Buscar:  
Diccionarios:
Alarcón
Arenas
Bnf_361
Bnf_362
Bnf_362bis
Carochi
CF_INDEX
Clavijero
Cortés y Zedeño
Docs_México
Durán
Guerra
Mecayapan
Molina_1
Molina_2
Olmos_G
Olmos_V
Paredes
Rincón
Sahagún Escolio
Tezozomoc
Tzinacapan
Wimmer
Palabra: Palabra exacta  Inicio Cualquier parte
En: Náhuatl Grafía normalizada Traducción
Resultados

chaneque 

Paleografía: chaneque
Grafía normalizada: chaneque
Traducción uno: vecinos / naturales / vecinos de / de [algún lugar] / habitantes / morador / moradores / vecino(s) de / vecinos (Plur. de chane)
Traducción dos: vecinos / naturales / vecinos de / de [algun lugar] / habitantes / morador / moradores / vecino(s) de / vecinos (plur. de chane)
Diccionario: Docs_México
Contexto:VECINOS
§ Ymixpantzinco onecico yn yehuatl ytoca Balthasar Pedro yhuan Marta Tepi chaneque San Sebastian Tzacualco oquihualcuique centetl testamento nixpan y nehuatl escribano Juan de San Francisco conitoco ca ticaquitico in justicias yn ipanpa yn calli yn tlalli yn quimocahuilitia y nicuhctzin Juana Francisca yhuan yn inamic Miguel Quicen omomiquilique. §
Ante sus mercedes parescieron uno que se dixo llamar Baltasar Pedro y tanbien Marta Tepi vecinos (del barrio) de San Sebastian a la parte de Tzaqualco y traxeron un testamento en presencia de mi el escrivano Juan de San Francisco y dixeron venimos a dar a entender y a dar noticia a la justicia en razon de unas casas y tierras que dexo mi hermana [menor] Juana Francisca y su marido Miguel Quicen que son ya difuntos.
(Información y posesión a solicitud de Baltasar Pedro y Marta Tepi, sobre casas y tierras que heredaron de Juana Francisca. Año 1582, [429])

§ Yoan nicteneua yn ompa Xochimilco yn ipan tlaiacatl Macuiluacan onoc nochinancoal chicontetl quauhtlacopa y itztoc ynic uiuiac hoompoalquauitl mamacuiltacatl actica nicouili yn omic Pochtecatlailotlac catca Francisco Quiauh yoan yn axcan honca ynamic Maria Tiacapa ompa chaneque niquinmacac matlactli omome pesos monamacaz azo zan no yeuatl quiualcoaz yn tenamic ma zan quicuepaz yn izqui niquinmacac tomines auh yn tla moxicoz ma zan tlaco xeliuiz yn quimanaz nican yntech pouiz yn nouaiolque. §
Yten declaro que en pueblo de Xochimilco en el barrio [tlaiacatl] que llaman Macuilhuacan tengo siete camellones de tierra que conpre que están hacia la parte del monte en largo que cada uno tiene quarenta baras [quauitl] y caben en el anchor a cinco matas de maizal los quales conpré a un yndio (mercader) que se decía Francisco Quiauh Pochtecatlaylotlac y a su muger Maria Tiacapan que de presente es biba vecinos en el dicho pueblo y los conpré en doce pesos mando se vendan y si la dicha muger las quisiere conprar se le den bolbiendo lo que por ellos les dí en tomines y si no quisiere dé la mitad y sea para mis deudos y parientes.
(Testamento de Angelina Martina, pochteca de Tlatelolco, tlaxilacalli de San Martín Telpochcaltitlan Pochtlan. Año 1580, [527])

§ Auh yn tlalcouhqui yoan yn tlalnamaca yn ontlamanixtin niquimiximati yoan nican chaneque yn ipan in Tlatilulco Santiago. §
Y [la compradora y el vendedor] los conozco y son vecinos desta dicha ciudad de Mexico en Santiago Tlatilulco.
(Carta de venta de Baltazar Tlilancalqui y su muger Juana Tlaco a Angelina Martina. Año 1551, [479])

