Buscar:  
Diccionarios:
Alarcón
Arenas
Bnf_361
Bnf_362
Bnf_362bis
Carochi
CF_INDEX
Clavijero
Cortés y Zedeño
Docs_México
Durán
Guerra
Mecayapan
Molina_1
Molina_2
Olmos_G
Olmos_V
Paredes
Rincón
Sahagún Escolio
Tezozomoc
Tzinacapan
Wimmer
Palabra: Palabra exacta  Inicio Cualquier parte
En: Náhuatl Grafía normalizada Traducción
Resultados

tilahua 

Paleografía: tilaua
Grafía normalizada: tilahua
Traducción uno: llover mucho (19)
Traducción dos: llover mucho (19)
Diccionario: Sahagún Escolios
Contexto:LLOVER MUCHO (19)

Ayauhcoçamalotl (1*). Yuhquin vitoliuhqui (2) tlauitoltic (3). coltic (3) ynic valmoquetza. tlatlatlapalpoalli (4), motlatlapalpouh (4) yn itlachieliz ÿn centlamantli tlapalli ytech neci xoxoctic (5), quiltic (6), quilpaltic (6), iyappaltic (6), quilpalli (6), iyappalli (6): yoan coztic (7), xopaltic (8), xochipalli (8), niman ye chichiltic (9) tlapaltic (9), yoan tlaztaleualtic (10), tlazteleualli (10), yoan texotic (11), texotli (11), matlaltic (12), matlalli (12). Auh quitoa yn iqüec valmoquetza (13), quinextia (14), quiteittitia, quinezcayotia (15), yc macho (16), yc machizti (16) yc itto (17) yn amo quiauiz (18), amo tlaelquiauiz (19), amo tilauaz (19), ça quimomoyava (20) ÿn mixtli, quipopoloa (21), quelleltia (22), quiyacatzacuilia (23) yn quiauitl, yn tlaelquiauitl(24) yn tepaltilli (25), yn techaquani, ÿn teçoq'tili (25). Yntla cenca omotlatlali (26) mixtli, yn ovel cuicuicheuac (27), ynonoviyan tlâtlayouac (27), çan quipopoloa. Yntlanel quiaui, aocmo cenca tilaua, aocmo molhuia (28), ça auachquiaui (29), auachtli (30) yn onveuetzi, yn onchichipini (31), auachpitzactli (32), avachpicilli (32), auachauachpiciltoton (32) yn ontzitzicuini (34), yn onveuetzi (35): anoceh çan avachtilaua (36), avachtilauatimani (37), auachtzetzeliuhtimani (37). Auh quitoa quilmach yntla metl ypan moquetza, yc macueçaliciui (38), macoçauia, mauaqui (39), machichiliui (40), matlatlauia, macuetlauia (41). No yoan quitoa yn iquac miecpa valmoquetza yc neci çän (42) cuel quiçaz yn quiavitl, quitoaya çan cuel yazque yn avaque (43), ye quiçazque yn tlaloque. (24) yn tepaltilli (25), yn techaquani, ÿn teçoq'tili (25). Yntla cenca omotlatlali (26) mixtli, yn ovel cuicuicheuac (27), ynonoviyan tlâtlayouac (27), çan quipopoloa. Yntlanel quiaui, aocmo cenca tilaua, aocmo molhuia (28), ça auachquiaui (29), auachtli (30) yn onveuetzi, yn onchichipini (31), auachpitzactli (32), avachpicilli (32), auachauachpiciltoton (32) yn ontzitzicuini (34), yn onveuetzi (35): anoceh çan avachtilaua (36), avachtilauatimani (37), auachtzetzeliuhtimani (37). Auh quitoa quilmach yntla metl ypan moquetza, yc macueçaliciui (38), macoçauia, mauaqui (39), machichiliui (40), matlatlauia, macuetlauia (41). No yoan quitoa yn iquac miecpa valmoquetza yc neci çän (42) cuel quiçaz yn quiavitl, quitoaya çan cuel yazque yn avaque (43), ye quiçazque yn tlaloque. = El arco del cielo es a manera de arco de canteria; tiene aparencia de diversos colores. Cuando aparece es señal de serenidad; y cuando el arco del cielo se pone sobre algún maguey, dezian que le haria secar o marchitar; y tambien dezian que cuando espesas vezes aparece el arco del cielo, es señal que ya quieren cesar las aguas.

