Buscar:  
Diccionarios:
Alarcón
Arenas
Bnf_361
Bnf_362
Bnf_362bis
Carochi
CF_INDEX
Clavijero
Cortés y Zedeño
Docs_México
Durán
Guerra
Mecayapan
Molina_1
Molina_2
Olmos_G
Olmos_V
Paredes
Rincón
Sahagún Escolio
Tezozomoc
Tzinacapan
Wimmer
Palabra: Palabra exacta  Inicio Cualquier parte
En: Náhuatl Grafía normalizada Traducción
Resultados

tlahueliloc 

Paleografía: tlaueliloc
Grafía normalizada: tlahueliloc
Traducción uno: bellaco (25) / hombre o mujer bellaco, ca. notlauelilocauh (1) {mi bellaco o bellaca}
Traducción dos: bellaco (25) / hombre o mujer bellaco, ca. notlauelilocauh (1) {mi bellaco o bellaca}
Diccionario: Sahagún Escolios
Contexto:BELLACO (25)

In tlaueliloc(25) tepiltzin (26) tlatlaueliloc (27), çan tlatlaueliloc (28), tzontetl (29), yollochico (30), yollotlaueliloc (31), cuexcochcoyoc (32), hateccaqui (33), tlamaxaqualoani (34), yxtotomac (35), hiciccala (36), topal (37), chamatl (38), hatlanonotzalli (39), tequixolopitli (40), hamo (41) cana, hamo quicui (42) yn naiutl, yn taiutl. Centlapal (43) quiça centlapal calaqui yn inacazco yn tlacazcaltiloni, yn tlacauapaualoni yn atl (44) cecec tzitzicaztli, hatle (45) ipan tlachia, hayac (46) quimacaci, hicicatinemi (47), neneciuhtinemi (48), yxtotomaua (49), tlailiuizuia (50), tlaxcoloa (51), tlatlaxcoloa (52) = Hijos viciosos: el mal hijo es travieso, revelde o desobediente, loco, travieso, no acogido abuen côsejo; echa a las espaldas la buena doctrina con desden, es desasosegado, desbaratado panfarron, vanaglorioso, mal criado, boborron o tosco. no recibe ninguna buena doctrina. los buenos consejos de su padre y de su madre por una oreja le entran y por otra le salen; aunque le açoten y aunque le apaleen, no por esso se enmienda.

25 : vellaco

26 : hijo ca. notlauelilocapiltzin

27 : cosa trauiesa ca. notlauelilocauh

28 : idem

29 : cosa reuelde o pertinaz ca. notzonteuh

30 : cosa loca ca. noyollochicouh, noyollochicoticauh

31: idem ca. noyollotauelilocauh

32 : idem caso. nocuexcochcoyoc, nocuexcochcoyocticauh

33 : persona que echa por alto lo q? le dizen ca. hanotecaccauh

34 : el que desecha con desden lo q? le mandan caso. notlamaxaqualocauh

35 : cosa desasosegada o desuergonzada ca. niyxtotomac, nixtotomacticauh

36 : desbaratado o partido en malas costumbres ca. niciccalauh

37 : panfarron ca. notopal, notopalticauh

38 : vanaglorioso ca.nochamauh

39 : mal criado ca. hanotlanonotzal

40 : boborron ca. notequixolopi

41: no rescibe el côsejo de su padre ni de su madre ni de los mayores p. onican

42: idem pret. oniccuic

43: por vna oreja le entra y por otra le sale el buen consejo pt. oquiz ocalac

44: castigo o correcion caso. nalceceuh notzitzicaz

45: desperdiciar pt. atleipan onitlachix

46 : a nadie respecta p. oniquimacaz

47: ser atreuido y temerario pret. onicicatine

48 : idem p. onineneciuhtine tambien quiere dezir carlear

49 : andar desasosegado o aliuianado p. onixtotomavac

50: ser arroiado o precipitado pt. onitlailiuizvi

51 : idem p. onitlaxcolo

52 : idem onitlâtlaxcolo

(A_89r)


HOMBRE O MUJER BELLACO, CA. NOTLAUELILOCAUH (1) {MI BELLACO O BELLACA}

In teta tlaueliloc (1), tlatziuhqui (2) hamo yolitlacoani (3), tlanemmatini (4), tlaxiccavani (5), hatle (6) quiyolitlacoa, tlateputzcava (7), tlaxiccava (8), tlaquelmati (9), monencaua (10) tlaquelyecoa (11) = Padre malo

La propriedad del mal padre es ser perezoso, descuidado ocioso no se cura de nadie dexa por su floxura da hazer lo que es obligado pierde el tiempo en [bal]de.

