Buscar:  
Diccionarios:
Alarcón
Arenas
Bnf_361
Bnf_362
Bnf_362bis
Carochi
CF_INDEX
Clavijero
Cortés y Zedeño
Docs_México
Durán
Guerra
Mecayapan
Molina_1
Molina_2
Olmos_G
Olmos_V
Paredes
Rincón
Sahagún Escolio
Tezozomoc
Tzinacapan
Wimmer
Palabra: Palabra exacta  Inicio Cualquier parte
En: Náhuatl Grafía normalizada Traducción
Resultados

chan 

Paleografía: -chan
Grafía normalizada: chan
Traducción uno: natural de / casa de / vecino de / indio vecino e morador de / a casa de / vecina de / vecina y natural de
Traducción dos: natural de / casa de / vecino de / indio vecino e morador de / a casa de / vecina de / vecina y natural de
Diccionario: Docs_México
Contexto:NATURAL DE
§ [F. 10r.] Neoatl don Estevan de Guzman juez de residencia por su magestad yoan tehoantin talcaldesme yn nican ciudad de Mexico tixpan ohoala moteilhuico ytoca Ana Nencioatl ynamic Bartholomen Mosicohoa ychan Sochimilco. §
Ante mí don Estevan de Guzman juez de residencia por su magestad y ante nos los alcaldes desta ciudad de México parecio Ana Nencihuatl muger de Bartolome Moxicoa natural de Suchimilco.
(Sentencia dada por el juez de residencia don Esteban de Guzmán y los alcaldes, para dar posesión de una casa y 10 chinamitl a Ana Nencioatl. Año 1555, [254])

§ [F. 3v.] 3.- Testigo Pablo Matian ychan Toltenco omonamicti auh yn ixiuhtlapoual uel LXXX sihuitl omacoc juramento ynic otlatlacoltilloc ynic amo yztlacatiz ypaltzinco in totecuyo dios. §
Testigo Pablo Matian natural del [tachado :pueblo] (barrio) de Toltengo testigo susodicho,[casado] aviendo jurado en forma de derecho por dios nuestro señor de decir verdad de lo que supiere e dixo ser de hedad de treinta [sic] años poco mas o menos e prometió de decir verdad.
(Demanda e información presentada por Pablo Maquex contra Ana Xoco del tlaxilacalli de Tlachcuititlan, en San Pablo, por una casa y camellones de tierra. Año 1564, [730])

§ Auh yc oquitzilhique yn itoca Pablo Cehoanocatl yehica itencopatic ynic cequintin oncan calaque yn calli yc omotlalique chiquiuhchiuhque Santiago inchan yeuatl quitetlaneuhti yn Pablo Ceoanocatl auh ayoctle onez yn cuauitl mochi opolihuic. §
Por lo cual se querellaron de Pablo Ceoanocatl porque por mandado de del susodicho entraron a bibir en la dicha casa unos cesteros naturales de Santiago y el se la enprestó y que no paresció ninguna madera porque faltó toda.
(Sentencia dada por el juez de residencia don Esteban de Guzmán y los alcaldes, para dar posesión de una casa y 10 chinamitl a Ana Nencioatl. Año 1555, [256])

§ [F. 2v.] 1.- Testigo Miguel Anyaxcan ynchan San Pablo Tlachcuititla omonamictin omacoc juramento ynic testigo mochiua auh yn ixiuhtlapoual yn ye nemi yuh quitohua yn acico castillantlaca ye chicuexiuhtia yn ye nemi. §
[F. 9v.] Testigo Miguel Ayaxcan yndio natural del barrio de San Pablo testigo presentado en la dicha razon por parte del dicho Pablo Macuex, casado, (de edad de cinquenta años poco mas o menos) [cuando llegaron los españoles tenía ya ocho años].
(Demanda e información presentada por Pablo Maquex contra Ana Xoco del tlaxilacalli de Tlachcuititlan, en San Pablo, por una casa y camellones de tierra. Año 1564, [715])

