Buscar:  
Diccionarios:
Alarcón
Arenas
Bnf_361
Bnf_362
Bnf_362bis
Carochi
CF_INDEX
Clavijero
Cortés y Zedeño
Docs_México
Durán
Guerra
Mecayapan
Molina_1
Molina_2
Olmos_G
Olmos_V
Paredes
Rincón
Sahagún Escolio
Tezozomoc
Tzinacapan
Wimmer
Palabra: Palabra exacta  Inicio Cualquier parte
En: Náhuatl Grafía normalizada Traducción
Resultados

nen 

Paleografía: nën
Grafía normalizada: nen
Traducción uno: en vano / çä ~, Dios quiera (dubitativo) / mä ~ à, no dejar de (vetativo afirmativo) / mä ~, (vetativo) / sin causa / tlè ic ~, ¿de qué sirve? / en balde / por demás / sin provecho / tlè çan ~, ¿de qué sirve? (interrogativo)
Traducción dos: en vano / çä ~, dios quiera (dubitativo) / mä ~ à, no dejar de (vetativo afirmativo) / mä ~, (vetativo) / sin causa / tlè ic ~, ¿de qué sirve? / en balde / por demás / sin provecho / tlè çan ~, ¿de qué sirve? (interrogativo)
Diccionario: Carochi
Contexto:EN VANO
àmo çannën huälchöchöca yohualtica intecolötl, itlà quìtöznequi, àço ticëmè ye titomiquilizquê = no en vano (son palabras de vn supersticioso) ni sin causa continua el buho en venir à llorar de noche, algo pronostica, quiçà se morirá vno de nosotros (5.4.3)

nën ïxquich totlàpal ticchïhuà, ca huel aoc hueli, ca öticiauhquê = hazemos quanto podemos, ya no podemos mas, que estamos cansados (5.5.8)

çantlapic, y çannën = concurren como sinónimos (5.4.3)

nënti = salir vana vna cosa, frustrarse (3.12.2)

nën onictlàpalò, çan nëpa ömocuep, àmo nëch ittaznec = no siruió de nada el que yo le saludasse, por que boluió la cara aculla, y no me quiso ver (5.1.1)

Çan nen = en vano, como ?nen?, aunque con mas energia (5.4.3)

immantiz, vel, immantiquiuh in cähuitl, inìquac nën ticnequizquè in mäqualli ic ötineminî = llegará el tiempo, quando quisieramos auer viuido bien (3.12.2)

çannën önictëntlapìqui, çannën ïtech önictlamì in ichtequiliztli, àmo ic ötlatzacuiltilöc = en balde, sin prouecho, le leuantè, que era ladron pues no le castigaron por esso (5.4.3)

aocmo inman, çannën, çantlapïc ötihuällàquè, ye öcuëllatzonquiz... = ya no es tiempo, en balde hemos venido, ya se acabó (la fiesta, el combite, &c.) (5.4.3)


CA ~, DIOS QUIERA (DUBITATIVO)
Çänën = por ventura, ò querra Dios ; aduerbio de dudar, vsase quando vno duda si sucederá lo que dessea, ò espera (5.4.3)

cuix çänën nocnöpiltiz nomàcëhualtiz in motepalehuiliztzin? = tendré por ventura dicha, en que me fauorescas? (5.4.3)

Intlä çänën otiyëcquïzquè in pixquípan, ca niman nic nämictïz in nochpöch; àço çänën oquic nëciz acà qualli tläcatl tëlpocatzin = si Dios quiere, que tengamos buena cosecha, luego he de casar à mi hija, quiçà querrá Dios, que de aqui allá se ofresca ocasion de algun moço virtuoso (5.4.3)


MA ~ A, NO DEJAR DE (VETATIVO AFIRMATIVO)
Mä nën à tià in ómpa teöpan = no dexes de ir à la Iglesia (2.7.5)

Mä nën à tihuällâ, = no dexes de venir (2.7.6)


MA ~, (VETATIVO)
mänën = partícula de vetatiuo con preterito perfecto (2.2.5)

mä, vel, mänën ïpan timic in motlàtlacöl = no sea que mueras en tus pecados (2.2.5)


SIN CAUSA
nimitznëmpëhualtia = te maltrato sin causa (comp. nën y pëhualtia) (4.1.1)