2: cosa arcuada, o hecha a a manera de arco.
3: cosa corua.
4: cosa pintada de diuersos colores.
5: cosa verde.
6: verdescuro.
7: cosa amarilla.
8: cosa de color naranjada o leonada.
9: cosa colorada.
10: cosa morada o encarnada.
11: cosa azul.
12: cosa de color de cardenil o cosa azul.
13: demostrarse. o leuantarse. p. ovalmoquetz. oualnez.
14: demostrar. p. onicnexti. onicteittiti.
15: significar o p?nosticar. p. onicnezcayoti.
16: saber p. omacho. omachiztic.
17: ser visto. p. oyttoc.
18: llouer. ps. quiaui. p. oquiauh.
19 : llouer mucho. ps. tlaelquiaui. p. otlaelquiauh.
20 : derramar. p. onicmomoyauh.
21 : desbaratar. p. onicpopolo.
22: impedir o estoruar. p. oniquellelti.
23: atajar. p. onicyacatzacuili.
24: aguazero.
25: cosa que moja.
26: ponerse nublados.
27: ponerse oscuridad por razon de muchos nublados. pres. cuicuicheua, tlatlayoua.
28: hazerse algo reziamête. p. oninolhui.
29: lluuiznar. p. oauachquiauh.
30: hazer molizna. p. auachtli ôueuetz.
31: caer algunas gotas de agua. onchichipin
32: molizna.
34: ruziar con alguna cosa. p. ontzitzicuî.
35: caer. p. onveuetz.
36: moliznear. pret. oauachtilauac.
37: estar molizneando.
38: pararse lo verde amarillo en disposiciô de secarse. p. omacueçaliciuh. omacoçauix.
39: secarse las ramas. p. omauac.
40: pararse las ramas coloradas. p. omachichiliuh. omatlatlauix.
41: marchitarse las ramas. p. omacuetlauix.
42: de presto o prestamente.
43: los señores de la pluuia.

(P_169v-170r)

Fuente: 1565 Sahagún Escolio
Notas: aua--


Entradas


tilahua - En: 1565 Sahagún Escolio    tilahua - En: 1571 Molina 1    tilahua - En: 1571 Molina 1    tilahua - En: 1571 Molina 1    tilahua - En: 1571 Molina 2    tilahua - En: 1571 Molina 2    tilahua - En: 1580 CF Index    tilahua - En: 1580 CF Index    tilahua - En: 1780 ? Bnf_361    tilahua - En: 1780 ? Bnf_361    tilahua - En: 1780 ? Bnf_361    tilahua - En: 1780 Clavijero    tilahua - En: 17?? Bnf_362    tilahua - En: 2004 Wimmer    

Paleografía


nitla, tila-ua - En: 1571 Molina 1    nitla, tilaua - En: 1571 Molina 1    Tilahua, nitla - En: 1780 Clavijero    tilaoa - En: 1580 CF Index    Tilaua - En: 1571 Molina 2    tilaua - En: 1565 Sahagún Escolio    tilaua - En: 1571 Molina 1    tilaua - En: 1580 CF Index    Tilaua, nitla - En: 1571 Molina 2    Tilaua, nitla. - En: 1780 ? Bnf_361    Tilaua, nit[l]a. - En: 1780 ? Bnf_361    Tilaua. - En: 1780 ? Bnf_361    

Traducciones


espessar o ayuntar en vno, como haziendo seto de cañas, casa de paja o tela de manta; &c. - En: 1571 Molina 1    engrossar cosas anchas. - En: 1571 Molina 1    A . tilâhua > tilâhua-. / v.inanimé, être ou devenir épais. - En: 2004 Wimmer    Engrosar hilo, ô ropa - En: 17?? Bnf_362    Dilatar, extender - En: 1780 Clavijero    VII-18, X-106 108 111(2) 116 118 119 120 129 - En: 1580 CF Index    llouer reziamente o hazerse gruessa la manta y tupirse.. preter: otilauac. - En: 1571 Molina 2    llover mucho (19) - En: 1565 Sahagún Escolio    llouer mucho. - En: 1571 Molina 1    VII-81 - En: 1580 CF Index    hazer grueso algo, o espessar y tupir bien la manta, o el seto. &c. preterito: onitlatilauh. - En: 1571 Molina 2    Espesar o ayuntar en uno, como haziendo seto de cañas, cosa de paja o tela de manta. - En: 1780 ? Bnf_361    Engrosar cosas anchas. - En: 1780 ? Bnf_361    Llober mucho. - En: 1780 ? Bnf_361