§ Testigo Martin Tlacocohua ychan Tlachcuititlan amo monamictia auh yn ixiuhtlapoual ye LXX sihuitl omacoc juramento ynic otlatlacoltilloc ynic amo yztlacatiz ypaltzinco in totecuyo dios. §
Testigo Martin Tlaco [tachado : choa] coa yndio natural (del barrio) de [Tlachcuitytlan] [soltero] el qual dixo ser de hedad de setenta años del qual rescibieron juramento por dios nuestro señor de decir verdad de lo que le fuere preguntado a cargo del dicho juramento.
(Demanda e información presentada por Ana Xoco contra Pablo Maquex. Año 1564, [745])

§ Testigo Juan Damian ychan Tlachcuititlan omonamicti auh yn ixiuhtlapoual ye LV sihuitl omacoc juramento ynic otlatlacoltilloc ynic amo yztlacatiz . §
Testigo Joan Damyan (Yndio) natural (del barrio) de Tlachcuytitlan (casado) del qual fue tomado e recibido juramento por Dios nuestro señor de decir verdad de lo que le fuere preguntado dixo ques de hedad de cinquenta e cinco años (no le tocan las generales).
(Demanda e información presentada por Ana Xoco contra Pablo Maquex. Año 1564, [749])

§ Testigo Miguel Tlacoch ychan Tlachcuititlan omonamicti auh yn ixiuhtlapoual ye LX sihuitl omacoc juramento ynic otlatlacoltilloc ynic amo yztlacatiz ypaltzinco in totecuyo dios. §
Testigo Miguel Tlacoch (yndio) natural (del barrio) de Tlachcuititlan [casado] (desta dicha ciudad) del qual fue recibido juramento por dios nuestro señor (el qual aviendo jurado e siendo preguntado) dixo que es de hedad de sesenta años (no le [F.12r.] toca las generales.
(Demanda e información presentada por Ana Xoco contra Pablo Maquex. Año 1564, [753])


CASA DE
§ Auh in yehuatl Hernan Perez español ytelpoch Juan Perez otiquinmoncalaquique yn oncan yn inchan oquihualtzatzacque yaca inin pouerta auh yn oncan nocatca ytic otlapiaya ytic calli otiquinhualquixtique ytoca Magdalena yhoan Anan Moncel yhoan occequintin cihuatzitzintin ayac ma onca notlato yn itechcopa yn calli yhoan chinamitl ontetl. §
Y el dicho Hernan Perez español y su hijo Joan Perez los metimos en sus casas cerrando tras sí las puertas y alanzamos a los que dentro de las casas estavan que es Madalena y Ana Mocel y otras mugeres y nadie allí hablo sobre las dichas casas y dos camellones.
(Posesión dada a Hernán Pérez, español. Año 1578, [369])

§ [F. 32r.] Yn tehuantin alguacil Pedro Garcia yhuan escribano Miguel Hernandez otihuallaque yn nican ypan tlaxilacalli Sanc Sebastian Zacatla ticallaquico yn ichan yn Pedro Nalli yhuan in inamic oconanque yn posesion ocallaque yn inchan yhuan tixpan omopepecho yn calli yn oncan oquicoyonica. §
[F. 32v.] Yo el alguazil mayor Pedro Garcia y Miguel Hernández esribano venimos a este barrio [tlaxilacalli] de San Sebastian Zacatla entramos en casa de Pedro Nali y su muger tomaron la posesion y entraron dentro en la casa y en nuestra presencia se tapió la casa que estava agujerada.
(Posesión dada por el alguacil y el escribano a Pedro Nalli y a su esposa Ana Xoco de la casa que litigaban. Año 1569, [241])

§ No ixpan in inamic catca Juan Ecapitzac otlamomotlaque yn inchan ynic oneltic tlatolli ypanpa yn nican tictlalia totoca yhuan tofirma, a XXIX dias del mes de setiembre de 1569. Amo quimati yn tlacuiloz ypanpa yn nican [tachado : quichihua] nictocayotia Pedro Garcia algualcil. Paso ante mi Miguel Hernandez escribano. §
Y delante de la muger que era de Juan Ecapitzac arroxaron piedras dentro de la dicha casa en manera de dar credito a todo lo hecho y asi se asientan nuestros nombres y firmas a veynte y nueve dias del mes de setiembre de mil y quinientos y sesenta y nueve años y porque no supo firmar aqui asiento su nombre Pedro Garcia alguacil. Paso ante mí Miguel Hernandez escribano. [interprete :?] Jhoan de Cisneros.
(Posesión dada por el alguacil y el escribano a Pedro Nalli y a su esposa Ana Xoco de la casa que litigaban. Año 1569, [243])

