Buscar:  
Diccionarios:
Alarcón
Arenas
Bnf_361
Bnf_362
Bnf_362bis
Carochi
CF_INDEX
Clavijero
Cortés y Zedeño
Docs_México
Durán
Guerra
Mecayapan
Molina_1
Molina_2
Olmos_G
Olmos_V
Paredes
Rincón
Sahagún Escolio
Tezozomoc
Tzinacapan
Wimmer
Palabra: Palabra exacta  Inicio Cualquier parte
En: Náhuatl Grafía normalizada Traducción
Resultados

inic 

Paleografía: inïc
Grafía normalizada: inic
Traducción uno: para (finalidad) / en cuanto (simultaneidad) / como (modo) / cómo (admirativo) / como (comparativo) / porque (causa) / desde que / (ante numeral, número ordinal) / hasta que / tan (ante adjetivo)
Traducción dos: para (finalidad) / en cuanto (simultaneidad) / como (modo) / cómo (admirativo) / como (comparativo) / porque (causa) / desde que / (ante numeral, número ordinal) / hasta que / tan (ante adjetivo)
Diccionario: Carochi
Contexto:PARA (FINALIDAD)
occencà tächcäuh, vel. cencà oc tlapanahuia, vel. cencà oc hualcà inic tlaçòtli inic mahuiztic in coztic teöcuitlatl, in àmo yè tepoztli, yecê huel oc tëtechmonec in tepoztli, inïc tequitihua = mucho mas precioso, y de estima es el oro, que el hierro, pero mas vtil es para trabajar el hierro (4.7.1)

Inic antlacelizquè, monequi acachtopa anmotlàtlápäquilïzquê = para comulgar conuiene que primero laueis vuestra ropa (sílaba doblada, el tla, pluralidad de cosas) (3.16.1)

inïc nicän amältepëuh ipan önihuällà, ca çan ïpampa inïc anmoyolcuitïzquê = la raçon, y causa, por que he venido à vuestro pueblo, es solamente para que os confesseis (5.3.1)

catotequiuh in tèhuäntin titeöpixquè, inïc ïpan titlàtözquè in ïteöyötzin Totëcuiyo Dios = A nuestro cargo de los que somos Sacerdotes está, el mirar, y cuydar de lo que toca à Dios, y al culto diuino (3.8.1)

nictlatétécuechilia inic huallachiaz = hagole ruido con los pies, para que mire hàzia aca (3.17.1)

ötitonönötzquè in nocnïuh, inic ompa tiazquê = nos concertamos mi amigo, y yo de ir alla (lit.- nos hemos concertado mi amigo, que vamos allá) (4.6.1)

Iuhquin patlanì in tïtlantin ic, vel. inic motlaloà, inic qui nönötzatihui in Moteucçöma = los mensajeros corrian, que parecia, que bolauan (lit.- en cierto modo buelan, en quanto corren), para ir à auisar à Monteçuma (5.3.1)

caye miecpa ötimocócò, auh çä tepitön inïc timiquizquia, aüh àmo ic ötimonemilizcuep, noçan äxcän çan yeyuh ipan tinemi in màqualnemiliz = muchas vezes has estado enfermo, y faltò bien poco, para y te muriesses, y no por esso te has emendado, aun hasta oy andas del mesmo modo en malos passos (5.5.11)

ça tepitön inic àciz centlacol = faltale ya poco para llegar à la mitad (5.3.2)

çä achìton inïc hualquïçäz in tönatiuh, inìquac öninëuh = faltaua muy poco para salir el Sol, quando me leuantè (5.3.2)

Inic nicän önihuällà, huel yèhuätl inic namëch machtïz = la causa por que vine aqui, es para enseñaros (5.3.1)

çä huel achi inic polihuizquè in Mexicà = falta ya poco para que se acaben los Mexicanos (5.3.2)

ïnic cemìcac cenmanyän tlaìiyöhuiz = para padecer eternamente (Judas fue al infierno) (5.2.7)

Cëcemilhuitl, cëcenyohual pialò in ilpiticatè, inïc àmo cánà huel huälquïçazquê = todos los dias, y todas las noches se tiene cuenta con los pressos, para que no se salgan, y se vayan (5.2.11)

cuix àmo tonahuatïl inictiquintlaçòtlazquè in tohuämpòhuan, [o] tohuämpòtzitzinhuan = Por ventura no tenemos obligacion de amar à nuestros proximos? [o dicho] con reverencia (4.5.1)