§ Yoan niquitoa yn tla cana neciz ytla notlatol azo niquilhui anozo aca ytla nicmacaz muchi nicpopoloa atle ipan pouiz zan huel yeuatli neltiz mopiaz in notlatol onictecpan ymixpan omochiuh testigos y huel ipampa onotzaloque Martin Lazaro Diego Sanchez Martin de Alvarado Francisco Jeronimo ciua Doña Ynes Garcia Angelina Maria Maria de Joana nican chaneque yn ipan i ciudad Mexico Santiago Tlatilulco. §
Y digo que si en algun tiempo que por palabra o por manda yo aya hecho otorgado otro lo reboco anulo y doy por ninguno y de ningun valor y efecto y quiero que solamente se guarde y cumpla lo que en éste tengo ordenado y declarado en presencia de los testigos que para este efecto fueron llamados que son Martin Lazaro y Diego Sanchez y Martin de Albarado, Franciscpo Geronimo y mugeres doña Ynes Garcia y Angelina Maria y Marina Juana vecinos de la ciudad de Mexico en Santiago Tlatilulco.
(Testamento de Angelina Martina, pochteca de Tlatelolco, tlaxilacalli de San Martín Telpochcaltitlan Pochtlan. Año 1580, [531])

§ [F. 15v.] Yn en la ciudad de Mexico Tenochtitlan a veinte y cinco dias del mes de setiembre de 1586 años yn nehuatl alcalde Miguel de los Angeles justicia tictocuiltahuiya yn itechcopatzinco rey su magestad onihuala yn nican ypan tlaxilacalli Necaltitlan oniquimacaco posesion yn itoca Petro Jacobo yhuan yn inamic Maria nican Necaltitlan chaneque. §
En la ciudad de Mexico beinte y cinco dias del mes de septiembre de mil e quinientos y ochenta e seis años yo Miguel de los Angeles alcalde hordinario en esta dicha ciudad por su magestad (en cumplimiento de lo pedido por los dichos albaceas y compradores) bine a este barrio [tlaxilacalli] de Necaltitlan a dar la posesion a Pedro Jacobo y a su muger Maria vezinos [de Necaltitlan] (del dicho barrio).
(Posesión dada por el alcalde Miguel de los Ángeles a Pedro Jacobo y a su esposa María. Año 1586, [843])

§ Maquimatican yn ixquichtin yn quitazque ynin carta de venta ca yn nehoatl don Balthazar Tlilancalqui yoan nonamic Juana Tlaco tichaneque yn ipan in ciudad Mexico Sanctiago Tlatilulco totlaxilacaltia Sancta Ana Xopilco ticcelia totlanequiliz uel toyolocopa timitznamaquiltia totlal Tolpan mani Techichiquilco tlalitic yn tehoatl Angelina Martina zan no nican tichane yn ipan in omoteneuh ciudad de Mexico Sanctiago Tlatilulco motlaxilacaltia San Martin Tlilhoaca Telpuchcaltitlan. §
[F. 10r.] Sepan quantos esta carta de venta vieran como nos don Baltasar Tlilancalqui y Juana Tlaco su muger vecinos que somos de esta ciudad de Mexico en la parte de Santiago Tlatilulco en el barrio [tlaxilacalli] de Santa Ana Xopilco de nuestro grado y voluntad vendemos un pedazo de tierra qiue tenemos en el pago que llaman Tolpan Techichiquilco en medio de toda la que esta en el dicho lugar a vos Angelina Martina vecina del dicho pueblo de Santiago Tlatilulco en el barrio [tlaxilacalli] de Sant Martin Tlilhuacan Telpochcaltitlan.
(Carta de venta de Baltazar Tlilancalqui y su muger Juana Tlaco a Angelina Martina. Año 1551, [470])


