Buscar:  
Diccionarios:
Alarcón
Arenas
Bnf_361
Bnf_362
Bnf_362bis
Carochi
CF_INDEX
Clavijero
Cortés y Zedeño
Docs_México
Durán
Guerra
Mecayapan
Molina_1
Molina_2
Olmos_G
Olmos_V
Paredes
Rincón
Sahagún Escolio
Tezozomoc
Tzinacapan
Wimmer
Palabra: Palabra exacta  Inicio Cualquier parte
En: Náhuatl Grafía normalizada Traducción
Resultados

tetzahuitl 

Paleografía: Tetzauitl
Grafía normalizada: tetzahuitl
Prefijo: no
Tipo: r.n.
Traducción uno: Hazaña, pecado grande
Traducción dos: hazaña, pecado grande
Diccionario: Bnf_361
Fuente: 1780 ? Bnf_361
Folio: 585
Columna: A
Notas: Rossana : aui--


Entradas


tetzahuitl - En: 1571 Molina 1    tetzahuitl - En: 1571 Molina 1    tetzahuitl - En: 1571 Molina 1    tetzahuitl - En: 1571 Molina 1    tetzahuitl - En: 1571 Molina 2    tetzahuitl - En: 1580 CF Index    tetzahuitl - En: 1580 CF Index    tetzahuitl - En: 1580 CF Index    tetzahuitl - En: 1598 Tezozomoc    tetzahuitl - En: 1629 Alarcón    tetzahuitl - En: 1780 ? Bnf_361    tetzahuitl - En: 1780 ? Bnf_361    tetzahuitl - En: 1780 Clavijero    tetzahuitl - En: 1984 Tzinacapan    tetzahuitl - En: 2004 Wimmer    

Descomposición


tetzahui-tl

Palabras


tetzahui    tetzahuia    tetzahuil    tetzahuilama    tetzahuilia    tetzahuitia    tetzahuitl +    tetzahuitta    tetzahuittoni    tetzahuittoya    tetzahuiztli    


aaccayotl    ac mach tlacatl    acacalotl    acacapacquilitl    acacatl    acachachacatl    acachatl    acachiquihuitl    acacocoyotl    acacoyotl    acacuahuitl    acacueyatl    acacuiyatl    acahuatototl    acaiyetl    acalcuachpancuahuitl    acalcuachpanitl    acalcuauhyollotl    acalmaitl    acalpatiotl    


Paleografía


tëtsauit - En: 1984 Tzinacapan    TETZAUH - En: 1598 Tezozomoc    tetzauitl - En: 1571 Molina 1    tetzauitl - En: 1571 Molina 1    tetzauitl - En: 1571 Molina 1    tetzauitl - En: 1571 Molina 1    Tetzauitl - En: 1780 ? Bnf_361    tetzauitl - En: 1580 CF Index    Tetzauitl - En: 1571 Molina 2    tetzaujtl - En: 1580 CF Index    tetzavitl - En: 1580 CF Index    Te[]tzauitl. - En: 1780 ? Bnf_361    

Traducciones


Mal augurio, castigo, diluvio - En: 1984 Tzinacapan    1. prodige. / prodige. / présage funeste.. - En: 2004 Wimmer    agüero, pronostico, portento o prodigio - En: 1629 Alarcón    Espanto, asombro - En: 1780 Clavijero    abusión - En: 1598 Tezozomoc    hazaña. - En: 1571 Molina 1    pecado grande. - En: 1571 Molina 1    marauilla. - En: 1571 Molina 1    aguero. - En: 1571 Molina 1    Hazaña, pecado grande - En: 1780 ? Bnf_361    III-27, IX-4(2) 5 6 23 52 55(2) - En: 1580 CF Index    cosa escandalosa, o espantosa, o cosa de aguero. - En: 1571 Molina 2    I-1 11 67, V-151(3) 153 157(2) 161 163 165 167 169 171 173 175 177(2) 180(2), VIII-17(4) 18(3) 19 72 - En: 1580 CF Index    III-5 19 21 23(2) 25 27 29(4) 31 33, V-179 180, XI-4 32 68 79 249, XII-1(2) 2(5) 3(2) - En: 1580 CF Index    Aguero - En: 1780 ? Bnf_361    

