cenca
Paleografía:
cencâ
Grafía normalizada:
cenca
Traducción uno:
mucho / muy / çä ~, sumamente / gran / mucha / oc ~, mucho más / oc yê ~, mucho más (comparativo)
Traducción dos:
mucho / muy / çä ~, sumamente / gran / mucha / oc ~, mucho más / oc yê ~, mucho más (comparativo)
Diccionario:
Carochi
Contexto:MUCHO
o, tlacàcè, yecuel miähuàtiznequi in tlayacac ìcac töctli, in acatto ömotöcac: nöcuel yè izcà éxötl yuhquin pàpäqui; o, yenöcuëlyè izcà chïlli, quënin nöcencà paqui! = Valgame Dios! ya está para echar espiga la caña, que está al principio, y se sembró primero; pues este frisol, parece que está alegre: pues este chile tambien, que loçano que està! (5.2.12)
cencà tëyöllälì, ihuä[n] tëizcalì inmotlaçòtlàtöltzin = tus preciosas palabras consuelan mucho, y enseñan (3.7.1)
quën oc yè cencà huàlcà = cuanto mayor (4.7.1)
cencà tlapanahuiá = cuanto mayor (4.7.1)
oc cencâ = mucho mas (lit.- aun mucho) (4.7.1)
Intläïxquich netolïniliztli topan mochïhua in äxcän, quen oc yè cencà huälcà, cencà tlapanahuia in mochïhuaz inìquäc tlamiz izcemanähuatl, cencà hualcà, cencà tlapanahuia inic tëmauhtìyez = si al presente passamos tantas miserias, quanto mayores seran las que passaremos en el fin del mundo? seran mucho mas espantosas (4.7.1)
auh in Moteucçoma cencà ömotequipacho, inïc quimat in aocmo huècahuïtze in Caxtiltëcâ = y Monteçuma se afligió mucho de saber (lit.- en quanto supo), que ya no venian lexos los Españoles (5.3.1)
ca cencà nimitztlaçòtla, áuh inïc huel moyöllo pachihuiz in ca huel neltiliztli in, izcà in nimitzmaca = te amo mucho, y para que veas que es assi te doi esto (5.5.9)
In oquic cencà tëchmotlaçòtilia in Totëcuiyo Dios, in àmo çan tlapohualli itëtlaocoliliztzin ötopan quimochïhuilì, cuix oc itlà tëchmïnäililïz, in màcamo, vel. in màca tëchmomaquilïz? = Pues tanto nos ama Nuestro Señor, q nos ha hecho infinitas misericordias, aurà por ventura cosa que nos encubra, y niegue, y que no nos la de? (5.5.9)
MUY
çä cencàmätlàpaltic = es en gran manera fuerte ; auiua la significacion de lo que se le sigue (5.3.2)
cencà huèhuei = muy grandes (4.7.1)
cencà tëmàmauhtìquè in tlätlacatecolô = son los Demonios muy espantosos (3.7.1)
Inic huetzi in huëy tomähuac tlequíquiztli, yuhquin cencà huëi tlátlátzïniliztli, inic caquizti = la artilleria, al disparar, suena como si fuera vn trueno (lit.- la artilleria en quanto cae, suena como vn trueno), en quanto se oye (5.3.1)
cencà huëi in yäöyötl in nècaliliztli mochïuh, àmo çancuel in necàcähualöc = fue muy reñida la pelea, no se acabó tan presto (5.2.12)
cencà huèhuëi in imäcäl, in quin öhuällàquè, in àmo machiuhqui catca in imäcäl in achto öhuällàquê = mayores son los nauios de los que agora vinieron, que los de los que vinieron primero (4.7.1)
cencà huei ic öticmoteòpöhuili in Totëcuiyo Dios = muy grandemente has ofendido à Nuestro Señor (5.3.1)
Cencà çan tlamach in yàtihuì in tlàtòquè, inic öcalaquitò in huëi tëcpan = fueron andando muy despacio los Caciques hasta entrar en palacio. (5.5.6)
CA ~, SUMAMENTE
o, caihui in önemicò, in ötlamaniltïcò in huëhuetquè ötëchcäuhtihuì, çä cencà huëi inic ömotlacuitlahuïcô = mirad, desta manera viuieron, y se portaron los viejos nuestros antepassados, gouernaron con mucho cuidado (5.5.9)
çäcencà = en gran manera, sumamente (4.7.2)
GRAN
cencà titotolïnìtinemì in timäcëhualtzitzintin, campa tictocuïlïzquè in ixquich techìtlanilià, ilhuiz in axcan in aoctaquè, iz ça tiquëzquìtotön, in ye tontlamì, timiquì in ïca ïtétzin, ïquauhtzin Totëcuiyo cocoliztli = passamos gran trabajo los naturales, por que de donde hemos de sacar tanto como nos piden? en especial agora, que somos tan pocos, y nos vamos acabando, y muriendo con pestes (5.5.1)
MUCHA
àmö iztäquè, àmö cencà tëntzonèquè, ca çan ye nötiuhquê = no son blancos, ni tienen muchas barbas, son ni mas ni menos, que nosotros (5.5.7)
OC ~, MUCHO MAS
oc cencâ = mucho mas (lit.- aun mucho) (4.7.1)
OC YE ~, MUCHO MAS (COMPARATIVO)
oc cencàyê, y ocyè cenca, vel. occencâ = mucho más (4.7.1)
Fuente:
1645 Carochi
Notas:
â--