Buscar:  
Diccionarios:
Alarcón
Arenas
Bnf_361
Bnf_362
Bnf_362bis
Carochi
CF_INDEX
Clavijero
Cortés y Zedeño
Docs_México
Durán
Guerra
Mecayapan
Molina_1
Molina_2
Olmos_G
Olmos_V
Paredes
Rincón
Sahagún Escolio
Tezozomoc
Tzinacapan
Wimmer
Palabra: Palabra exacta  Inicio Cualquier parte
En: Náhuatl Grafía normalizada Traducción
Resultados

zacancatl 

Paleografía: ÇACANGATL
Grafía normalizada: zacancatl
Traducción uno: *AP
Traducción dos: *ap
Diccionario: Tezozomoc
Contexto:Y fue con esta baxada Çacangatl teuctli (f:013v.)

Y así, rresultos los de Cuyuacan de ser contra los mexicanos, biaron segunda bez al mensajero Çacangatl (f:013v.)

Rrespondieron los de Azcapuçalco, Acolnahuacatl y Tzacualcatl y Tlacacuitlahua: "Oyd bien, Çacangatl, prençipal, ¿qué dize Maxtlaton (f:013r.)

Fue el mensajero Çacangatl teuctli y Tepanecatl teuctli, los quales, con esta baxada oyda y tendida, el señor de Culhuacan Xilomantzin rrespondió: "Somos nosotros contentos de ello, porque con ese propio rreçelo estamos (f:014r.)

E ydo la enbaxada, dixo: "Oydme bos, Çacangatl (f:015v.)

Aquí les aguardamos, señores Çacangatl teuctli, aquí les aguardamos (f:015v.)

Luego, tras de esto, salió Cuecuex y Çacangatl teuctli y Tepanecatl e truxeron cargas de leña y coas y hueipiles de nequén (ychhuipilli), e dixéronles: "Señores mexicanos, esto os da y ofresçe el rrey Maxtlaton, pues [16v¾] bosotros sabéis, señores, otra cosa no tenemos que daros (f:016v.)

Y el que los fue a boluer, algunos se traron en Huexoçingo, los boluió Çacangatl teuctli, capitán (f:031v.)


Fuente: 1598 Tezozomoc


Entradas


zacancatl - En: 1580 CF Index    zacancatl - En: 1598 Tezozomoc    

Descomposición


zacan-ca-tl

Palabras


zacan [zazan]    zacanahualtia    zacananacatl    zacanapa    zacanelhuauhtli    zacanin    zacanin zazo in canin    zacanochtli    zacanohualli    zacanohuallo    zacanuchnopalli    


aaccayotl    ac mach tlacatl    acacalotl    acacapacquilitl    acacatl    acachachacatl    acachatl    acachiquihuitl    acacocoyotl    acacoyotl    acacuahuitl    acacueyatl    acacuiyatl    acahuatototl    acaiyetl    acalcuachpancuahuitl    acalcuachpanitl    acalcuauhyollotl    acalmaitl    acalpatiotl    