Textos en Temoa

134v 1

I Tecpatl xihuitl Nicân ypan in yn iuh quitohua huehuetque ypan in yn xihuitl yn tlacat ynic ompa monexti yn tlacatecolotl yn itoca Tetzahuitl Huitzillopochtli yn itocayocan Aztlan Auhtlan Colhuacatepec yn ompa onoya yn huehuetque yn Chichimeca ca yuh quitohua anepantla aytic yn onoya yn ompa huallaque çan oc nauhcalpoltin yn achto yn ompa onoya Azteca ynic ce calpolli ytoca Tlacatecco ynic ome calpolli ytoca Tlacochcalco ynic ey calpolli ytoca Calpilco ynic nahui calpolli ytoca Tolnahuac ynin ome calpolli çatepa pollihuico yn itoca Auh ynic huallamacehuaya ca acaltica yn quihualtemaya yn imacxoyauh yn oncan ytocayocan Quinehuayan Oztotl oncan cate ytoca Chicomoztotl yn oncan çatepan hualquizque Azteca ca mochipa yuh quihualchihuaya yn imacxoyauh quihualtemaya onca Auh yn oyuh ye ontzon xihuitl ypan matlacpohual xihuitl ypan matlactli on nahui xihuitl cate yn onca anepantla aytic yn ipân mitohua motenehua hueycan altepetl ciudad Aztlan in yehuantin huehuetq Chichimeca yn ye motenehua Azteca Auh yn iuh quitohua huehuetque yn iuh quimachiyotitihui Ce tecpatl xihuitl ypan yn intlapohuatl auh ynic quinamiqui yn in tt Dios yxiuhtzîn ya yehuatl in yn tlacpac neztica de oyuh ye ontzon xihuitl ypan matlacpohuali ypan epohualli onnahui xihuitl motlacatillitzimo y nelli Dios ypiltzîn yn iquac oquînnotz yn inteouh yn yehuantin Azteca ynin achto yc qu innoch ynic ça tepa oquimoteotique yuh quitohua yn achto ayamo miyac catca yn netlapolloltiliz yn iuhqui axcan ypan in xihuitl copehualtiq yn huey netlapoltiliztli yc oquimiztlacahuico tlacatecolotl


