Buscar:  
Diccionarios:
Alarcón
Arenas
Bnf_361
Bnf_362
Bnf_362bis
Carochi
CF_INDEX
Clavijero
Cortés y Zedeño
Docs_México
Durán
Guerra
Mecayapan
Molina_1
Molina_2
Olmos_G
Olmos_V
Paredes
Rincón
Sahagún Escolio
Tezozomoc
Tzinacapan
Wimmer
Palabra: Palabra exacta  Inicio Cualquier parte
En: Náhuatl Grafía normalizada Traducción
Resultados

cehuallo 

Paleografía: cevallo
Grafía normalizada: cehuallo
Traducción uno: cosa que haze sombra (9)
Traducción dos: cosa que haze sombra (9)
Diccionario: Sahagún Escolios
Contexto:COSA QUE HAZE SOMBRA (9)

Tlatoani : (*)
in tlatoani cevallo (9) hecavhyo (9), malacayo (10), puchotl (11), aveuetl (12), tequayo (13), ymacaxyo (14), tleyo (15), mavizyo (16), teyo, tocayo (16).
In qualli tlatoani, cuexane (17), teputze (18), macoche (19), temacochoani, tecentlaliani, teololoani, tlatocati, tlatqui, tlamama, tecuexanoa temacochoa, tlapachoa, tlacamacho, iceoallotitlan, yiecauhiotitlan necalaquilo teuiuiti, tepatilloti.
In tlaueliloc tlatoani, tequani (20) tzitzimitl (21), coleletli (21) ocelutl (22), cuitlachtli (23) machoni (24), tlalcauiloni, yixpänpaieooani telchioaloni, hatle ipan ittoni, yollococole (25), ixcococ (26), ixtleyo (27) tlamamauhtia, tlalli (28) quitetecuinia
= Las excelentias del señor, rey o emperador, obispo o papa, ponense por via de methaphora. Ceoallo hecauhio, quiere dezir cosa que "haze sombra", porque el mayor ha de hazer sombra a sus súbditos; malacaio, "cosa que tiene gran circuito en hazer sombra", porque el mayor ha de amparar a todos, chicos y grandes; puchotl, es un árbol que haze gran sombra y tiene muchas ramas. aveue, es de la misma manera porque el señor ha de ser semejante a estos árboles donde todos sus áditos se amparen. El mayor ha de ser reverenciable, espantable, preciado y temido de todos. El mayor que haze bien su oficio ha de llevar a sus súbditos, unos a cuestas, otros en el regaço, otros en braço; halos de allegar y tener debaxo de sus alas como la gallina a los pollos.


9: cosa que haze sombra
10: cosa redonda a manera de molino
11: una arbol asi llamado
12: otro arbol asi llamado ca.
13: cosa espantable como bestia fiera
14: persona temida y reverenciada
15: cosa como fuego. ca.
16: persona venerable y de gran acatamiento
17: persona que lleva algo en el regaço
18: persona que lleva algo a cuestas
19: persona que lleva algo en braço
20: bestia fiera.
21: demonio. ca.
22: tigre
23: oso
24: publico vellaco ca.
25: persona brava
26: persona mal ingrada
27: persona de ojos espantables ca.
28: persona que a todos desasosiega. pt.
29: persona que amenaça de pena de muerte a cada paso

(Borrador)

Fuente: 1565 Sahagún Escolio
Notas: v-- eua--


Entradas


cehuallo - En: 1565 Sahagún Escolio    cehuallo - En: 1571 Molina 1    cehuallo - En: 1571 Molina 2    cehuallo - En: 1580 CF Index    cehuallo - En: 1580 CF Index    cehuallo - En: 17?? Bnf_362    cehuallo - En: 17?? Bnf_362    cehuallo - En: 2004 Wimmer    

Paleografía


CEHUALLOH - En: 2004 Wimmer    cehualoc - En: 17?? Bnf_362    ceoallo - En: 1580 CF Index    ceuallo - En: 1571 Molina 1    Ceuallo - En: 1571 Molina 2    cevallo - En: 1565 Sahagún Escolio    cevallo - En: 1580 CF Index    

Traducciones


cosa sombria, ô que hace Sombra - En: 17?? Bnf_362    qui donne de l'ombre. / métaphor., protecteur. - En: 2004 Wimmer    Lo que se ha elado como planta verde - En: 17?? Bnf_362    X-15 45 60, XI-106 - En: 1580 CF Index    sombria cosa. - En: 1571 Molina 1    cosa que tiene sombra, o cosa sombria. - En: 1571 Molina 2    cosa que haze sombra (9) - En: 1565 Sahagún Escolio    XI-108(2) - En: 1580 CF Index    

Textos en Temoa

39v 249

mauh inin tepeuh in impetl in imicpal çan oipampa tonehuatia ochichinacatia in inyollotzin in cemilhuitl in ceyohual in ayaxcanyo in ahihiyanyo in cochiztli in netequiztli in oquimuchihuilitiaque in octacatl immachiotl in xiyotl in quatzontli in nezcayotl in tlilli in tlapalli in amoxtli in tlacuilolli in oquitlilanitiaque in oquitlapalaquitiaque in ayc ilcahui in ayc polihui in intenyo in imihtauhca in intoca in tlahtollo yuhquin tetl quahuitl omocuicuitiaque omihcuilotehuaque in oquicauhtiaque in tlahuilli ocotl in tezcatl in nohuiyan otlachictiaque otlapetlauhtiaque in otlaçotiaque in inotlahuipantique in ihuiyan in icemele in yocoxca otlatlatlalitiaque in topco in petlacalco in huey in cehuallo imecauhyo in omuchiuhtiaque in oquiquetztiaque in tomahuac in pochotl in ahuehuetl in itzcalloticac immalacayoticac in ahmo tlacochcauhtiaque in ahmo tlacochpachotiaque in ahmo tlatencopintin