Buscar:  
Diccionarios:
Alarcón
Arenas
Bnf_361
Bnf_362
Bnf_362bis
Carochi
CF_INDEX
Clavijero
Cortés y Zedeño
Docs_México
Durán
Guerra
Mecayapan
Molina_1
Molina_2
Olmos_G
Olmos_V
Paredes
Rincón
Sahagún Escolio
Tezozomoc
Tzinacapan
Wimmer
Palabra: Palabra exacta  Inicio Cualquier parte
En: Náhuatl Grafía normalizada Traducción
Resultados

atlaca 

Paleografía: atlaca
Grafía normalizada: atlaca
Traducción uno: los pescadores, ca. natlaca. {notlacauh} (26-)
Traducción dos: los pescadores, ca. natlaca. {notlacauh} (26-)
Diccionario: Sahagún Escolios
Contexto:LOS PESCADORES, CA. NATLACA. {NOTLACAUH} (26-)

Yn (18) hin vel ymacaxo (19) vellamauhtia (20), cënca totoca yn iquac moquetza (21), amo vel quixnamiqui (22) ÿn acalli amo vellauilteco (23), amo vel tlaxtlapalolo, avel yxtlapal viloa, ahvel tlanecuilolo yn atlan, çan mauhcaquixoa, mauhcaquiça (24) yn tlapanauique (25), yn atlaca (26), ÿn tlatlamaque, yn tlaminque (27) yn oquittaque ca mictlampa ehecatl yn omoquetz, yc cenca motënmati, motequipachoa (28), vel moteq'mati (29) vel ompilcatoque (30), ompipilcatoque yn tlaneloa (31), yn tequitlaneloa (32), vel momaquauhtilia (33), ynic vel onq'ça, önmacana (34) atenco (35), atënxipalco, achichiyacpän (36): yuh quitoa ca miecpa (37) teatlänmictia (38), quipolactia (39) yn acalli. Ynic (40) excän vallauh moteneua civatlampa (41), motocayotia ciuatecayotl (42), ciuatlampa ehecatl (43), no quitocayotia ce ehecatl, anoço maçava, ypampan vmpa valitztiuh maçauacän. Auh yn hin amono cenca totoca yeceh (44) cenca (45) ytztic, vel tececmicti (46) tepineualti (47), tepineuh, tetetziliuiti (48), tetetzilquixti, tetzitzilquiti (49). teuiuiyoquilti, tecuecuechquiti, tecuecuechmicti, tecuecuechmiquiti, texillänquauhtili (50), teyomotlanquauhtili (51), tetzonteconeuh (52). Auh tel vel ypan quixoa yn atlan, amo (53) temauhti. amo temauizcuiti (54). Auh (55) ynic nauhcampa vallauh ehecatl vmpän vitztlampa (56), motocayotia vitztlampa (57) ehecatl. Auh yn hin cenca vel ymacaxo, mimacaci, netënmacho (58) aoc (59) tenauatilli. aoc tetlatolti. Ypänpa cenca totoca, cenca tlamauhtia. Quitoa yn iquac moquetza, vel quitzineua (60), quipoztequi (61) yn quavitl yoan quixitinia (62) yn tepantli (63), yn tepänçolli, yn xacalli (64). quehcatoctia (65) yn tlatzacuilli (66), ÿn chinancalli. Auh yn vey (67) atl vel colinia (68), quiteponaçoa (69), quipoçonaltia (70), ca cuecuënyotia (71), yuhquin tetecuicatimani (72). cocomocatimani: auh yn acalli caacomayaui (73), caacotlaça, vel no yuhqui, quinamiqui ÿn mictlänpa ehecatl. = Este viento es furioso, y por esso le temen mucho; cuando el sopla no pueden andar las canoas por el agua, y todos los que andan por el agua se salen por temor cuando el sopla, con toda la priesa que pueden, porque muchas vezes peligran con el. El tercero viento sopla de hazia el occidente, donde ellos dezian que era la habitacion de las diosas que llaman cioapipilti. Llamavanle cioatlampa ehecatl o cioatecayotl, que quiere dezir "viento que sopla de donde habitan las mugeres"; este viento no es furioso, pero es frio, haze temblar de frio; con este viento bien se navega. El cuarto viento sopla de hazia el mediodia, y llamanle uitztlampa ehecatl, que quiere dezir "viento que sopla de aquella parte donde fueron los dioses que llaman uitznaoa." Este viento en estas partes es furioso, peligroso para navegar; tanta es su furia algunas vezes, que arranca los arboles y trastorna las paredes, y levanta grandes olas en el agua; las canoas que topa en el agua echalas a fondo o las levanta en alto; es tan furioso como el cierço o norte.