Glifos en Tlachia

MH: TETZMOLLOCAN - 387_792r

Glifo - 387_792r_12

Lectura: tetzahuitl


Morfología: espanto

Descomposicion: tetzahui-tl

Contacto: labios

Cita: teçahui

https://tlachia.iib.unam.mx/glifo/387_792r_12

tetzahuitl 

Paleografía: TETZAHUITL
Grafía normalizada: tetzahuitl
Tipo: r.n.
Traducción uno: 1. prodige. / prodige. / présage funeste..
Traducción dos: 1. prodige. / prodige. / présage funeste..
Diccionario: Wimmer
Contexto:têtzâhuitl 1.£ prodige.
Launey II 206 note que comme le latin 'portentum', 'têtzâhuitl' désigne un prodige dans lequel on voit un présage. Le terme s'applique à toutes les manifestations, toutes les hiérophanies, incarnées ou désincarnées, des dieux oraculaires: il englobe le dieu lui même, ses oracles et ses truchements. sous toutes ses formes.
Duverger, L'origine des Aztèques, p. 191.
'têtzâhuitl' est aussi un attribut constant de Huitzilopochtli, le 'terrible', tel qu'il apparait au cours de la migration légendaire.
" in Huitzilopochtli nô mihtoâya têtzâhuitl, yehica ca zan ihhuitl in temôc inic otztic in înân in Côâcue; cayâc nêz in îtah ", Huitzilopochtli était aussi nommé le prodige, car ce n'est que par
un plume qui est tombée que sa mère Coatl îcue s'est trouvée enceinte: personne n'apparaît comme son père. Sah3,5.
" in tlâcatl in totêucyo, in têtzâhuitl Huitzilopochtli ", le roi, notre seigneur, le prodige Huitzilopochtli. SGA II 654.
" ômpa monêxtih in tlâcatecolôtl in îtôcâ tetzahuitl huitzilopochtli ", le sorcier nommé l'effrayant Huitzilopochtli apparut là. Chim 3ème rel. 1.
" ca zan ôtictlâltemolicoh in tlâcatl, in têtzâhuitl, Huitzilopochtli ", en vérité nous ne sommes venus que pour chercher une terre pour le Seigneur, l'Effrayant, Huitzilopochtli - wahrlich
wir sind nur gekommen, Land für den Herren, den Unheimlichen für Huitzilopochtli zu suchen. Sah 1952, 168:15-16.
" ca îxco, îcpac, nontlachiyeznequi in têtzâhuitl, in Huililopochtli ", I wish to behold the presence of the portent, Uitzilopochtli. Sah9,55.
" contlâlihqueh in tlamomoztli, îpan quitlâlihque in tetzâhuitl Huitzilopochtli ", ils installèrent un autel, sur lequel ils placèrent le terrible Huitzilopochtli. Launey II 208.
2.£ présage funeste..
" in têtzâhuitl in quitêtzâmmatiah ", les présages auxquels ils croyaient. Le livre V leur est consacré. Sah5,151.
" in têtzâhuitl îpan quimatiyah ", ce qu'ils considéraient comme présages. Sah5,151.
" in oc cequi têtzâhuitl, in zan ye no yehhuâtl quichîuh nâhualli inic tlatetzanhuih tôllân ", encore un autre présage funeste que ce même sorcier a produit par lequel il a annoncé des choses inquiétantes pour Tula - still another portent which this same sorcerer brought about, by which he portended evil for Tula. Sah3,29.
" oc miyec tlamantli in têtzâhuitl împan mochîuh in tôltêcah inic tlâlpoliuh in tôllân ", encore beaucoup d'autres présages funestes se produisirent pour les Toltèques, quand le pays de Tula a été détruit. Sah3,33.
" in ayamo huâlahcih españoles oc mahtlacxihuitl centlamantli têtzâhuitl achto nêz ilhuicatitech ", dix ans avant que les Espagnols n'arrivent ici, un présage de malheur d'abord apparut dans le ciel. Sah12,1.
" oncân mihtoa in nêz, in mottac in machiyôtl îhuân in têtzâhuitl ", in which is told how there appeared, how there were seen the signs, the omens of evil. Présages de l'arrivée des Espagnols. Sah12,1.
" centlamantli têtzâhuitl achto nêz ilhuicatitech ", an omen of evil first appeared in the heavens. Présages de l'arrivée des Espagnols. Sah12,1.
" tetzahuitl îtechpa in coyôtl ", le présage du coyote - the omen of the coyote. Sah5,180.
* à la forme possédée. " ca îtêtzâuh, ca ya miquiz ", c'est son présage, il va mourir - it is his omen that he is about to die. Sah11,81.
" in întetzauh mochîuh tôltêcah ", cela devint un présage pour les Toltèques. Sah3,29.

Fuente: 2004 Wimmer

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/65056

MH: TETZMOLLOCAN - 387_792r

Elemento: xahualli


Sentido: adorno según la moda antigua

Valor fonético: tetzahuitl

https://tlachia.iib.unam.mx/elemento/05.06.16

xahualli 

Paleografía: XAHUALLI
Grafía normalizada: xahualli
Tipo: r.n.
Traducción uno: Parure, ajustement d'après la mode antique (S).
Traducción dos: parure, ajustement d'après la mode antique (s).
Diccionario: Wimmer
Contexto:xâhualli Parure, ajustement d'après la mode antique (S).
Die gelbe Farbe der reifen Frucht, Bezeichnung für die Gesichtsbemahlung der Indianerinnen. SGA II 473.
In den Liedern auch für die Gesichtshemahlung der Krieger gebraucht.
SGA II 1007, 1044, 1050 et 1058.
Cf. îxtlâuhxâhualli.
* à la forme possédée.
" in îxâual, in înechîhual côztic ", sa peinture faciale, sa parure sont jaunes.
Décrit Huixtohcihuâtl. Sah2,61.
Form: nom d'objet sur xâhua.