1: hombre o mujer vellaco, caso notlauelilocauh

2: perezoso o perezosa, ca. notlatziuhcauh

3 : descuidado o descuidada

4 : idem, ca. notlanemmatcauh mi descuidado o descuidada

5 : descuidado de su oficio, ca. notlaxiccauhcauh

6 : ninguna cosa le da pena pt. hatle onechyolitlaco

7 : olvidar de si o de los suyos pt. onitlateputzcauh

8 : olvidarse de su oficio

9 : dexar de hazer lo q? es obligado por fluxura pt. onitlaquelma

10 : perder el tiêpo en valde pt. oninonencauh

11 : hazer algo de mala gracia pt. onitlaquelyeco

(A_88r)

Fuente: 1565 Sahagún Escolio
Notas: aue--


Entradas


tlahueliloc - En: 1551-95 Docs_México    tlahueliloc - En: 1565 Sahagún Escolio    tlahueliloc - En: 1571 Molina 1    tlahueliloc - En: 1571 Molina 1    tlahueliloc - En: 1571 Molina 1    tlahueliloc - En: 1571 Molina 1    tlahueliloc - En: 1571 Molina 1    tlahueliloc - En: 1571 Molina 1    tlahueliloc - En: 1571 Molina 1    tlahueliloc - En: 1571 Molina 1    tlahueliloc - En: 1571 Molina 1    tlahueliloc - En: 1571 Molina 2    tlahueliloc - En: 1580 CF Index    tlahueliloc - En: 1580 CF Index    tlahueliloc - En: 1611 Arenas    tlahueliloc - En: 1611 Arenas    tlahueliloc - En: 1629 Alarcón    tlahueliloc - En: 1645 Carochi    tlahueliloc - En: 1692 Guerra    tlahueliloc - En: 1692 Guerra    tlahueliloc - En: 1759 Paredes    tlahueliloc - En: 1765 Cortés y Zedeño    tlahueliloc - En: 1780 ? Bnf_361    tlahueliloc - En: 1780 ? Bnf_361    tlahueliloc - En: 1780 ? Bnf_361    tlahueliloc - En: 1780 ? Bnf_361    tlahueliloc - En: 1780 ? Bnf_361    tlahueliloc - En: 1780 ? Bnf_361    tlahueliloc - En: 1780 ? Bnf_361    tlahueliloc - En: 1780 ? Bnf_361    tlahueliloc - En: 1780 ? Bnf_361    tlahueliloc - En: 1780 Clavijero    tlahueliloc - En: 17?? Bnf_362    tlahueliloc - En: 2004 Wimmer    

Paleografía


Tahualiloc - En: 1765 Cortés y Zedeño    Tlahualiloc - En: 1692 Guerra    Tlahualiloque - En: 1692 Guerra    tlahueliloc, ni - En: 1611 Arenas    tlahuelïlöc - En: 1645 Carochi    tlaueli-loc - En: 1571 Molina 1    tlaueliloc - En: 1580 CF Index    tlaueliloc - En: 1571 Molina 1    tlaueliloc - En: 1571 Molina 1    tlaueliloc - En: 1571 Molina 1    tlaueliloc - En: 1571 Molina 1    tlaueliloc - En: 1571 Molina 1    tlaueliloc - En: 1571 Molina 1    tlaueliloc - En: 1571 Molina 1    tlaueliloc - En: 1571 Molina 1    tlaueliloc - En: 1565 Sahagún Escolio    Tlaueliloc - En: 1780 ? Bnf_361    Tlaueliloc - En: 1780 ? Bnf_361    Tlaueliloc - En: 1780 ? Bnf_361    Tlaueliloc - En: 1780 ? Bnf_361    Tlaueliloc - En: 1780 ? Bnf_361    Tlaueliloc - En: 1780 ? Bnf_361    Tlaueliloc - En: 1780 ? Bnf_361    Tlaueliloc - En: 1780 ? Bnf_361    Tlaueliloc - En: 1571 Molina 2    tlaveliloc - En: 1580 CF Index    [tlaueliloc]. - En: 1780 ? Bnf_361    

Traducciones


Diablo - En: 1765 Cortés y Zedeño    Bellaco - En: 1692 Guerra    Los bellacos - En: 1692 Guerra    el maligno / malvado - En: 1629 Alarcón    [bellaco] / [no leal] / [no manso] - En: 1611 Arenas    hechicero y bruja - En: 1759 Paredes    Colerico; Brava cosa; Loco - En: 17?? Bnf_362    Mauvais, cruel. - En: 2004 Wimmer    traviesa / bellaca / bellaco - En: 1551-95 Docs_México    Bellaco, malo - En: 1780 Clavijero    bellaco ser - En: 1611 Arenas    bellaco / ruin - En: 1645 Carochi    brauo hombre. - En: 1571 Molina 1    I-68, III-2, IV-3 51, VI-249, X-1 2(2) 3(2) 5 6(3) 7(2) 8(2) 9(2) 11(2) 12(4) 13(2) 15 16(3) 19(2) 20(3) 21(4) 22(2) 23(2) 24(2) 25(2) 26(2) 28 30 31(2) 32 35 41 42(2) 48 49 50 51 63 65 66(2) 67(2) 68(3) 74 75 80, XII-76 - En: 1580 CF Index    peruerso. - En: 1571 Molina 1    ruyn. - En: 1571 Molina 1    desbocado cauallo. - En: 1571 Molina 1    malefico hazedor de mal. - En: 1571 Molina 1    loco de atar. - En: 1571 Molina 1    vellaco. - En: 1571 Molina 1    malicioso. - En: 1571 Molina 1    maluado. - En: 1571 Molina 1    bellaco (25) / hombre o mujer bellaco, ca. notlauelilocauh (1) {mi bellaco o bellaca} - En: 1565 Sahagún Escolio    Bravo hombre - En: 1780 ? Bnf_361    Ruin - En: 1780 ? Bnf_361    Maleficio, hazedor de mal - En: 1780 ? Bnf_361    Malvado - En: 1780 ? Bnf_361    Vellaco - En: 1780 ? Bnf_361    Loco de atar - En: 1780 ? Bnf_361    Malicioso - En: 1780 ? Bnf_361    Deslocado cavallo - En: 1780 ? Bnf_361    maluado, o vellaco. - En: 1571 Molina 2    VI-221, XII-29 76 - En: 1580 CF Index    Perverso. - En: 1780 ? Bnf_361    

