Buscar:  
Diccionarios:
Alarcón
Arenas
Bnf_361
Bnf_362
Bnf_362bis
Carochi
CF_INDEX
Clavijero
Cortés y Zedeño
Docs_México
Durán
Guerra
Mecayapan
Molina_1
Molina_2
Olmos_G
Olmos_V
Paredes
Rincón
Sahagún Escolio
Tezozomoc
Tzinacapan
Wimmer
Palabra: Palabra exacta  Inicio Cualquier parte
En: Náhuatl Grafía normalizada Traducción
Resultados

ihiyotl 

Paleografía: ihi[y]o[tl]
Grafía normalizada: ihiyotl
Traducción uno: resuello
Traducción dos: resuello
Diccionario: Alarcón
Contexto:RESUELLO
§ Tla xihualauh xoxouhqui cihuatl: ye yhuicpa, tiauh nota xiuhtli milintica, nahui acatl tzoncoztli. Compa oquitlalli in itleuh nota xiuhtli milintica, nahui acatl tzoncoztli(29). / Ticcehuiz; ye tichuica xoxouhqui cihuatl, nonan chalchicueye; ticcehuiz in itleuh campa oquitlalli. tla xihualhuia coçauhqui tlamacazqui, chicnauhtlatecapanilli, chicnauhtlatetzotzonalli, ye yhuan tiauh, yhuan timomoliuhtiuh; ye tic-huica coçauhqui tlapapalacatl. / Tla xihualhuia, nonan chalchicueve; aman yequene tla xihualhuia: tla xicpopoliti nota nahui acatl milintica ihio, ytlatol. Iniquac in tlanez quimocamahahuiltizquia: mopan ceceuhqui, mopan popoliuhqui. Aman yequene ticpopoloz, tictlatiz, ticquixtiz. §
A las enfermedades que se comprehenden debajo de los nombres de sarpullido y empeines, aplican asi las mismas mediçinas que son ante todas cosas, roçiar la parte enferma con agua conjurada y acompañada con su conjuro y encanto, y luego aplican otros simples como son tlacopatli, piçiete y axin, diçiendo tambien su parte de conjuro a estas mediçinas y a otras cuales quien que aplican; diçen pues el conjuro hablando al agua: Ven acá, tu verde muger que as de ir contra mi Padre la cometa que centellea, contra las quatro cañas de los cabellos rubios: has lo de apagar; ya llebas la verde muger madre, la de la saya de piedras preçiosas: apaga su fuego donde lo puso. / Ven acá, espiritado amarillo, y tu nueue vezes golpeado, nueue vezes aporreado, que ya la acompañas y bas embuelto con ella tampien te acompaña el amarillo, el axin bolador. Está en lo que te digo, mi madre la de las nahuas preçiosas (el agua). / Aora es ello, acude con lo que te digo; ve a destruir a mi padre las cañas que echan llamas (el fuego metph.), su resuello y voz, quando mas resplandeçe, quando mas claro esta se queria burlar de ti, pero en ti afloja y pierde su fuerça. Aora finalmente lo as de detruir, escureçer y quitar de adelante.
(VI, 25 Para sarpullido, empeines y enfermedades deste genero, (482))

Fuente: 1629 Alarcón
Notas: [-- ]--


Entradas


ihiyotl - En: 1547 Olmos_G    ihiyotl - En: 1547 Olmos_G    ihiyotl - En: 1571 Molina 1    ihiyotl - En: 1571 Molina 1    ihiyotl - En: 1571 Molina 1    ihiyotl - En: 1571 Molina 1    ihiyotl - En: 1571 Molina 1    ihiyotl - En: 1580 CF Index    ihiyotl - En: 1580 CF Index    ihiyotl - En: 1580 CF Index    ihiyotl - En: 1580 CF Index    ihiyotl - En: 1580 CF Index    ihiyotl - En: 1629 Alarcón    îhiyotl - En: 1759 Paredes    ihiyotl - En: 1780 ? Bnf_361    ihiyotl - En: 1780 ? Bnf_361    ihiyotl - En: 1780 ? Bnf_361    ihiyotl - En: 1780 Clavijero    ihiyotl - En: 17?? Bnf_362    ihiyotl - En: 17?? Bnf_362    ihiyotl - En: 2004 Wimmer    