Fuente: 2004 Wimmer

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/75735

MH: TETZMOLLOCAN - 387_792r

Elemento: tlacatl


Sentido: hombre

Valor fonético: !

https://tlachia.iib.unam.mx/elemento/01.01.01

tlacatl 

Paleografía: tlacatl
Grafía normalizada: tlacatl
Tipo: r.n.
Traducción uno: persona
Traducción dos: persona
Diccionario: Arenas
Contexto:PERSONA
tlacatl = persona (Palabras que comunmente se suelen dezir nombrando diversas cosas: 2, 133)

Fuente: 1611 Arenas

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/11615

MH: TETZMOLLOCAN - 387_797v

Glifo - 387_797v_05

Lectura: tetzahuitl


Morfología: espanto

Descomposicion: tetzahui-tl

Contacto: labios

Cita: tetzavitl

https://tlachia.iib.unam.mx/glifo/387_797v_05

tetzahuitl 

Paleografía: TETZAHUITL
Grafía normalizada: tetzahuitl
Tipo: r.n.
Traducción uno: 1. prodige. / prodige. / présage funeste..
Traducción dos: 1. prodige. / prodige. / présage funeste..
Diccionario: Wimmer
Contexto:têtzâhuitl 1.£ prodige.
Launey II 206 note que comme le latin 'portentum', 'têtzâhuitl' désigne un prodige dans lequel on voit un présage. Le terme s'applique à toutes les manifestations, toutes les hiérophanies, incarnées ou désincarnées, des dieux oraculaires: il englobe le dieu lui même, ses oracles et ses truchements. sous toutes ses formes.
Duverger, L'origine des Aztèques, p. 191.
'têtzâhuitl' est aussi un attribut constant de Huitzilopochtli, le 'terrible', tel qu'il apparait au cours de la migration légendaire.
" in Huitzilopochtli nô mihtoâya têtzâhuitl, yehica ca zan ihhuitl in temôc inic otztic in înân in Côâcue; cayâc nêz in îtah ", Huitzilopochtli était aussi nommé le prodige, car ce n'est que par
un plume qui est tombée que sa mère Coatl îcue s'est trouvée enceinte: personne n'apparaît comme son père. Sah3,5.
" in tlâcatl in totêucyo, in têtzâhuitl Huitzilopochtli ", le roi, notre seigneur, le prodige Huitzilopochtli. SGA II 654.
" ômpa monêxtih in tlâcatecolôtl in îtôcâ tetzahuitl huitzilopochtli ", le sorcier nommé l'effrayant Huitzilopochtli apparut là. Chim 3ème rel. 1.
" ca zan ôtictlâltemolicoh in tlâcatl, in têtzâhuitl, Huitzilopochtli ", en vérité nous ne sommes venus que pour chercher une terre pour le Seigneur, l'Effrayant, Huitzilopochtli - wahrlich
wir sind nur gekommen, Land für den Herren, den Unheimlichen für Huitzilopochtli zu suchen. Sah 1952, 168:15-16.
" ca îxco, îcpac, nontlachiyeznequi in têtzâhuitl, in Huililopochtli ", I wish to behold the presence of the portent, Uitzilopochtli. Sah9,55.
" contlâlihqueh in tlamomoztli, îpan quitlâlihque in tetzâhuitl Huitzilopochtli ", ils installèrent un autel, sur lequel ils placèrent le terrible Huitzilopochtli. Launey II 208.
2.£ présage funeste..
" in têtzâhuitl in quitêtzâmmatiah ", les présages auxquels ils croyaient. Le livre V leur est consacré. Sah5,151.
" in têtzâhuitl îpan quimatiyah ", ce qu'ils considéraient comme présages. Sah5,151.
" in oc cequi têtzâhuitl, in zan ye no yehhuâtl quichîuh nâhualli inic tlatetzanhuih tôllân ", encore un autre présage funeste que ce même sorcier a produit par lequel il a annoncé des choses inquiétantes pour Tula - still another portent which this same sorcerer brought about, by which he portended evil for Tula. Sah3,29.
" oc miyec tlamantli in têtzâhuitl împan mochîuh in tôltêcah inic tlâlpoliuh in tôllân ", encore beaucoup d'autres présages funestes se produisirent pour les Toltèques, quand le pays de Tula a été détruit. Sah3,33.
" in ayamo huâlahcih españoles oc mahtlacxihuitl centlamantli têtzâhuitl achto nêz ilhuicatitech ", dix ans avant que les Espagnols n'arrivent ici, un présage de malheur d'abord apparut dans le ciel. Sah12,1.
" oncân mihtoa in nêz, in mottac in machiyôtl îhuân in têtzâhuitl ", in which is told how there appeared, how there were seen the signs, the omens of evil. Présages de l'arrivée des Espagnols. Sah12,1.
" centlamantli têtzâhuitl achto nêz ilhuicatitech ", an omen of evil first appeared in the heavens. Présages de l'arrivée des Espagnols. Sah12,1.
" tetzahuitl îtechpa in coyôtl ", le présage du coyote - the omen of the coyote. Sah5,180.
* à la forme possédée. " ca îtêtzâuh, ca ya miquiz ", c'est son présage, il va mourir - it is his omen that he is about to die. Sah11,81.
" in întetzauh mochîuh tôltêcah ", cela devint un présage pour les Toltèques. Sah3,29.

