Buscar:  
Diccionarios:
Alarcón
Arenas
Bnf_361
Bnf_362
Bnf_362bis
Carochi
CF_INDEX
Clavijero
Cortés y Zedeño
Docs_México
Durán
Guerra
Mecayapan
Molina_1
Molina_2
Olmos_G
Olmos_V
Paredes
Rincón
Sahagún Escolio
Tezozomoc
Tzinacapan
Wimmer
Palabra: Palabra exacta  Inicio Cualquier parte
En: Náhuatl Grafía normalizada Traducción
Resultados

tlayohua 

Paleografía: tlayoua
Grafía normalizada: tlayohua
Traducción uno: hacerse tinieblas. o oscuridad, pt. otlayouac. (3+)
Traducción dos: hacerse tinieblas. o oscuridad, pt. otlayouac. (3+)
Diccionario: Sahagún Escolios
Contexto:HACERSE TINIEBLAS. O OSCURIDAD, PT. OTLAYOUAC. (3+)

Metztli qualo.
Jn iquac qualo metztli, yxtlileua (1) yxcuicheua. cuicheuatimomana (2). tlayouatimomana (3). Yn iquac hïn muchiua, vel motënmatia (4) yn ootzti (5), tlaueimatia (6), momauhtiaya ma nelli (7) moquimichcuepti (8), ma quiquimichtimocuepti yn impilhuan. Auh ynic quïntënmatia (9), ynic mopahtiaya (10), ynic amo yuhqui ympan (11) muchiuaz, ytztli (12) yncamac (13), anoço ÿnxillan (14) quitlaliaya. ypampa ynic amo tencuayuizque (15) tencuatizque ympilhuän, anoço yacaquatizque (16), yacacotonizque, anoço tënpatziuizque (17), tennecuiliuizque. yxpatziuizque (18), yxnecuiliuizque, yxvacaliuizque, yn anoço atlacacemelle (19) tlacatiz. yn amo tlacamelavac. In hin metztli yehoan quimoteutiaya ÿn xaltocameca, quitlamaniliaya, quimaviztiliaya.
= Cuando la luna se eclipsa, parase casi oscura; ennegrecese; parase hosca; luego se escurece la tierra. Cuando esto acontece, las preñadas temian de abortar; tomavales gran temor que lo que tenian en el cuerpo se havia de bolver raton. Y para remedio de esto tomavan un pedaço de itztli en la boca, o ponianle en la cintura, sobre el vientre. Y para que los niños que en el vientre estavan no saliessen sin beços o sin narizes, o boquituertos o bizcos, o porque no naciesse monstro.
Los de Xaltoca tenian por dios a la luna y le hacian particulares ofrendas y sacrificios.

1: pararse negrestino. p. onixtlileuac. onixcuicheuac
2: pararse como ahumado. p. onicuicheuac. onipucheuac.
3: hazerse tinieblas. o oscuridad. pt. otlayouac. otlayouatimomâ.
4: avec miedo q? le venga algû mal. p. oninotêma. onitlatêma.
5: hembra preñada. ca. notzecauh.
6: temer el peligro del pto. p. onitlaueima oninomauhti.
7: por ventura.
8: boluerse ratô. p. oninoquimichcuep.
9: temer asi algun mal o a otro. p. onictêma. onictlatêmachili.
10: remediar. p. oninopahti.
11: acôtecer. p. nopan omochiuh.
12: Nauaja d? piedra. caso. nitz.
13: en la boca. ca. nocamac.
14: la varriga. ca. noxillan.
15: Nacer falto de los beços. p. onitêquayuh. onitêquatix. quatic.
16: Nazer falto de las narizes. p. oniyacaquatix. quatic. oniyacacoton.
17: Nacer boquituerto. p. onitêpatziuh. onitênecuiliuh. tempatiliuh.
18: Nacer bizgo. p. onixpatziuh. ôixnecuiliuh. vacaliuh.
19: nacer monstro.