Paleografía


ihiiotl - En: 1580 CF Index    ihiiutl - En: 1580 CF Index    îhiyo[tl] - En: 1759 Paredes    ihi[y]o[tl] - En: 1629 Alarcón    ihjiotl - En: 1580 CF Index    jhijotl - En: 1580 CF Index    yhiiotl - En: 1580 CF Index    yhiotl - En: 1571 Molina 1    yhiotl - En: 1571 Molina 1    yhiotl - En: 1571 Molina 1    Yhiotl. - En: 1780 ? Bnf_361    yhiyotl - En: 1571 Molina 1    yhiyotl - En: 17?? Bnf_362    Yhiyotl. - En: 1780 ? Bnf_361    yhiyutl - En: 1547 Olmos_G    yhiyutl; nihiyo - En: 1547 Olmos_G    yhyiotl - En: 17?? Bnf_362    yhyotl - En: 1571 Molina 1    Yhyotl. - En: 1780 ? Bnf_361    

Traducciones


VI-115, X-111 150 - En: 1580 CF Index    X-107 - En: 1580 CF Index    Aliento, resuello - En: 1780 Clavijero    SON ODEUR. / SA VERTU, SA PROPRIETE, SON INFLUENCE. / SON JUS d'une plante. - En: 2004 Wimmer    respiración viva / vaho, aliento - En: 1759 Paredes    resuello - En: 1629 Alarcón    II-45 - En: 1580 CF Index    VI-61 63 101 - En: 1580 CF Index    II-53, VI-12 - En: 1580 CF Index    baho. - En: 1571 Molina 1    baho dela boca. - En: 1571 Molina 1    aliento, huelgo o resuello. - En: 1571 Molina 1    Baho de la boca, aliento, huelgo, o resuello. - En: 1780 ? Bnf_361    huelgo de aliento. - En: 1571 Molina 1    Huelgo ô aliento, ô respiracion - En: 17?? Bnf_362    Huelgo de aliento. - En: 1780 ? Bnf_361    resollo; nihiyo - En: 1547 Olmos_G    resollo - En: 1547 Olmos_G    Bao como quiera - En: 17?? Bnf_362    espiritu o soplo. - En: 1571 Molina 1    Espiritu o soplo - En: 1780 ? Bnf_361    

Textos en Temoa

145v 209

Auh yn Xomimitl niman ye quitohua oncan yec in otacico Auh yn Ocellopan niman ye quitohua yn yoyaue anca yehuatl in in ynic otihualnentlamatiaque Auh yn Axollohua ye quitohua yn yoyahue totecuiyoye yn nehuatl ÿn n Axollohua tle yn ye nopan mochihua yn Tenochtitlan Auh yn Ahatl ye quitohua ypalnemohuanie otitechmocnellili ca yehuatl in ynic otinentlamatinenca ynohuian otiyaochihualloque Auh yn Acacitli ye quitohua in yoyahue tloquehenahuaquehe ca yehuatl in ynic nicocha yn n Acacitli yn Chapoltepec yn popoliuhtoc yn notatzin yhuân yn Azcatl Xochtzin yn noteyccaztzin Auh in Tecalle ye quitohua in nehuatl in niTecalle ca yc noyohua yn noyollo ca noconilnamiqui yn ompa Colhuacân yn Contitlan tinauhxiuhtiq Auh yn Tzepanxouh cihuatl nimân ye quitohua totecuiyo tle yn tictoqualtizque Auh yn Acpacuehe cihuatl niman ye quitohua tlacatl totecuiyo anca ye nican yez yn ihiyotl toconmatizque