Fuente: 2004 Wimmer

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/65056

MH: TETZMOLLOCAN - 387_797v

Elemento: xahualli


Sentido: adorno según la moda antigua

Valor fonético: tetzahuitl

https://tlachia.iib.unam.mx/elemento/05.06.16

xahualli 

Paleografía: XAHUALLI
Grafía normalizada: xahualli
Tipo: r.n.
Traducción uno: Parure, ajustement d'après la mode antique (S).
Traducción dos: parure, ajustement d'après la mode antique (s).
Diccionario: Wimmer
Contexto:xâhualli Parure, ajustement d'après la mode antique (S).
Die gelbe Farbe der reifen Frucht, Bezeichnung für die Gesichtsbemahlung der Indianerinnen. SGA II 473.
In den Liedern auch für die Gesichtshemahlung der Krieger gebraucht.
SGA II 1007, 1044, 1050 et 1058.
Cf. îxtlâuhxâhualli.
* à la forme possédée.
" in îxâual, in înechîhual côztic ", sa peinture faciale, sa parure sont jaunes.
Décrit Huixtohcihuâtl. Sah2,61.
Form: nom d'objet sur xâhua.

Fuente: 2004 Wimmer

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/75735

MH: TETZMOLLOCAN - 387_797v

Elemento: tlacatl


Sentido: hombre

Valor fonético: !

https://tlachia.iib.unam.mx/elemento/01.01.01

tlacatl 

Paleografía: tlacatl
Grafía normalizada: tlacatl
Tipo: r.n.
Traducción uno: persona
Traducción dos: persona
Diccionario: Arenas
Contexto:PERSONA
tlacatl = persona (Palabras que comunmente se suelen dezir nombrando diversas cosas: 2, 133)

Fuente: 1611 Arenas

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/11615

Tlachia [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [ref del 28-03-2024]. Disponible en la Web https://tlachia.iib.unam.mx/datos-glifos/tetzahuitl