Buscar:  
Diccionarios:
Alarcón
Arenas
Bnf_361
Bnf_362
Bnf_362bis
Carochi
CF_INDEX
Clavijero
Cortés y Zedeño
Docs_México
Durán
Guerra
Mecayapan
Molina_1
Molina_2
Olmos_G
Olmos_V
Paredes
Rincón
Sahagún Escolio
Tezozomoc
Tzinacapan
Wimmer
Palabra: Palabra exacta  Inicio Cualquier parte
En: Náhuatl Grafía normalizada Traducción
Resultados

yece 

Paleografía: yeceh
Grafía normalizada: yece
Traducción uno: empero. (44)
Traducción dos: empero. (44)
Diccionario: Sahagún Escolios
Contexto:EMPERO. (44)

Yn (18) hin vel ymacaxo (19) vellamauhtia (20), cënca totoca yn iquac moquetza (21), amo vel quixnamiqui (22) ÿn acalli amo vellauilteco (23), amo vel tlaxtlapalolo, avel yxtlapal viloa, ahvel tlanecuilolo yn atlan, çan mauhcaquixoa, mauhcaquiça (24) yn tlapanauique (25), yn atlaca (26), ÿn tlatlamaque, yn tlaminque (27) yn oquittaque ca mictlampa ehecatl yn omoquetz, yc cenca motënmati, motequipachoa (28), vel moteq'mati (29) vel ompilcatoque (30), ompipilcatoque yn tlaneloa (31), yn tequitlaneloa (32), vel momaquauhtilia (33), ynic vel onq'ça, önmacana (34) atenco (35), atënxipalco, achichiyacpän (36): yuh quitoa ca miecpa (37) teatlänmictia (38), quipolactia (39) yn acalli. Ynic (40) excän vallauh moteneua civatlampa (41), motocayotia ciuatecayotl (42), ciuatlampa ehecatl (43), no quitocayotia ce ehecatl, anoço maçava, ypampan vmpa valitztiuh maçauacän. Auh yn hin amono cenca totoca yeceh (44) cenca (45) ytztic, vel tececmicti (46) tepineualti (47), tepineuh, tetetziliuiti (48), tetetzilquixti, tetzitzilquiti (49). teuiuiyoquilti, tecuecuechquiti, tecuecuechmicti, tecuecuechmiquiti, texillänquauhtili (50), teyomotlanquauhtili (51), tetzonteconeuh (52). Auh tel vel ypan quixoa yn atlan, amo (53) temauhti. amo temauizcuiti (54). Auh (55) ynic nauhcampa vallauh ehecatl vmpän vitztlampa (56), motocayotia vitztlampa (57) ehecatl. Auh yn hin cenca vel ymacaxo, mimacaci, netënmacho (58) aoc (59) tenauatilli. aoc tetlatolti. Ypänpa cenca totoca, cenca tlamauhtia. Quitoa yn iquac moquetza, vel quitzineua (60), quipoztequi (61) yn quavitl yoan quixitinia (62) yn tepantli (63), yn tepänçolli, yn xacalli (64). quehcatoctia (65) yn tlatzacuilli (66), ÿn chinancalli. Auh yn vey (67) atl vel colinia (68), quiteponaçoa (69), quipoçonaltia (70), ca cuecuënyotia (71), yuhquin tetecuicatimani (72). cocomocatimani: auh yn acalli caacomayaui (73), caacotlaça, vel no yuhqui, quinamiqui ÿn mictlänpa ehecatl. = Este viento es furioso, y por esso le temen mucho; cuando el sopla no pueden andar las canoas por el agua, y todos los que andan por el agua se salen por temor cuando el sopla, con toda la priesa que pueden, porque muchas vezes peligran con el. El tercero viento sopla de hazia el occidente, donde ellos dezian que era la habitacion de las diosas que llaman cioapipilti. Llamavanle cioatlampa ehecatl o cioatecayotl, que quiere dezir "viento que sopla de donde habitan las mugeres"; este viento no es furioso, pero es frio, haze temblar de frio; con este viento bien se navega. El cuarto viento sopla de hazia el mediodia, y llamanle uitztlampa ehecatl, que quiere dezir "viento que sopla de aquella parte donde fueron los dioses que llaman uitznaoa." Este viento en estas partes es furioso, peligroso para navegar; tanta es su furia algunas vezes, que arranca los arboles y trastorna las paredes, y levanta grandes olas en el agua; las canoas que topa en el agua echalas a fondo o las levanta en alto; es tan furioso como el cierço o norte.