Tleic tinechmoxïctia? cuixmà nën íca önimitzhuetzquilì, manocè itlà ötinëchittilî = como te me atreves? por ventura en algun tiempo me he reido contigo, ò me has visto en alguna liuiandad? (5.2.7)


TLE IC ~, ¿DE QUE SIRVE?
Tlèicnën = de que sirue ?cf. tlè çan nën, o tlè ic nonay (5.4.3)

tle icnën ticnönotza? cuix tlacaqui? = de que sirue darle consejos? por ventura da oydo à lo que se le dize? (5.4.3)


EN BALDE
Nënyan, ò nënya = en balde (comp. de ?nën?) (5.4.3)


POR DEMAS
nëntlaquäz nequi in cocoxqui, àhueli = harto haze el enfermo por comer, no es possible (5.5.8)


SIN PROVECHO
nentläcatl = hombre sin prouecho (comp. nën y tläcatl) (4.1.1)


TLE CAN ~, ¿DE QUE SIRVE? (INTERROGATIVO)
Tlèçannën = interrogatiuo, de que sirue, de que prouecho es? -cf. tlè ic nën, o tle ic nonay (5.4.3)

Fuente: 1645 Carochi
Notas: ë--


Entradas


nen - En: 1571 Molina 1    nen - En: 1571 Molina 1    nen - En: 1571 Molina 2    nen - En: 1580 CF Index    nen - En: 1580 CF Index    nen - En: 1629 Alarcón    nen - En: 1645 Carochi    nen - En: 1780 ? Bnf_361    nen - En: 1780 Clavijero    nen - En: 17?? Bnf_362    nen - En: 17?? Bnf_362bis    nen - En: 2004 Wimmer    

Traducciones


En vano, en balde, sin provecho - En: 1780 Clavijero    no - En: 1629 Alarcón    Debalde ô osiosamente - En: 17?? Bnf_362    I-60 71, II-50(2) 98 143, III-4 66, IV-8 19 33 43(2) 50(2) 51 56 94 96(2) 105(4) 127 131, V-152 155, VI-4 19 30(2) 33 36 37 43 69 72 84 90 91 96 97(2) 102(6) 110 116 117 123 136 137 138(2) 143 144 145 160 164 180 191 214 215 226 227, VIII-75(2), IX-31, X-156 159 193, XI-216, XII-33(2) 34 35 37 55 58 - En: 1580 CF Index    sin prouecho ni vtilidad, o en vano. - En: 1571 Molina 1    envano. - En: 1571 Molina 1    I-42, II-127, III-4, IV-124, XII-88(2) - En: 1580 CF Index    en vano / çä ~, Dios quiera (dubitativo) / mä ~ à, no dejar de (vetativo afirmativo) / mä ~, (vetativo) / sin causa / tlè ic ~, ¿de qué sirve? / en balde / por demás / sin provecho / tlè çan ~, ¿de qué sirve? (interrogativo) - En: 1645 Carochi    En vano; sin provecho, ni utilidad - En: 1780 ? Bnf_361    en vano, por demas, o sin prouecho. aduer. - En: 1571 Molina 2    en vano, sin provecho, en valde - En: 17?? Bnf_362bis    En vain, inutilement, sans profit. - En: 2004 Wimmer    

Textos en Temoa

1v 7

7. Auh nic yhtoaya tlacaço amo qualcan in tlalticpac ye nican, tlacaço oc cecni in huilohuayan, in oncan ca in netlamachtilli, tle çan nen in tlalticpac tlacahço oc cecni yoliliz Ximoayan ma ompa niauh, ma ompa inhuan noncuicati in nepapan tlaçototome ma ompa nicnotlamachti yectli ya xochitl ahuiacaxochitl in teyolquima in çan tepacca teahuiacayhuintia in çan tepaccaauiacayhuintia.

7. Y digo, en verdad no es lugar bueno aquí, en la tierra, en verdad otro es el lugar a donde hay que ir, allá hay alegría. ¿Que sólo es en vano en la tierra? En verdad es otro el lugar donde se descarna la vida.xx Vaya yo allá, vaya yo a cantar, al lado de las variadas y preciosas aves, disfrute allá de las bellas y fragantes flores, las gustosas, sólo las que alegran a la gente, las que embriagan con gozo, sólo las que embriagan y alegran con su fragancia. ±