§ [F. 4v.] Auh yn itoca Mateo Aquetzal niman otonyaque yn ichan oncan ohualnez yn itatzin ytoca Martin Coza yhuan yn inantzin Anna Tiacapan auh yn ical centetl tonatiuh ycallaquiapa ytzticac yhuan centetl Xochmilcopa ytzticac auh centetl Tenanyocanpan ytzticac yn otiquitoque yn za nopan cemilhuitl nauh in mochi calli yxquich yn otiquitaque audiencia titlanahuatilhuan in calli otiquitaque in izquitetl. §
Y luego fuimos a la casa del llamado Mateo Aquetzal y allí parecieron su padre llamado Martin Coza y su madre Ana Tiacapan. Sus casas una mira al poniente, otra mira hacia Xochimilco y otra mira hacia Tenayuca, todas las cuatro casas vemos el mismo dia, nosotros que somos mandados de la audiencia vimos todos cuantas casas son.
(Demanda e información presentada por Pablo Maquex contra Ana Xoco del tlaxilacalli de Tlachcuititlan, en San Pablo, por una casa y camellones de tierra. Año 1564, [739])

§ Auh ynic niquitlanico justicia yn ye axcan yey mestli ynic nimixiuh auh ye nechtlatlauhtia yn nohuepol catca ytoca Juan Ecapitzac onomixiuh in inamic auh nechilhui ma hoc ompan oncallaqui yn amochatzinco hoc oncan nontlaquatequiz auh tel niman ic onpa callaque yn tochan. §
Y que ahora poco ha que puede aver tres meses estando yo parida fue a mi un cuñado mio llamado Juan Ecapitzac e me rogó que por quanto su muger estaba rezien parida y para bautizar les dexase entrar en la dicha mi casa e yo les dixe que estuviesen en ella y asi estuvieron en la dicha casa.
(Información sobre la propiedad de Ana Xoco, presentada por tres testigos : Juan Cano, habitante de San Juan Tzapotla, Martín Jacobo y Juan Mazatl, habitantes de Atlixocan. Año 1569, [211])


VECINO DE
§ Testigo. Miguel Xixiquitloc ichan San Juan Tepetitlan omonamicti yn ixiuhtlapoual ye oquichiuh juramento in itlatlacoltiloc inic amo yztlacatiz in ipal[F. 15v.]tzinco dios etc . §
Testigo : Miguel Xixiquetoc vecino (del barrio) de San Juan Tepetitlan casado de edad de ochenta y sinco años despues de aber jurado por dios de dezir verdad.
(Información presentada por los testigos : Miguel Macuex, Miguel Xixiqueltoc y Marta Teyuc, sobre la compra que hicieron Gabriel Yaotl y María Teuhcho de Ana Tlaco. Año 1566, [204])

§ Yn nehuatl Diego Tlacochcalcatl nochan San Sebastian Cotolco yn axca huel noyollocacopa inic ninocencahua in nican tlalticpac nictlalia notestamento in ixpantzinco in totecuyo dios y achtopa in naniman nicnomaquilia yn totecuyo dios ca nel tlamaquixtiltzin ynic quihualmaniliz auh yn nonacayo ca tlalticpac pohuiz. §
Yo Diego Tlacochcalcatl vecino (del barrio) de San Sebastian Cotolco ahora de mi propia voluntad me descargo en este mundo y ordeno este mi testamento ante dios nuestro señor y primeramente mando mi anima a nuestro señor dios que la redimió (por su preciosa sangre) e le suplico aya misericordia de ella y el cuerpo a la tierra de que fue formado.
(Testamento de Diego Tlacochcalcatl, habitante de San Sebastián Cotolco. Año 1566, [445])