zacananacatl    

Paleografía


çacancatl - En: 1580 CF Index    ÇACANGATL - En: 1598 Tezozomoc    

Traducciones


II-112 - En: 1580 CF Index    *AP - En: 1598 Tezozomoc    

Textos en Temoa

0 28

¾028 ye tlatocati inic huel ticmictiz Xacalli xicque tzatic cohuanotzoz ompa tic mictiz, auh inin tlatolli caqui tilloc in Maxtlaton ic niman tlatzontec inic mictilloc Chimalpopocatzin oncan in mic Tenochtitlan. Auh iniquac inin huallaque temicticom in Tepaneca teximallotoc in acico iquac quihueilizquia inin teocal Tenochca initoca Huitzilopochtli. Auh iniquac in no iquac monomatca micti initoca Teuctlahuacatzin tlacohcalcatl in Tenochtitlan ic momauhti in omictiloc tlatohuani Chimalpopocatzin in momatia azo ye quiyaochihuazque azo yepehuallozque in Tenochca iconmoxochimicti mopaiti. Ayh iniquac omachoc in aztoc niman ic qualanque in Tenochca in pipiltin in tlatoque, auh ipampa inin Mexica ic mononotzque ic mocentlallique quicemitoque quitzontecque (fol. 34) quitoque inipilhuan inimachhuan in ixhuihuan ø amo ce mamahuiztizque tlatocatizque zan mochipa intech pohuizque in macehualtin auh yuh mochiuh ca inixhuihuan macehui cenca huel yaoquizaya huel micaltinenca ayac ce motlatocatque omahuiztique. Auh iniquac inin Tlatilolco tlatohuani catca initoca Tlacateotzin quilnamic quiyocox ihuan quito inic yaochihuallozque in Mexica in Tenochca, auh inipampa in mictilloc in yehuatl Tlacateotzin tlatzontec in Azcapotzalco tlatohuani in omoteneuh Maxtlaton. Auh zan no iquac ipan inin mochiuh in yehuatl Maxtlaton in Azcapotzalco tlatohuani qui{chololti} in Tetzcoco Nezahualcoyotzin in ipiltzin huehue Ixtlilxochitzin ompa nemito Atlancatepec, Tliliuhquitepec, Tlaxcallan, Huexotzinco. Auh in Nezahualcoyotzin ompa quintlacatilli ipilhuan inic ce itoca Tleioyotl, ihuan Tliliuhquitepetl, ihuan Tlahuexolotl. Tenochtitlan auh iniquac in yaotitlan on motlatocatlalli in Ytzcohuatzin Tenochtitlan, auh no iquac motlatocatlalli in huehue Moteuczomatzin yehuatl tlatocatizquia yuh motenehua mitoa amo ciz amo quinec zan quito maquin nontlatocatiz ø ma oc ye in notlayeton Itzcohuatl caoc yeipan nonnixquetzaz nequi oc niqui montlachichihuiliz in Mexica in Tenochca inica in imauh inin tlaqual auh inin petl inimicpaloc huel nocontecaz amo nicnequi in nitlatocatiz ic xinech tlacateca tlallican auh inin maoc ye tlatocati in notlaye Itzcoatl ca zan no nehuatiez, auh inin caoc no contlaltechtlaliz in altepetl in techyahualotoc. ¾029 No ipan inin xihuitl ce tecpatl mic in Chalco tlatohuani Quauhnextli, niman hualmotlatocatlalli itoca Caltzinteuhtli, ihuan itoca Temiztzin in centetl itoca in Chalco tlatocat. Nican motenehua in itlatollo Azcapotzalco Tezozomoctli inic tlatocat. ø Auh oncan motenehua inic mococolitinenque in tlatoque, ihuan in quenin moyaochiuhque inic polliuhque Tepaneca, inic peuh inic tzintic, tlatocamicoac Tepaneca yaotihuac necocolilli oncan motlatlalli in nican motenehuaz nican mocaquiz in ye huecauh in quenin mochiuh in iquac polliuhque Tepaneca inic yaochihualloque. In yehuatl Tezozomoctli in Azcapotzalco tlatohuani mochiuh tiuh mopilhuati tlacat initoca Tepanquizqui, auh inic ome quichiuhquet zalmazatl =39, inic ei itoca Quauhpiyotzin, inic nahuitlacatl Epcohuatzin, inic macuilli tlacat Chalchiuhtlatonactzin, inic chicuacen Teyolocohuatzin, inic chicome Quetzalcuixin, inic chicuei itoca Quetzalayatzin, inic chiucnahui Maxtlatzin. Auh in omoteneuh Chalchiuhtlatonactzin niman ye mocihuahuatia conan in Tetzcoco in ichpoch Coxcoxtzin ihueltiuh in Techotlallatzin itoca Quauhcihuatzin in qui (fol. 35) mocihuahuauhti Chalchiuhtlatonac niman on cantlacat in Cihuacuecuenotzin, ø auh inotlacat in cihuacuecuenotzin zan ic quallanque initiachcahuan ic quicocollique in ocuellacat in mach, auh niman quitlahuelcahuato mazahuacato, inic ompa quinahualmictito, auh in nocommat ininantzin Cihuacuecuenotzin niman motlallo in Tetzcoco ompa motlallito auh in ye ompa nemi niman on mocchoti incon moquichhua itoca Zacancatl yaomitl, auh iniquac oconmat in Tezozomoctli inicihuamon ino onmocchoti inoconan zacancatl yaotl in Tetzcoco cenca huel icquallan in Tezozomoctli, auh niman connoz initiachcauh initoca Tecolotzin ihuan cequintin quihuicaque quimilhui Tecolotze chachatze, teuctzintle cihuaxochitze ca no conmati no concaqui in amoteicauh Chalchiuhtlatonac icihuauhcatca onicma oquitecac in Huexotla in zacancatl yaomitl oytlancoch. Tlaxicmocaquiltican nopilhuane canizancate caza ic niqualani za ic ninoyollitlacohua ø azoceme itlan motecazquia in nopilhuan in tlatoque,


Glifos en Tlachia

MH: ALMOYAHUACAN - 387_513v

Glifo - 387_513v_04

Lectura: zacancatl


Morfología: título para un tipo de sacerdote

Descomposicion: zacan-ca-tl

Contacto: labios

Parte no expresada: -catl,

Cita: çacancatl

https://tlachia.iib.unam.mx/glifo/387_513v_04

zacancatl 

Paleografía: ÇACANGATL
Grafía normalizada: zacancatl
Traducción uno: *AP
Traducción dos: *ap
Diccionario: Tezozomoc
Contexto:Y fue con esta baxada Çacangatl teuctli (f:013v.)