18: este
19: ser temido.
20: Cosa que haze espanto.
21: soflar. o estar. p. oninoquetz.
22: Yr contra otro. p. oniqu?xnamic.
23: atrauesar por delante. o yr a la bolina. p. onitlauiltec. onitlaxtlapalo. onitlanecuilo.
24: Salir de alguna pte con mideo. p. onimauhcaquiz.
25: remeros. caso. notlapanauicauh. notlanelocauh.
26: los pescadores. caso. natlaca. notlatlamacauh.
27: los que tiran. ca. notlamincauh.
28: recibir pena. p. oninotequipacho
29: darse priesa a hazer algo. p. oninotequima. onôpilcatoca.
30: hazerse algo sin cesar. p. onompilcatoca.
31: remar. p. onitlanelo.
32: darse priesa a remar. p. onitequitlanelo.
33: esforçar o areziar los braços en el trabaxo. p. oninomaquauhtili.
34: sacar la canoa a tierra. onicâcan. onoconâcâ ononnâca.
35: la orilla del agua. ca. natenco. natenxipalco.
36: cerca de la orilla donde llega la humedad d?l agua.
37: muchas vezes.
38: ahogar. p. oniteatlanmicti.
39: anegar. o sumir en el agua. p. onitepolacti.
40: de la 3° pte.
41: region donde abitâ solas mugeres.
42: nombre del viento que sofla del occidente.
43: nombres del mesmo viento.
44: empero.
45: muy cosa fria.
46: cosa que mata de frio.
47: cosa que hierta con frio.
48: cosa que haze teritar de frio.
49: cosa q? haze templar o tiritar.
50: cosa que causa dolor en la barriga.
51: cosa que causa dolor en los costados.
52: cosa que causa dolor en la cabeça.
53: no es temerosa.
54: no. cosa que imprime temor o espanto.
55: Y de la quarta pte.
56: la pte. del medio dia.
57: el viento q? sofla de pte del medio dia.
58: temer que le venga algun daño. p. oninotêma. oninotêmat.
59: quitar la habla con temor.
60: boluerlo de arriba abaxo. o trastonra algo. p. onictzineuh.
61: quebrar cosa de madera o piedra. o metal. p. onicpuztec.
62: derrocar. o desbaratar. p. onicxitini. onicxini.
63: pared. ca. notepan.
64: casa de paja. ca. noxacal.
65: lleuar el uiento. p. oniquecatocti.
66: Seto de cañas o de otra cosa. ca. notlatzacuil, nochinancal.
67: la mar.
68: alborotar o remouer. p. onicolini.
69: hîchar. p. onicteponaço.
70: hazer heruir el agua. p. onicpoçonalti. onicpoçoni.
71: Causar olas en el agua o leuantarlas. p. onicacuecuenyoti.
72: hazer estruendo las olas que quiebran. p. otetecuicatimâca. ococomocatimanca.
73: arrojar en alto. p. onicacomayauh. onicacotlaz.

(P_167r-168r)

Fuente: 1565 Sahagún Escolio
Notas: h --


Entradas


yece - En: 1565 Sahagún Escolio    yece - En: 1571 Molina 1    yece - En: 1571 Molina 2    yece - En: 1580 CF Index    yece - En: 1580 CF Index    yece - En: 1580 CF Index    yece - En: 1580 CF Index    yece - En: 1580 CF Index    yece - En: 1645 Carochi    yece - En: 1780 Clavijero    yece - En: 17?? Bnf_362    yece - En: 17?? Bnf_362bis    yece - En: 2004 Wimmer    

Paleografía


iece - En: 1580 CF Index    ieçe - En: 1580 CF Index    ieceh - En: 1580 CF Index    yeceh - En: 1580 CF Index    yeceh - En: 1565 Sahagún Escolio    

Traducciones


I-59, II-66 148, IV-19 25 38 51 69 70 95 97 107, VI-27 37 54(3) 57 98(2) 108(2) 116 122 198(2) 205 231, VII-14, IX-29, X-89 147 168 170 171 175 178(2) 180 183(3) 187, XI-11 13 24 50 57 67 73 85 86(2) 87 88(2) 95 121 122 129(2) 130 137 138 139 141 146 159 171 195 199 204 209 210 211(2) 213 219 237 - En: 1580 CF Index    XI-59 170 188 193 203 208 274 - En: 1580 CF Index    XI-8 - En: 1580 CF Index    pero - En: 17?? Bnf_362bis    empero, omas. conjunction aduersatiua. - En: 1571 Molina 2    I-84 - En: 1580 CF Index    Pero - En: 1780 Clavijero    Cependant, mais. - En: 2004 Wimmer    Empero adv. - En: 17?? Bnf_362    pero - En: 1645 Carochi    empero. - En: 1571 Molina 1    I-83, VII-69 - En: 1580 CF Index    empero. (44) - En: 1565 Sahagún Escolio    

Textos en Temoa

5v 54

Ach tleon ah iuh quimati in tocnihuan cocoya in noyollo qualani yehua ayoppan in tlacatihua ye ayoppa piltihua ye yece ye quixo an tlalticpac

54. ¿Acaso saben algo nuestros amigos? Se duele mi corazón, se irrita, no se nace dos veces, no se es dos veces niño, nos vamos de la tierra.