§ [F. 260r.]Yhuan Toztlan nictemacac nocozquin ymachiz yn Martin Tzapotla tiachcauh ytla yquitlaocolizque yn nopilhuan ma uel za macuil peso quimacazque ye yxquich y notlatol niquitotiuh nehuatl ni Martin de Lazaro Moyotla nochan ocatca yzcatqui yhuan yn tohuehuecal quixelhuiz y nopilhyuan y nohueltiuh ce canaz yn huepantli ce canazque y topilhuan yhuan yn tetl quixelhuiz yxquich concuiz ixquich quicuizque y nopilhua oc yc tepantlatzacuilli quitecazque y nican yhuan cuizque chicuetetl oncan notilmatzin za ye quimatin y nonamic yhuan yn Anto ca yconeuh ce tlacatl noteycauh o peso quimacazque ytoca Ana Tlaco. §
[F. 261v]. Asi mismo declaro que en Toztlan di una piedra que dicen cozcatl de lo cual es testigo Martin Tzapotla tiachcau por ello digo que den lo que les pareciere a mis hiios aunque no sean mas de cinco pesos todo lo qual digo y dejo mandado yo Martin Lazaro becino que soy (del barrio) de Moyotlan. Asi mismo digo y mando que las casas de nuestro patrimonio que mi hermana parta las dichas casas con mis hijos los morillos y de las dos bigas grandes sea el uno para ella y el otro sea para mis hijos y asi mismo se parta por medio la piedra la mitad sea para la dicha mi hermana y la otra mitad sea para mis hijos para que dello agan una pared en esta casa (y el suelo sea todo para los dicho mis hijos porque les pertenece y nadie se lo quite). Asi mismo declaro que dejo ocho mantas que yo traya lo qual dejo en voluntad de lo que se a de acer a mi muger juntamente con Anton como hijo suyo y mando que a una hermana que tengo que se dice Ana Tlaco le den dos pesos.
(Testamento de Martín Lázaro Pantecatl. Año 1551, [93])

§ [F. 16r.] Yn ica itocatzin tetatzin yhuan tepiltzin yuan spiritu santo in axcan niquitohua notlatol inic nictlalia notestamento yn nehuatl Martin Jacobo nican nochan Sancta Maria Asunpsion ipan tlaxilacalli Cuepopan inin niquitohua notlatol ma huel quimatizque yn aquique quitazque ynin namauh inic nictlalia notestamento. §
[F. 17r.] En el nombre de dios padre hijo y espiritu santo sepan quantos esta carta de testamento vieren como yo Martin Jacobo vezino (deste barrio) de Santa Maria de la Asuncion ques en el barrio [tlaxilacalli] de Cuepopan el qual dicho mi testamento ordeno en la manera que se sigue :
(Testamento de Martín Jacobo, habitante de Santa María Asunción, en el tlaxilacalli de Cuepopan. Año 1577, [388])

§ [F. 22r.] Yn ica ytocatzin dios tetatzin tepiltzin yhoan spirito santo ca in nehoatl Francisco Hernandez Quahuicequi nican nochan San Juan Xihuitonco nicmelahua yn notlanequiliz yc tzonquiza yn nocializ. §
[F. 21r] En el nombre de dios padre hijo y espiritu santo yo Francisco Hernandez Quauhycequi vecino de San Juan Xihuitonco [F.21v.] declaro mi hultima boluntad.
(Testamento de Francisco Hernández Quahuicequi, habitante de San Juan Xihuitonco. Año 1576, [276])