Cuix molhuil, cuix momàcehual in timäcëhualli in tinëntläcatl, inic inähuac titlaquäz in motlàtòcäuh? = mereces tu hombre plebeyo, y de nonada comer con tu señor. (3.12.3)

ye ic noncà inïc çan matcä ïhuiän nicnämiquiz in tlàtoani, mä huälmohuïca = dispuesto estoi à salir al encuentro pacificamente à este señor, venga en buen hora (Dixo Monteçuma de Cortes) (5.5.6)

àmo nolhuil, vel àmo nocnöpil, vel àmo nomàcëhual in niäz, vel inïc nïaz in ömpa ilhuicac = no es mi merecimiento, idest, no meresco ir al cielo (3.12.3)

mäcamo quimonequilti in Totëcuiyo Dios inic tictoyölìtlacalhuizquê = no quiera Nuestro Señor, que le ofendamos (reverencial) (3.15.2)

ca ye ötléhuäc izcentlapal noyömòtlan: xitlanahuati, mä nechcuepacän, inic nitléhuäquiz in occentlapal: auh in ye öhuäc, in ye huel ötléhuäc, mä xictéqui, xiccotöna, ïnic ticquäz, ic tipachihuiz no nacayo = ya está assado vn lado de mis costados, manda que me bueluan, para que se asse el otro, y despues de assado corta para que comas, y te hartes de mi cuerpo (5.1.3)

Huel oc hualcà totequiuh tonahuatïl inic tictotlayecoltilïzquè in Totëcuiyo Dios, in àmo yèhuäntin tlälticpac tlàtòquê = mucho mayor obligacion nos corre de seruir à Nuestro Señor, que à los Principes de la tierra (4.7.1)

cuix tël nèhuätl notlàtlacöl? catèhuätzin ötinëchmocuitlahuiltilì inïc ömohuäntzinco nicalac tépäncalco: ihuän ca àtle öniccuic, çan tëliyò in quezquitetl ömpa önicquâ = pues tengo yo la culpa? tu me forçaste à entrar contigo en la huerta, ni yo tomè fruta, solo comi allá vna poca (5.5.4)

ça huel tepitön ïnic nicmäcähuazquia in nàpílöl, àmo niman yè tèteïnizquia? intla çan äxcän, àmo cuel occe yancuic öticmänilïto in ïchan çoquichïuhqui? = poco faltó que se me caiesse el cantaro de la mano pues no se huuiera el hecho pedaços? y en tal caso, no huuieras ya ido à estas horas por otro en casa del ollero? (5.2.10)

cequintin inmiquiztëmpan moyölcuïtià, àmo ïpampa in àço quimotlaçòtilià in Totëcuiyo, mänocè quin yöltönëhua intlàtlacöl, ca çan ïpampa inic àmo mictlan tläxözquê = algunos ay, que se confiessan à la hora de la muerte, no por q amen a Dios, ni tengan dolor de sus pecados, sino por no ir al infierno (5.4.1)

àmo ic önihuallà ïnic nimitznotequipachilhuiz = la raçon por que vine, no es para darte pesadumbre (5.3.1)

inic = para (5.3.1)

mä ic xitlamàcehua in motlàtlacöl, inic titlapòpolhuilöz = haz penitencia por tus pecados, para que te sean perdonados (5.3.1)

Inaxcan oc nimitztlapòpolhuia, yëcè intlä occeppa yuhqui ticchïhuaz, çäyè connequiz inic yëquenè ticcentzauctiäz = por agora te perdono, pero si hicieres otra, no serà menester mas, para que finalmente lo pagues todo junto (5.5.4)

mä titomäiztläcöcän, mä titomäpátlacän; mänën ácà [ç]an moxiccäuh: ihuïhuì in techquixtizq[u]è in toyäöhuän inic techtócazquê = vengamos à las manos, y defendamonos, no aya quien se descuide; les ha de costar mucho trabajo el sacarnos, y echarnos de aqui (5.5.7)

Inic ömonacayötìtzinò in ilhuicac Tlàtoäni Dios, ca çan ïpampa inïc techmomäquïxtïliz = la causa por que encarnó el Rey del cielo, fue solamente por saluarnos (5.3.2)

xitótöca, inïc ticmàxilïz in tlàtoani = Date priessa, para que alcances al Gouernador (reverencial) (3.15.3)

ye imman, yeoncän inïc tlaqualöz = ya es hora de comer (5.1.1)

ca cencà nimitztlaçòtla, áuh inïc huel moyöllo pachihuiz in ca huel neltiliztli in, izcà in nimitzmaca = te amo mucho, y para que veas que es assi te doi esto (5.5.9)

ye ompa niauh, çäyè connequiz, inïc amocpac namechàänaz = alla voi, no será menester mas, para cojeros de la melena (5.5.11)


EN CUANTO (SIMULTANEIDAD)
oc tächcäuh inic nitlamatini in àmo tèhuätl = yo soi mas docto, q tu (4.7.1)