Y así, rresultos los de Cuyuacan de ser contra los mexicanos, biaron segunda bez al mensajero Çacangatl (f:013v.)

Rrespondieron los de Azcapuçalco, Acolnahuacatl y Tzacualcatl y Tlacacuitlahua: "Oyd bien, Çacangatl, prençipal, ¿qué dize Maxtlaton (f:013r.)

Fue el mensajero Çacangatl teuctli y Tepanecatl teuctli, los quales, con esta baxada oyda y tendida, el señor de Culhuacan Xilomantzin rrespondió: "Somos nosotros contentos de ello, porque con ese propio rreçelo estamos (f:014r.)

E ydo la enbaxada, dixo: "Oydme bos, Çacangatl (f:015v.)

Aquí les aguardamos, señores Çacangatl teuctli, aquí les aguardamos (f:015v.)

Luego, tras de esto, salió Cuecuex y Çacangatl teuctli y Tepanecatl e truxeron cargas de leña y coas y hueipiles de nequén (ychhuipilli), e dixéronles: "Señores mexicanos, esto os da y ofresçe el rrey Maxtlaton, pues [16v¾] bosotros sabéis, señores, otra cosa no tenemos que daros (f:016v.)

Y el que los fue a boluer, algunos se traron en Huexoçingo, los boluió Çacangatl teuctli, capitán (f:031v.)


Fuente: 1598 Tezozomoc

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/175988

MH: ALMOYAHUACAN - 387_513v

Elemento: zacatl


Sentido: hierba o zacate

Valor fonético: zaca

https://tlachia.iib.unam.mx/elemento/03.02.08

zacatl 

Paleografía: çacatl
Grafía normalizada: zacatl
Tipo: r.n.
Traducción uno: harta hierba / zacate
Traducción dos: harta hierba / zacate
Diccionario: Arenas
Contexto:HARTA HIERBA
xiquinhuica canin onca miec çacatl = llevaldes donde aya harta yerva (Cosas que comunmente se suelen preguntar, y pedir despues de llegado a algun pueblo: 1, 39)


ZACATE
ic[ ]xiqualhuica in in çacatl = traed esto de çacate (Cosas que comunmente se suelen preguntar, y pedir despues de llegado a algun pueblo: 1, 38)

Fuente: 1611 Arenas
Notas: ça--

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/12096

MH: ATENCO - 387_668v

Glifo - 387_668v_03

Lectura: zacancatl


Morfología: título para un tipo de sacerdote

Descomposicion: zacan-ca-tl

Contacto: labios

Cita: çacancatl

https://tlachia.iib.unam.mx/glifo/387_668v_03

zacancatl 

Paleografía: ÇACANGATL
Grafía normalizada: zacancatl
Traducción uno: *AP
Traducción dos: *ap
Diccionario: Tezozomoc
Contexto:Y fue con esta baxada Çacangatl teuctli (f:013v.)

Y así, rresultos los de Cuyuacan de ser contra los mexicanos, biaron segunda bez al mensajero Çacangatl (f:013v.)

Rrespondieron los de Azcapuçalco, Acolnahuacatl y Tzacualcatl y Tlacacuitlahua: "Oyd bien, Çacangatl, prençipal, ¿qué dize Maxtlaton (f:013r.)

Fue el mensajero Çacangatl teuctli y Tepanecatl teuctli, los quales, con esta baxada oyda y tendida, el señor de Culhuacan Xilomantzin rrespondió: "Somos nosotros contentos de ello, porque con ese propio rreçelo estamos (f:014r.)

E ydo la enbaxada, dixo: "Oydme bos, Çacangatl (f:015v.)

Aquí les aguardamos, señores Çacangatl teuctli, aquí les aguardamos (f:015v.)

Luego, tras de esto, salió Cuecuex y Çacangatl teuctli y Tepanecatl e truxeron cargas de leña y coas y hueipiles de nequén (ychhuipilli), e dixéronles: "Señores mexicanos, esto os da y ofresçe el rrey Maxtlaton, pues [16v¾] bosotros sabéis, señores, otra cosa no tenemos que daros (f:016v.)

Y el que los fue a boluer, algunos se traron en Huexoçingo, los boluió Çacangatl teuctli, capitán (f:031v.)