(P_165v-166r)

Fuente: 1565 Sahagún Escolio
Notas: oua--


Entradas


tlayohua - En: 1565 Sahagún Escolio    tlayohua - En: 1571 Molina 1    tlayohua - En: 1571 Molina 1    tlayohua - En: 1571 Molina 1    tlayohua - En: 1571 Molina 2    tlayohua - En: 1580 CF Index    tlayohua - En: 1645 Carochi    tlayohua - En: 1692 Guerra    tlayohua - En: 1759 Paredes    tlayohua - En: 1765 Cortés y Zedeño    tlayohua - En: 1765 Cortés y Zedeño    tlayohua - En: 1780 ? Bnf_361    tlayohua - En: 1780 ? Bnf_361    tlayohua - En: 1780 ? Bnf_361    tlayohua - En: 1780 ? Bnf_361    tlayohua - En: 2004 Wimmer    

Paleografía


ni, tlayuua - En: 1571 Molina 1    Taioa - En: 1765 Cortés y Zedeño    Taioa - En: 1765 Cortés y Zedeño    Taioa - En: 1692 Guerra    tlaiooa - En: 1580 CF Index    tlayohua, 3 - En: 1759 Paredes    tlayohua, 3ª - En: 1645 Carochi    tlayoua - En: 1565 Sahagún Escolio    Tlayova - En: 1780 ? Bnf_361    Tlayuua - En: 1571 Molina 2    tlayuua - En: 1571 Molina 1    tlayuua - En: 1571 Molina 1    Tlayuua, ni. - En: 1780 ? Bnf_361    Tlayuua. - En: 1780 ? Bnf_361    Tlayuua. - En: 1780 ? Bnf_361    

Traducciones


escurecerse. - En: 1571 Molina 1    Anoche - En: 1765 Cortés y Zedeño    Noche - En: 1765 Cortés y Zedeño    La noche - En: 1692 Guerra    IV-131, V-179, VI-163 - En: 1580 CF Index    v.impers., être déjà nuit, faire obscur. - En: 2004 Wimmer    llegar la noche - En: 1759 Paredes    anochecer / oscurecerse [el cielo] / oscurecerse [el cielo] (impersonal) - En: 1645 Carochi    hacerse tinieblas. o oscuridad, pt. otlayouac. (3+) - En: 1565 Sahagún Escolio    Henchirse algo de polbo - En: 1780 ? Bnf_361    [es] lo mesmo que anochecer, o hazer escuro. pre: otlayuuac. - En: 1571 Molina 2    hazer escuro. - En: 1571 Molina 1    escurecerse la tarde. - En: 1571 Molina 1    Escureserse. - En: 1780 ? Bnf_361    Hacer oscuro. - En: 1780 ? Bnf_361    Escurecerse la tarde. - En: 1780 ? Bnf_361    

Textos en Temoa

257v 95

Niman yc peuh yn ixquich tlachihualli, tlayyocoxtli yn iuhqui ye moch tlaocol, totonehua yn tonatiuh moneçahualiz miquiztilmaololohua, auh niman yc nohuian tlalticpac tlayohua timomana, yn metztli mixquimiloa; micnocihua chichihua yn mochi yn ixcotitl mixquimiloa, motlapachoa, ynic àmo quimottiliz ynneltiliz noe yn ça mopepetlahuiltiticac, yn icatzinco mahuiltia, huetzca, paqui yn itlacentelchihualpiltzin chan.

Luego se inició toda la obra, el sufrimiento. Así durante el día está presente toda compasión, el dolor. Tu ayuno se envuelve con el manto de la muerte, y luego, por todas partes en la tierra, extiendes la oscuridad; se eclipsa la faz de la luna, tu viuda se prepara, se cubre toda, se tapa la cara, @+En caso de considerar el término ilegible en el manuscrito como ixtli.-@ por eso no verá su verdad, sólo que también lo habían desnudado en la casa de los malvados, se burlan, se ríen se huelgan de Él.