INDIO VECINO E MORADOR DE
§ [F. 1v.] Baltazar Cotolcatl ychan Cohuatla omonamicti epohualxiuhtia ye on macuilli y ye nemi juramento oquitennamic yn ica bara de justicia ynic amo iztlacatiz ylhuiloc huel xoconmelahua yn motlatol yn tlatiztlacatiz ca diablo quihuicaz yn moyollia maniman auh yn tla huel toconmelahuaz motlatol yc mitzmotlaocoliliz yn totecuyo dios yhuan tonantzin Santa Maria mochipa ychpochtli. §
(Testigo) Baltazar Cotolcatl (yndio natural desta ciudad de Mexico) vecino e morador (del barrio) de Coatlan (sujeto a San Sebastian en esta dicha ciudad). (Testigo presentado ante los alcaldes yndios desta dicha ciudad por parte de don Luis de Santa Maria gobernador de los yndios desta dicha e ciudad e de su hermano don Martin Momauhti) e asi presentado y aviendo jurado en forma de derecho dixo diria verdad de lo que supiese y le fuese preguntado. (E siendo preguntado por las preguntas generales) dixo ser de edad de sesenta y cinco años ( y que no le toca ninguna de las preguntas generales que le fueron declaradas y que ayuda dios a la verdad).
(Información tomada a Baltazar Cotolcatl, Miguel Cehuanocatl, Martín Tecaahui, Miguel Achitomecatl y Francisco Conma, habitantes de Cohuatlan, sobre las tierras de don Luis de Santa María. Año 1563, [135])

§ II.- Testigo.-Miguel Cehuanocatl ychan Cohuatlan omonamicti ye nauhpohualxiuhtia y ye nemi juramento oquitennamic yn ica bara de justicia ynic otlatlacoltiloc ynic amo iztlacatiz ylhuiloc xoconmelahua yn motlatol yn tla tiztlacatiz ca diablo quihuicaz yn moyollia yn manima auh yn tla huel toconmelahuaz motlatol yc mitztlaocoliliz yn totecuyo dios yhuan tonantzin Santa Maria mochipa ychpoch. §
Testigo Miguel Ceguanocatl (yndio natural desta ciudad de Mexico) vecino e morador (del dicho barrio) de Coatlan testigo presentado en la dicha razon e aviendo jurado en forma de derecho dixo diria la verdad de lo que supiese y le fuese preguntado e dixo ser de edad de ochenta años poco mas o menos y que no le toca ninguna de las preguntadas generales y que ayude dios a la verdad.
(Información tomada a Baltazar Cotolcatl, Miguel Cehuanocatl, Martín Tecaahui, Miguel Achitomecatl y Francisco Conma, habitantes de Cohuatlan, sobre las tierras de don Luis de Santa María. Año 1563, [138])

§ III.- Testigo, Martin Tecaahuia ychan Cohuatlan omonamicti eepohualxiuhtia y ye nemi juramento oquitennamic yn ica bara de justicia yc otlatlacoltiloc ynic amo iztlacatiz ylhuiloc yn tla tiztlacatiz ca diablo quihuicaz yn moyollia manima auh yn tla huel toconmelahuaz motlatol ca ye mitzmotlaocoliliz yn totecuyo dios yhuan tonantzin Santa Maria mochipa ychpochtli. §
Testigo Martin Tecaahuia (yndio) vecino y natural (del dicho barrio) de Coatlan testigo presentado en la dicha razon e aviendo jurado en forma de derecho dixo diria verdad de lo que supiese y le fuese preguntado e siendo preguntado dixo ser de edad de sesenta años poco mas o menos y que no le toca ninguna de las preguntas generales y que ayude dios a la verdad.
(Información tomada a Baltazar Cotolcatl, Miguel Cehuanocatl, Martín Tecaahui, Miguel Achitomecatl y Francisco Conma, habitantes de Cohuatlan, sobre las tierras de don Luis de Santa María. Año 1563, [142])


A CASA DE
§ Auh yn tlaquac yquac yn huia yn tlatohuani ychan Tolnahuacatl yn nechmacac o[n]pan ichan ymixpan Martin Chachal yhuan Zaca[n]catl Tolnahuacatl ymixpan yn cohuatlayauhque auh yn ye nohuiani yn mopohuan yn izquican ca moch inyollocopan yntechmomamaquilli yn totlatocauh yn don Diego de San Francisco. §
Y estas questan al cabo me dio quando fue el señor tlatoani a casa de Tolnahuacatl en donde me hizo merced dellas en la dicha casa estando presentes Martin Chachatl y Zacancatl y Tolnahuacatl estando asi mismo presentes los de Coatlayuccan todas las dichas tierras aqui nonbradas me hizo merced dellas nuestro gobernador [tlahtoani] don Diego de San Francisco.
(Testamento de Martín Lázaro Pantecatl. Año 1551, [92])