NATURALES
§ Motlanahuatilia ytech quimocahuilia Pedro Jeronimo regidor mayor yhoan nehuatl escribano ynic ontlatlanilozque in tlaxilacaleque yn onca Yopico yn itechcopa yn calli ma quitocan yn tla quimati yn azo oncate in huel oncan chaneque yn oncan tepilhuan ynic amo zatepa challaniz in tlatolli ynic amo tle neteilhuili mochiutinemiz. §
[F. 15v.] Mandan y encargan y remiten a Pedro Gerónimo regidor mayor y a mí el presente escrivano para que se sepa de los tlaxilacales del barrio de Yupico sobre las casas para que digan y declaren si saben que aya algunos naturales o deudos hijos para que despues no haya rebueltas y se eviten pleitos.
(Información sobre la propiedad de casas de Juana Xoco. Testigos : 8 tlaxilacaleque de Yopico. Año 1578, [291])

§ Occepa oquitecaquilti yc otzatzic nohuiyanpa tlaxilacalpan auh ca ayac onecico yn nican chaneque Mexico yn aquin quicohuaz yhoan ayac omotlapalo in ma ocachi quipanahui LXXX pesos. §
Y se apregonó por todo el barrio [tlaxilacalli] y no pareció nadie de los naturales de Mexico que las quisiere conprar ni se atrevio a pujar mas desde ochenta pesos.
(Orden del gobernador para vender la casa de la difunta María Xoco. Año 1578, [347])


VECINOS DE
§ Auh amo niccuepaz yn notlatol yn axcan huel centetia yn notlatol niquitohua yhuan in nopilhuan ticchihua ynin escritura ynic nimitznamaquiltia yn nocal in notlal in tehuatl Luys de Cevallos tespañol yhuan monamic nican anchaneque Mexico ypan tlaxilacalli Teocaltitlan. §
Y no me tengo de llamar a engaño ny desdecirme agora digo yo y mis hijos que azemos esta escritura sobre que os bendo my casa y tierra y vos Luis de Zavallos, español y a su mujer, vezinos de esta ciudad de Mexico en el barrio [tlaxilacalli] de Teocaltitlan.
(Solicitud de licencia y carta de venta otorgadas por Ana Justina a Luis de Zavallos. San Hipólito Teocaltitlan. Año 1593, [1049])

§ Cecenyaca oquinmomaquili juramento yn testigos nican audiencia yn ipanpa yc moteilhuia Maria Geronima yn inamic Juan de Escalante ynic mixnamiqui Antonio Joseph yoan yn inamic Magdalena Ynes chaneque Sancta Ana Huitzilla auh yn yehoatzin juez gobernador oquimopaccacelili auh ynic nelti yn quimotlalilia yfirmatzin ytocatzintica fecha ut supra don Gaspar de Mendoza nixpa Francisco Millan escribano. §
[A cada uno de los testigos tomó juramento en la Audiencia] sobre el pleyto que trata [Maria Gerónima y su esposo Juan de Escalante] con Anton Josephe y Madalena Ynes su muger vezinos de Sancta Ana Huitzilan y el dicho juez gobernador los uvo por presentados y firmólo de su nonbre. Don Gaspar de Mendoza. Ante mí Francisco Millan, escrivano.
(Posesión de casas y terrenos dada a María Gerónima y contradicción de Magdalena Inés. Información tomada a cinco testigos. Año 1592, [801])


DE [ALGúN LUGAR]
§ Auh y za ye no oncan omoteneuh hotenco mani hueuecalli yn quimacaxtia Tenochtitlan Tezcatzonco chaneque ytoca Diego Hernandez yoan Joana Hernandez yncaltetzonco mani noueuetlal ynic motamachiua quauhtitlanpa itztoc ynic uiac chiquacen cuauitl auh ynic patlaoac nauhquauitl quapitzauatoc ytech pouiz Ynes Teacapan y za ye no ie caltepotzetica. §
Y en la propia calzada tengo otras casas antiguas que pretende tener derecho a ellas un yndio de la parte de Mexico al barrio de Tezcatzonco que se llama Diego Hernandez y otra yndia que se dice Juana Hernandez que a las espaldas de las dichas casas tengo otro pedazo de tierra de mi patrimnonio que medido en largo hacia la parte de Quauhtitlan tiene seis brazas [quauitl] y de ancho tiene quatro baras [quauitl] y de ancho tiene quatro baras [quauitl] y al cabo hace una punta lo qual aya y Ynes Tiacapan con el aposento que tiene atras.
(Testamento de Angelina Martina, pochteca de Tlatelolco, tlaxilacalli de San Martín Telpochcaltitlan Pochtlan. Año 1580, [515])