18: este
19: ser temido.
20: Cosa que haze espanto.
21: soflar. o estar. p. oninoquetz.
22: Yr contra otro. p. oniqu?xnamic.
23: atrauesar por delante. o yr a la bolina. p. onitlauiltec. onitlaxtlapalo. onitlanecuilo.
24: Salir de alguna pte con mideo. p. onimauhcaquiz.
25: remeros. caso. notlapanauicauh. notlanelocauh.
26: los pescadores. caso. natlaca. notlatlamacauh.
27: los que tiran. ca. notlamincauh.
28: recibir pena. p. oninotequipacho
29: darse priesa a hazer algo. p. oninotequima. onôpilcatoca.
30: hazerse algo sin cesar. p. onompilcatoca.
31: remar. p. onitlanelo.
32: darse priesa a remar. p. onitequitlanelo.
33: esforçar o areziar los braços en el trabaxo. p. oninomaquauhtili.
34: sacar la canoa a tierra. onicâcan. onoconâcâ ononnâca.
35: la orilla del agua. ca. natenco. natenxipalco.
36: cerca de la orilla donde llega la humedad d?l agua.
37: muchas vezes.
38: ahogar. p. oniteatlanmicti.
39: anegar. o sumir en el agua. p. onitepolacti.
40: de la 3° pte.
41: region donde abitâ solas mugeres.
42: nombre del viento que sofla del occidente.
43: nombres del mesmo viento.
44: empero.
45: muy cosa fria.
46: cosa que mata de frio.
47: cosa que hierta con frio.
48: cosa que haze teritar de frio.
49: cosa q? haze templar o tiritar.
50: cosa que causa dolor en la barriga.
51: cosa que causa dolor en los costados.
52: cosa que causa dolor en la cabeça.
53: no es temerosa.
54: no. cosa que imprime temor o espanto.
55: Y de la quarta pte.
56: la pte. del medio dia.
57: el viento q? sofla de pte del medio dia.
58: temer que le venga algun daño. p. oninotêma. oninotêmat.
59: quitar la habla con temor.
60: boluerlo de arriba abaxo. o trastonra algo. p. onictzineuh.
61: quebrar cosa de madera o piedra. o metal. p. onicpuztec.
62: derrocar. o desbaratar. p. onicxitini. onicxini.
63: pared. ca. notepan.
64: casa de paja. ca. noxacal.
65: lleuar el uiento. p. oniquecatocti.
66: Seto de cañas o de otra cosa. ca. notlatzacuil, nochinancal.
67: la mar.
68: alborotar o remouer. p. onicolini.
69: hîchar. p. onicteponaço.
70: hazer heruir el agua. p. onicpoçonalti. onicpoçoni.
71: Causar olas en el agua o leuantarlas. p. onicacuecuenyoti.
72: hazer estruendo las olas que quiebran. p. otetecuicatimâca. ococomocatimanca.
73: arrojar en alto. p. onicacomayauh. onicacotlaz.

(P_167r-168r)

Fuente: 1565 Sahagún Escolio


Entradas


atlaca - En: 1565 Sahagún Escolio    atlaca - En: 1571 Molina 2    atlaca - En: 1580 CF Index    atlaca - En: 2004 Wimmer    atlaca - En: 2004 Wimmer    

Descomposición


a-tlaca-

Palabras


a    a +    a a a    Â ihuan    a xax    a.°    aa    aaca    aacana    aacatla    aacaxilotic    aaccayotl    aachcui    aachti    aachtli    aaci    aacini    aacqui    aactiuh    aactiyaliztli    


ahapatlaca    amilamatlaca    antlaca    apantlaca    ca ye tlaca    calacoayantlaca    castillantlaca    cecentlaca    cecni tlaca    cecnitlaca    centlaca    chantlaca    chipapatlaca    coatlaca    cohuatlaca    cuauhtlaca    cuecuetlaca    granada ixotlaca    huatlaca    huecauhtlaca    


ahapatlaca    amilamatlaca    antlaca    apantlaca    

Paleografía


ATLACAH - En: 2004 Wimmer    ATLAHCAH - En: 2004 Wimmer    

Traducciones


los pescadores, ca. natlaca. {notlacauh} (26-) - En: 1565 Sahagún Escolio    marineros, o gente maluada. - En: 1571 Molina 2    I-37 71 73(2), IV-99, V-173(2), VI-125, VII-20 69, VIII-18, X-197, XI-29(6) 30(3) 31 32 33(3) 36 39 65, XII-3 5 13 21 - En: 1580 CF Index    Ceux qui vivent sur l'eau ou au bord de l'eau. - En: 2004 Wimmer    ethnique, pour âtlâcah. - En: 2004 Wimmer    

Textos en Temoa

15v 87

] Injn Opuchtli ipan mixeoaia Tlalolc atlaca inteuh catca qujmoteutiaia Iuh qujtoaia ca iehoatl itlatzintil y tlanextil qujnexti qujteittiti in matlatl yn atlatl yn minacachalli yn avictli tzonvaztli Auh yn iquac ilhujqujxtililoia atl tlaqualli vctli in ventli muchioaia yoan cintopilli xuchitl yietl copalli yiauhtli qujtepeviliaia ic qujnanamiquja chicaoaztli concacalachiliaia mumuchitl qujchaiaviliaia iuhqujn tecivitl povia no yoã qujcujcatiaia yn iveveioan yn ilamaioan calpoleque In inechichioal catca amacale tlaôçalli tlaolaltilli aztatzone quetzalmiiaoaio amamaxtle amaneapanale tonaloio


Glifos en Tlachia

TRIBUTOS DE TLAXINIC - 108

Glifo - 108_d_11

Lectura: atlaca


Morfología: hombre del agua o pescador

Descomposicion: a-tlaca-

Cita: atlaca 108 108_d

https://tlachia.iib.unam.mx/glifo/108_d_11

atlaca 

Paleografía: Atlaca
Grafía normalizada: atlaca
Traducción uno: marineros, o gente maluada.
Traducción dos: marineros, o gente malvada.
Diccionario: Molina_2
Fuente: 1571 Molina 2
Folio: 8r
Notas: Esp: __ malua--

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/35432

TRIBUTOS DE TLAXINIC - 108

Elemento: matlatl


Sentido: red

Valor fonético: atlaca

https://tlachia.iib.unam.mx/elemento/05.13.26

matlatl 

Paleografía: matlatl
Grafía normalizada: matlatl
Tipo: r.n.
Traducción uno: red
Traducción dos: red
Diccionario: Arenas
Contexto:RED
matlatl = la red (Palabras que comunmente se suelen dezir nombrando diversas cosas: 2, 132)

Fuente: 1611 Arenas

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/10973

Tlachia [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [ref del 01-05-2024]. Disponible en la Web https://tlachia.iib.unam.mx/datos-glifos/atlaca