VECINA DE
§ Oc ihuan niquitohua nicnocohui milli yn onpa Atlixocan zan chinamitl onpoual huiac yn niccohuili ytoca Maria Papan yhuitilmachiuhqui ychan Tozcamincan ynic niccohuili ispan in governador don Luis de Sancta Maria. Testigos regidor Martin Cano. Quitamachiuato alguacil Gaspar Chichtli Quauhxican topille. §
Asimismo declaró que compró otro pedazo de tierra que está (en el pago de) Atixucan que eran camellones que [F. 61v.] tiene de largo quarenta brazas las quales compró a una yndia que se llama Maria Papan que vende mantas de pluma vecina de (el barrio que llaman) Tozcamincan y se las compró en presencia del gobernador don Luis de Santamaria siendo testigo el regidor Martin Cano y lo fue a medir el alguacil Gaspar Chichtli alguacil de los carpinteros.
(Testamento de Diego Tlacochcalcatl, habitante de San Sebastián Cotolco. Año 1566, [467])


VECINA Y NATURAL DE
§ [F. 7r.] Yca yn itocatzin dios tetatzin dios tepiltzin spiritu sancto nicpehualtia yn notestamento maquimatican yn ixquichtin quitazque ynin amatl ca yn nehuatl notoca Juana Francisca nican nochan San Sebastian Tzaqualco ytech nipohui confrades Santa Maria Concepción. §
[F. 8r.] En el nonbre de dios padre dios hijo dios espiritu sancto enpiezo y otorgo mi testamento y sepan todos quantos esta carta vieren como yo Juana Francisca vecina e natural de San Sebastian a la parte de Tzaqualco cofrada que soy de la cofradía de Sancta Maria de la Concepcion.
(Testamento de Juana Francisca, habitante de San Sebastián Tzaqualco. Año 1576, [412])

Fuente: 1551-95 Docs_México
Notas: ch-- --- c$--


Entradas


chan - En: 1547 Olmos_G    chan - En: 1551-95 Docs_México    chan - En: 1580 CF Index    chan - En: 17?? Bnf_362    chan - En: 1984 Tzinacapan    chan - En: 2002 Mecayapan    chan - En: 2002 Mecayapan    chan - En: 2004 Wimmer    

Paleografía


-chan - En: 1551-95 Docs_México    nochan - En: 1984 Tzinacapan    nochan - En: 1547 Olmos_G    

Traducciones


natural de / casa de / vecino de / indio vecino e morador de / a casa de / vecina de / vecina y natural de - En: 1551-95 Docs_México    en casa de, a la casa de - En: 2002 Mecayapan    en casa de, a la casa de - En: 2002 Mecayapan    A la maison. - En: 2004 Wimmer    X-170 - En: 1580 CF Index    Casa - En: 17?? Bnf_362    morada, casa (mi) - En: 1984 Tzinacapan    mi casa, o en mi casa - En: 1547 Olmos_G    

Textos en Temoa

119v 879

] qujnoalqujxti tulla mochintin qujmolinj qujnquetz macivin vel chan onoca macivin vellamaviçolli in teucalli in tecpancalli onoca tulla ioan injc novian cenmantoca tulteca ioan macivi in vel mocujltonotoca ca moquetzque ca olinque qujcauhque in jncal in jntlal in jmauh in jntepeuh in jnnecujltonol ca amo vel mochi qujtqujque ca qujtocatiaque ca ano can itto in jntlatoc iehoantin tulteca auh inic cenca qujneltocaque in quetzalcoatl ca intlan acque ca qujmacocque in inçioaoan in jnpilhoan in jncocuxcaoan moquetzque molinjque in veventzitzin in jlamatzitzin aiac in maca tlatlacama mochintin olinque injc ia inic calac in atl iitic in tlapallan in vmpa polivito in iehoatzin topiltzin quetzalcoatl Injque in tulteca in iuh mjtoa ca naoa catca ca amo popolocaia iece qujnonoalcaitoaia in jntlatol qujtoaia injc monotza nopiltzin teutl teutl njccauh teutl nachcauh mocujltonoanjme [fol v