Buscar:  
Diccionarios:
Alarcón
Arenas
Bnf_361
Bnf_362
Bnf_362bis
Carochi
CF_INDEX
Clavijero
Cortés y Zedeño
Docs_México
Durán
Guerra
Mecayapan
Molina_1
Molina_2
Olmos_G
Olmos_V
Paredes
Rincón
Sahagún Escolio
Tezozomoc
Tzinacapan
Wimmer
Palabra: Palabra exacta  Inicio Cualquier parte
En: Náhuatl Grafía normalizada Traducción
Resultados

ixhuacalihui 

Paleografía: [ix]vacaliui, n
Grafía normalizada: ixhuacalihui
Prefijo: n
Tipo: v.i.
Traducción uno: Nacer bizco, pt. vacaliuh. (18)
Traducción dos: nacer bizco, pt. vacaliuh. (18)
Diccionario: Sahagún Escolios
Contexto:NACER BIZCO, PT. VACALIUH. (18)

Metztli qualo.
Jn iquac qualo metztli, yxtlileua (1) yxcuicheua. cuicheuatimomana (2). tlayouatimomana (3). Yn iquac hïn muchiua, vel motënmatia (4) yn ootzti (5), tlaueimatia (6), momauhtiaya ma nelli (7) moquimichcuepti (8), ma quiquimichtimocuepti yn impilhuan. Auh ynic quïntënmatia (9), ynic mopahtiaya (10), ynic amo yuhqui ympan (11) muchiuaz, ytztli (12) yncamac (13), anoço ÿnxillan (14) quitlaliaya. ypampa ynic amo tencuayuizque (15) tencuatizque ympilhuän, anoço yacaquatizque (16), yacacotonizque, anoço tënpatziuizque (17), tennecuiliuizque. yxpatziuizque (18), yxnecuiliuizque, yxvacaliuizque, yn anoço atlacacemelle (19) tlacatiz. yn amo tlacamelavac. In hin metztli yehoan quimoteutiaya ÿn xaltocameca, quitlamaniliaya, quimaviztiliaya.
= Cuando la luna se eclipsa, parase casi oscura; ennegrecese; parase hosca; luego se escurece la tierra. Cuando esto acontece, las preñadas temian de abortar; tomavales gran temor que lo que tenian en el cuerpo se havia de bolver raton. Y para remedio de esto tomavan un pedaço de itztli en la boca, o ponianle en la cintura, sobre el vientre. Y para que los niños que en el vientre estavan no saliessen sin beços o sin narizes, o boquituertos o bizcos, o porque no naciesse monstro.
Los de Xaltoca tenian por dios a la luna y le hacian particulares ofrendas y sacrificios.

1: pararse negrestino. p. onixtlileuac. onixcuicheuac
2: pararse como ahumado. p. onicuicheuac. onipucheuac.
3: hazerse tinieblas. o oscuridad. pt. otlayouac. otlayouatimomâ.
4: avec miedo q? le venga algû mal. p. oninotêma. onitlatêma.
5: hembra preñada. ca. notzecauh.
6: temer el peligro del pto. p. onitlaueima oninomauhti.
7: por ventura.
8: boluerse ratô. p. oninoquimichcuep.
9: temer asi algun mal o a otro. p. onictêma. onictlatêmachili.
10: remediar. p. oninopahti.
11: acôtecer. p. nopan omochiuh.
12: Nauaja d? piedra. caso. nitz.
13: en la boca. ca. nocamac.
14: la varriga. ca. noxillan.
15: Nacer falto de los beços. p. onitêquayuh. onitêquatix. quatic.
16: Nazer falto de las narizes. p. oniyacaquatix. quatic. oniyacacoton.
17: Nacer boquituerto. p. onitêpatziuh. onitênecuiliuh. tempatiliuh.
18: Nacer bizgo. p. onixpatziuh. ôixnecuiliuh. vacaliuh.
19: nacer monstro.

(P_165v-166r)

Fuente: 1565 Sahagún Escolio
Notas: [-- ]-- v-- xua-- iui --


Entradas


ixhuacalihui - En: 1565 Sahagún Escolio    

Paleografía


[ix]vacaliui, n - En: 1565 Sahagún Escolio    

Traducciones


Nacer bizco, pt. vacaliuh. (18) - En: 1565 Sahagún Escolio