Textos en Temoa

40v 771

A iz tleço huala iz ca çan tlahueliloc ye ça moniuctzindcclxx tla xonquiça aytzi a tohualla ohuiya

771. [40v¾] No aquí, tal vez viene,dcclxxi he aquí, es perverso, sólo tu amigo. ¡Sal, temerosito! Te has venido.


Glifos en Tlachia

MH: TEOTLALTZINCO - 387_815r

Glifo - 387_815r_44

Lectura: tlahueliloc


Morfología: bellaco, malvado, cruel

Descomposicion: tlahueliloc

Contacto: labios

Cita: tlavelliloc

https://tlachia.iib.unam.mx/glifo/387_815r_44

tlahueliloc 

Paleografía: tlahueliloc
Grafía normalizada: tlahueliloc
Traducción uno: [bellaco] / [no leal] / [no manso]
Traducción dos: [bellaco] / [no leal] / [no manso]
Diccionario: Arenas
Contexto:[BELLACO]
ahmo tlahueliloc = es manso (Palabras con que se suelen declarar los deffectos, ó bondades de un cavallo: 2, 129)


[NO LEAL]
ahtlè[ ]ma ic tlahueliloc = es leal (Lo que ordinariamente se suele dezir quando se compra, ô vende algun cavallo: 1, 82)


[NO MANSO]
ahmo tlahueliloc = es manso (Lo que ordinariamente se suele dezir quando se compra, ô vende algun cavallo: 1, 82)


BELLACO
tleican titlahueliloc = [¿]porq[ue] eres bellaco[?] (Palabras que se suele[n] dezir en razon de reñir, o reprehender a un moço: 1, 76)

Fuente: 1611 Arenas

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/11661

MH: TETZMOLLOCAN - 387_792r

Glifo - 387_792r_34

Lectura: tlahueliloc


Morfología: bellaco, malvado, cruel

Descomposicion: tlahueliloc

Cita: tlahueliloc

https://tlachia.iib.unam.mx/glifo/387_792r_34

tlahueliloc 

Paleografía: tlahueliloc
Grafía normalizada: tlahueliloc
Traducción uno: [bellaco] / [no leal] / [no manso]
Traducción dos: [bellaco] / [no leal] / [no manso]
Diccionario: Arenas
Contexto:[BELLACO]
ahmo tlahueliloc = es manso (Palabras con que se suelen declarar los deffectos, ó bondades de un cavallo: 2, 129)


[NO LEAL]
ahtlè[ ]ma ic tlahueliloc = es leal (Lo que ordinariamente se suele dezir quando se compra, ô vende algun cavallo: 1, 82)


[NO MANSO]
ahmo tlahueliloc = es manso (Lo que ordinariamente se suele dezir quando se compra, ô vende algun cavallo: 1, 82)


BELLACO
tleican titlahueliloc = [¿]porq[ue] eres bellaco[?] (Palabras que se suele[n] dezir en razon de reñir, o reprehender a un moço: 1, 76)

Fuente: 1611 Arenas

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/11661

MH: TETZMOLLOCAN - 387_792r

Elemento: macpalli


Sentido: mano, palma de la mano

Valor fonético: ?

https://tlachia.iib.unam.mx/elemento/01.03.07

macpalli 

Paleografía: macpal
Grafía normalizada: macpalli
Tipo: r.n.
Análisis: r.n. - r.v. + -suf. verb. pas. / impers. (l)-suf. abs. (li)
Forma: mac-pa + -l-li
Traducción uno: Palma
Traducción dos: palma
Diccionario: Bnf_362
Fuente: 17?? Bnf_362

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/13373

MH: TETZMOLLOCAN - 387_792r

Elemento: ?


Sentido: ?

Valor fonético: ?

https://tlachia.iib.unam.mx/elemento/09.09.09


Paleografía: ?
Grafía normalizada: ?
Prefijo: no
Tipo: v.r.
Traducción uno: vivir yol. (?)
Traducción dos: vivir yol. ?
Diccionario: Bnf_361
Fuente: 1780 ? Bnf_361
Folio: 164
Columna: A
Notas: Marc E. : £* Esp: (-- Esp: )--

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/225566

Tlachia [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [ref del 29-03-2024]. Disponible en la Web https://tlachia.iib.unam.mx/datos-glifos/tlahueliloc