HABITANTES
§ Ynic patlahuac nanmatl auh ynic hueyac castolmatl ynic ye tocontatamachihua ynic ye toconmaca posesion yn Maria Rodriguez yn señora nauhcanpa estacas ye tocotetetzotzona ynic ye tocontlalmaca señora ynic oncan mocaltiz yn itlalpan altepetl miec tlacatl españolti ymixpan mochihua yn oncan chaneque Desada ydienta catca. §
De ancho mide cuatro brazas y de largo quince brazas por eso ya le medimos y ya le damos posesión a la señora Maria Rodríguez, en cuatro partes vamos a colocar las estacas, ya le damos tierra a la señora para que allá se haga casa en tierra del pueblo. Se hace ante muchos españoles habitantes de allá, de la que era tienda de Tejada.
(Posesión de tierras dada por el gobernador, alcaldes y regidores a María Rodríguez, viuda de Amador Nangoro. Año 1565, [274])


MORADOR
§ Yniquicohuazque yn zan nican chaneque Mexico tlaca ipampa ca oneltic yn imixpantzinco jueces yn zan niyon in itlatque calli auh omomiquili Maria Xoco auh ypanpa yn axcan motlanahuatilia yn señor gobernador yhoan señores jueces ynic monamaca yn calli. §
Y el que las avian de conprar avia de ser morador de aquí de México por quanto averse averiguado ante los juezes y ser de la dicha Maria Xoco y no aver dexado otra cosa por quanto el dicho señor governador señores juezes mandar que se vendan.
(Orden del gobernador para vender la casa de la difunta María Xoco. Año 1578, [339])


MORADORES
§ Auh in iquac yn oyuh quimocatique [sic] in señor governador juez yoan alcaldes jueces niman iquac omotlanahuatilique yn oncan in tlachallanitinemi in Pedro Mazaquen yhoan Ynes Tiacapan yhoan Magdalena yhoan Anan Moncel yn oncan chaneque Sant Juan Yopico yntlaxillacalpan yc nahuatiloque ynic no quitemacazque in testigos ynic quixnamictizque yn omochiuh informacion chicuacen tonatiuh macoque in dermino. §
Y aviéndolo entendido el dicho señor juez governador y alcaldes y juezez luego mandaron que se llamen aquellos que andan en contradicciones Pedro Mazaquen, Ynes Tiacapan, Madalena y Ana Mocel moradores en San Juan y barrio [tlaxilacalli] de Yupico y se les notificó para que ansí mismo den testigo en contrario de la ynformacion que está tomada y hecha y se les da seis dias de termino.
(Orden del gobernador y los alcaldes para que Pedro Mazaquen e Inés Tiacapan presenten sus testigos. Año 1578, [334])


NATURAL
§ Auh cenca miecpa otzatzic nohuian tlaxilacalpa oquitecaquitin auh ca ayac onez in zan nican chaneque Mexico yn aquin quicohuaz auh za tepan onecico Hernan Perez español oquito epouali pesos nictemaz in ipampa calli. §
Y dio muchos pregones por todo el barrio [tlaxicalli] y lo dio a entender y ningun natural paresció a las conprar y despues pareció Hernan Perez español y dixo que dará sesenta pesos por las casas.
(Orden del gobernador para vender la casa de la difunta María Xoco. Año 1578, [344])


VECINO
§ Auh yoan tepantlatzacuillo muchiua yxamitl yntech pouiz Francisco Ximenez yoan ynamic Joana Hernandez Tezcatzonco chaneque zan quixitinizque. §
Y el cercado de adobes que tiene quede y sea de Francisco Ximenez y de su muger Juana Hernardez vecino (del barrio) de Tezcatzonco y esto an de desbaratar.
(Testamento de Angelina Martina, pochteca de Tlatelolco, tlaxilacalli de San Martín Telpochcaltitlan Pochtlan. Año 1580, [517])