Fuente: 1598 Tezozomoc

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/175988

MH: ATENCO - 387_668v

Elemento: zacatl


Sentido: hierba o zacate

Valor fonético: zaca

https://tlachia.iib.unam.mx/elemento/03.02.08

zacatl 

Paleografía: çacatl
Grafía normalizada: zacatl
Tipo: r.n.
Traducción uno: harta hierba / zacate
Traducción dos: harta hierba / zacate
Diccionario: Arenas
Contexto:HARTA HIERBA
xiquinhuica canin onca miec çacatl = llevaldes donde aya harta yerva (Cosas que comunmente se suelen preguntar, y pedir despues de llegado a algun pueblo: 1, 39)


ZACATE
ic[ ]xiqualhuica in in çacatl = traed esto de çacate (Cosas que comunmente se suelen preguntar, y pedir despues de llegado a algun pueblo: 1, 38)

Fuente: 1611 Arenas
Notas: ça--

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/12096

MH: ATENCO - 387_668v

Elemento: piqui


Sentido: empuñar, formar, rodear

Valor fonético: ?

https://tlachia.iib.unam.mx/elemento/01.03.06

piqui 

Paleografía: piqui, nic
Grafía normalizada: piqui
Prefijo: nic
Tipo: v.t.
Traducción uno: adrede hacer
Traducción dos: adrede hacer
Diccionario: Arenas
Contexto:ADREDE HACER
ahmo çano[ ]nic piqui = no lo hize adrede (Palabras que comunme[n]te se suelen dezir, pidiendo una persona perdon a otra de algun yerro, o descuydo: 2, 125)

Fuente: 1611 Arenas

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/11316

MH: ATENCO - 387_669v

Glifo - 387_669v_43

Lectura: zacancatl


Morfología: título para un tipo de sacerdote

Descomposicion: zacan-ca-tl

Contacto: labios

Cita: çacacâtl

https://tlachia.iib.unam.mx/glifo/387_669v_43

zacancatl 

Paleografía: ÇACANGATL
Grafía normalizada: zacancatl
Traducción uno: *AP
Traducción dos: *ap
Diccionario: Tezozomoc
Contexto:Y fue con esta baxada Çacangatl teuctli (f:013v.)

Y así, rresultos los de Cuyuacan de ser contra los mexicanos, biaron segunda bez al mensajero Çacangatl (f:013v.)

Rrespondieron los de Azcapuçalco, Acolnahuacatl y Tzacualcatl y Tlacacuitlahua: "Oyd bien, Çacangatl, prençipal, ¿qué dize Maxtlaton (f:013r.)

Fue el mensajero Çacangatl teuctli y Tepanecatl teuctli, los quales, con esta baxada oyda y tendida, el señor de Culhuacan Xilomantzin rrespondió: "Somos nosotros contentos de ello, porque con ese propio rreçelo estamos (f:014r.)

E ydo la enbaxada, dixo: "Oydme bos, Çacangatl (f:015v.)

Aquí les aguardamos, señores Çacangatl teuctli, aquí les aguardamos (f:015v.)

Luego, tras de esto, salió Cuecuex y Çacangatl teuctli y Tepanecatl e truxeron cargas de leña y coas y hueipiles de nequén (ychhuipilli), e dixéronles: "Señores mexicanos, esto os da y ofresçe el rrey Maxtlaton, pues [16v¾] bosotros sabéis, señores, otra cosa no tenemos que daros (f:016v.)

Y el que los fue a boluer, algunos se traron en Huexoçingo, los boluió Çacangatl teuctli, capitán (f:031v.)


Fuente: 1598 Tezozomoc

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/175988

MH: ATENCO - 387_669v

Elemento: zacatl


Sentido: hierba o zacate

Valor fonético: zaca

https://tlachia.iib.unam.mx/elemento/03.02.08

zacatl 

Paleografía: çacatl
Grafía normalizada: zacatl
Tipo: r.n.
Traducción uno: harta hierba / zacate
Traducción dos: harta hierba / zacate
Diccionario: Arenas
Contexto:HARTA HIERBA
xiquinhuica canin onca miec çacatl = llevaldes donde aya harta yerva (Cosas que comunmente se suelen preguntar, y pedir despues de llegado a algun pueblo: 1, 39)


ZACATE
ic[ ]xiqualhuica in in çacatl = traed esto de çacate (Cosas que comunmente se suelen preguntar, y pedir despues de llegado a algun pueblo: 1, 38)

Fuente: 1611 Arenas
Notas: ça--

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/12096

MH: ATENCO - 387_669v

Elemento: cohuatl


Sentido: serpiente

Valor fonético: ?

https://tlachia.iib.unam.mx/elemento/02.02.20

cohuatl 

Paleografía: cohuatl
Grafía normalizada: cohuatl
Tipo: r.n.
Traducción uno: culebra
Traducción dos: culebra
Diccionario: Arenas
Contexto:CULEBRA
Cohuatl = Culebra (Nombres de animales venenosos, y savandijas: 2, 151)

Cohuatl = Culebra (Nombres de animales venenosos, y savandijas: 1, 55)

Fuente: 1611 Arenas

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/10463

Tlachia [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [ref del 29-03-2024]. Disponible en la Web https://tlachia.iib.unam.mx/datos-glifos/zacancatl