Buscar:  
Diccionarios:
Alarcón
Arenas
Bnf_361
Bnf_362
Bnf_362bis
Carochi
CF_INDEX
Clavijero
Cortés y Zedeño
Docs_México
Durán
Guerra
Mecayapan
Molina_1
Molina_2
Olmos_G
Olmos_V
Paredes
Rincón
Sahagún Escolio
Tezozomoc
Tzinacapan
Wimmer
Palabra: Palabra exacta  Inicio Cualquier parte
En: Náhuatl Grafía normalizada Traducción
Resultados

chicnauhtlatecapanilli 

Paleografía: chicnauhtlatecapanilli
Grafía normalizada: chicnauhtlatecapanilli
Traducción uno: el nueve veces aporreado / el nueve veces golpeado / el nueve veces golpeado [yerba yauhtli]
Traducción dos: nueve veces aporreado / nueve veces golpeado / nueve veces golpeado [yerba yauhtli]
Diccionario: Alarcón
Contexto:EL NUEVE VECES APORREADO
§ Tla xicihui, chicnauhtlatetzotzonalli, chicnauhtlatecapanilli; ca ye te tinech-onyacanaz in naamoxco, in naatecpan: nican noopochcopa tonyetiaz. §
Hecho este conjuro se sigue p...(18) on el encomendar toda la obra al piçiete o tabaco como de ordinario hacen, porque les pareçe que con su ayuda todo les suçederá mui a gusto, dicen pues: Ea, el nueve veces golpeado, el nueve veces aporreado, acude con diligencia en mi fabor que tu eres la guia y el dueño de toda esta obra que se ha de haçer en el agua, que son mis palaçios, para lo qual te llebo conmigo al lado del coraçon.
(II, 17 Del conjuro de que vsan los que vsan de cerças, y corrales, (245))


EL NUEVE VECES GOLPEADO
§ Tla xihualauh xoxouhqui cihuatl: ye yhuicpa, tiauh nota xiuhtli milintica, nahui acatl tzoncoztli. Compa oquitlalli in itleuh nota xiuhtli milintica, nahui acatl tzoncoztli(29). / Ticcehuiz; ye tichuica xoxouhqui cihuatl, nonan chalchicueye; ticcehuiz in itleuh campa oquitlalli. tla xihualhuia coçauhqui tlamacazqui, chicnauhtlatecapanilli, chicnauhtlatetzotzonalli, ye yhuan tiauh, yhuan timomoliuhtiuh; ye tic-huica coçauhqui tlapapalacatl. / Tla xihualhuia, nonan chalchicueve; aman yequene tla xihualhuia: tla xicpopoliti nota nahui acatl milintica ihio, ytlatol. Iniquac in tlanez quimocamahahuiltizquia: mopan ceceuhqui, mopan popoliuhqui. Aman yequene ticpopoloz, tictlatiz, ticquixtiz. §
A las enfermedades que se comprehenden debajo de los nombres de sarpullido y empeines, aplican asi las mismas mediçinas que son ante todas cosas, roçiar la parte enferma con agua conjurada y acompañada con su conjuro y encanto, y luego aplican otros simples como son tlacopatli, piçiete y axin, diçiendo tambien su parte de conjuro a estas mediçinas y a otras cuales quien que aplican; diçen pues el conjuro hablando al agua: Ven acá, tu verde muger que as de ir contra mi Padre la cometa que centellea, contra las quatro cañas de los cabellos rubios: has lo de apagar; ya llebas la verde muger madre, la de la saya de piedras preçiosas: apaga su fuego donde lo puso. / Ven acá, espiritado amarillo, y tu nueue vezes golpeado, nueue vezes aporreado, que ya la acompañas y bas embuelto con ella tampien te acompaña el amarillo, el axin bolador. Está en lo que te digo, mi madre la de las nahuas preçiosas (el agua). / Aora es ello, acude con lo que te digo; ve a destruir a mi padre las cañas que echan llamas (el fuego metph.), su resuello y voz, quando mas resplandeçe, quando mas claro esta se queria burlar de ti, pero en ti afloja y pierde su fuerça. Aora finalmente lo as de detruir, escureçer y quitar de adelante.
(VI, 25 Para sarpullido, empeines y enfermedades deste genero, (482))


EL NUEVE VECES GOLPEADO [YERBA YAUHTLI]
§ Nota nahui acatl milintica, tzoncoztli (al fuego); iztac cihuatzin (al copal); coçauhqui tlamacazqui (á la yerba). §
Con esto pone el piçiete y pone a parir su preñada. Pero si para el buen sucesso del parto se pretende valer del fuego y sahumeros que comunmente son con copal o con la yerba llamada yauhtli, y en castellano yerba anis, donde diçe en el conjuro nueve veces golpeado, chicnauhtlatecapanilli, diçe: Mi padre las cuatro cañas que echan llamas con cabellos rubios, o muger blanca, o amarillo espiritado.
(VI, 1 De los que llaman en la lengua ticitl quiere decir medico o adiuino, (375))

Fuente: 1629 Alarcón
Notas: ch-- uh-- u$-- c$-- Esp: el--


Entradas


chicnauhtlatecapanilli - En: 1629 Alarcón    

Traducciones


el nueve veces aporreado / el nueve veces golpeado / el nueve veces golpeado [yerba yauhtli] - En: 1629 Alarcón