VECINO(S) DE
§ Y nican ciudad Mexico a ocho dias del mes de otubre de mil e quinientos e ochenta y cinco años y yuehuatzin mahuistililoni señor don Antonio Valeriano juez governador yxpantzinco nezico in Balthazar Morales yhuan Juan Hernandez nican chaneque San Juan. §
En la ciudad de Mexico a ocho dias del mes de octubre de mil e quinientos e ochenta y cinco años ante don Antonio Valeriano juez y gobernador parescio Baltasar de Morales e Juan Hernandez vezino de Sant juan.
(Solicitud de los albaceas para que se cumpla el testamento de Juliana de San Miguel y Diego Xuárez, su esposo, y se venda una casa y tierras situados en Ueuecalco. Año 1585, [896])


VECINOS (PLUR. DE CHANE)
§ Cecenyaca oquinmomaquili juramento yn testigos nican audiencia yn ipanpa yc moteilhuia Maria Geronima yn inamic Juan de Escalante ynic mixnamiqui Antonio Joseph yoan yn inamic Magdalena Ynes chaneque Sancta Ana Huitzilla auh yn yehoatzin juez gobernador oquimopaccacelili auh ynic nelti yn quimotlalilia yfirmatzin ytocatzintica fecha ut supra don Gaspar de Mendoza nixpa Francisco Millan escribano. §
[A cada uno de los testigos tomó juramento en la Audiencia] sobre el pleyto que trata [Maria Gerónima y su esposo Juan de Escalante] con Anton Josephe y Madalena Ynes su muger vezinos de Sancta Ana Huitzilan y el dicho juez gobernador los uvo por presentados y firmólo de su nonbre. Don Gaspar de Mendoza. Ante mí Francisco Millan, escrivano.
(Posesión de casas y terrenos dada a María Gerónima y contradicción de Magdalena Inés. Información tomada a cinco testigos. Año 1592, [801])

Fuente: 1551-95 Docs_México
Notas: ch-- c$-- Esp: ú--


Entradas


chaneque - En: 1551-95 Docs_México    chaneque - En: 1551-95 Docs_México    chaneque - En: 1580 CF Index    chaneque - En: 1629 Alarcón    

Paleografía


-chaneque - En: 1551-95 Docs_México    

Traducciones


vecinos de - En: 1551-95 Docs_México    I-19 42 67, II-84 180, IV-36 103, V-163 192, VI-162 163, VIII-17 57, X-90 176, XI-26 27 50 72 188 270, XII-1 77 - En: 1580 CF Index    vecinos / naturales / vecinos de / de [algún lugar] / habitantes / morador / moradores / vecino(s) de / vecinos (Plur. de chane) - En: 1551-95 Docs_México    habitantes - En: 1629 Alarcón    

Textos en Temoa

5r 46

Yca yeninapana o tlaocolxochicozcatl on nomac onmanian elcicihuilizchimalxochitl on nic ehuayaxciii in tlaocolcuicatl oo nicchalchiuhcozcahuicomana yectli yan cuicatl nicahuachxochilacatzoa y nochalchiuhuehueuh ilhuicatl ytech nictlaxilotia in nocuicatzin in nicuicani ye niquincuilia yn ilhuicac chaneque o çaquantototl quetzaltzinitzcantototl teoquechol in on tla’toa quechol in quicecemeltia in Tloque in Nahuaque

46. Con esto ya me atavío, el collar de flores de tristeza en mis manos está, las flores del escudo de suspiros. Elevo el canto triste. Ofrezco como un collar de jades el hermoso canto; envuelvo con rocío de flores mi atabal de jades. En la cercanía del cielo sostengo mi canto. Yo cantor de ellos lo tomo, de los moradores del cielo, el zacuantótotl, el ave quetzal, el tzinitzcan, el teoquéchol, el parlanchín quéchol, los que alegran al Dueño del cerca y del junto.  ±