çan tequitl oncän onìiyöcuiquè, ötlaquàquè, inic niman occeppa centlaquäuh öhuältótöcaquê = no hizieron mas, que comer alli vn bocado, y luego otra vez caminaron aprissa sin parar (5.2.9)

Iuhquin patlanì in tïtlantin ic, vel. inic motlaloà, inic qui nönötzatihui in Moteucçöma = los mensajeros corrian, que parecia, que bolauan (lit.- en cierto modo buelan, en quanto corren), para ir à auisar à Monteçuma (5.3.1)

inïc = se suple el gerundio en ?ando, endo? anteponiendo al verbo este aduerbio (2.8.1)

tótöca inic nènemi = se da priessa caminando (2.8.1)

oc hualcà inïc nitlamatini in àmo tèhuätl = yo soi mas docto, q tu (4.7.1)

nimitzpanahuia inic nitlamatini, vel. ïtechpa in tlamatiliztli = yo soi mas docto, q tu (4.7.1)

--tle ïpampa tinëchàhua? cuix ïpampa in nicnötläcatl? --ca àmo ïpampa on; ca çanïpampa inic titlatziuhqui = --Por qué me riñes, por ventura porque soy pobre? --no por esso, sino porque eres floxo (1.6.1)

nelli mach in ontlan ïtlàpalihuiz, nelli mach in öiellelàcic, inïc öquimocuitlahuì inätl, intepetl = verdaderamente, y sin genero de duda, que puso mucho cuidado, hizo quanto pudo, y passó mucho trabajo en el gouierno de la republica (5.4.2)

Oc nòmà ayamotlami inic tlatla iz cintli, pöctli mantoc = ay humareda, antes de acabarse de quemar el maiz; (lit.- toda via aun no se acaba de quemar el maiz, que està en maçorcas, ay humareda) (5.2.3)

auh in Moteucçoma cencà ömotequipacho, inïc quimat in aocmo huècahuïtze in Caxtiltëcâ = y Monteçuma se afligió mucho de saber (lit.- en quanto supo), que ya no venian lexos los Españoles (5.3.1)

nipäqui inic nimitzitta, vel. nipäqui in nimitzitta = me alegro viendote, ò de verte, ò con verte (2.8.1)

oc hualcà inic quauhtic in àmo nèhuätl = es mas alto que yo, me haze ventaja en ser alto (4.7.1)

amëch yöllòtlahuëlïlöcäcuepa, amëch chichicuepa in octli, inïc çantlalhuiz antëquàquâ = os enfurece, y buelue como perros el pulque, que arremeteis, y embestis sin que, ni para que (5.5.1)

çan ipan inïc tiquauhtic = eres de buena estatura (5.5.8)

occencà tächcäuh, vel. cencà oc tlapanahuia, vel. cencà oc hualcà inic tlaçòtli inic mahuiztic in coztic teöcuitlatl, in àmo yè tepoztli, yecê huel oc tëtechmonec in tepoztli, inïc tequitihua = mucho mas precioso, y de estima es el oro, que el hierro, pero mas vtil es para trabajar el hierro (4.7.1)

oc hualcà, oc tächcäuh, oc tlapanahuia + (in)ic = con estas dicciones se suele posponer ?ic?, vel ?inic? anteponiendolas al nombre [para hacer comparaciones] (4.7.1)

inic = en qvanto ; el ic algunas vezes (5.3.1)

Ca ieontlamì in mäcëhualtin; in quiniuh hualàci tlaneltoquiliztli, ca hueltzítzïcaya in teöpan ithualli; inïc motëcaya mäcëhualli: in nel quenman niman àmo onacoaya = ya se van acabando los indios, recien acabada de llegar la fee, estaua el patio de la Iglesia lleno, y apretado de gente, quando se juntauan, y à vezes no cabian (?hualàci? en presente, no en pretérito) (4.6.1)

Cencà çan tlamach in yàtihuì in tlàtòquè, inic öcalaquitò in huëi tëcpan = fueron andando muy despacio los Caciques hasta entrar en palacio. (5.5.6)

mopäccähuèhuetzquïtià mopäccäcuìcuïcatià inïc motlamachtìtzinoà = Estan con rostro alegre, y risueño (sílaba doblada), y cantan (sílaba doblada) con alegria por el contento que tienen (3.16.1)

Ayäc ihuïhuì inic chicähuac, = nadie se le iguala en fortaleça ; significa lo q ayäc quinënehuilia (5.5.7)

In Totëcuiyo Iesu Christo àmo ömomiquilì inïc Teötl, çan ïxquich ömomiquilì inic tlälticpac tläcatzintli = Nuestro Señor Iesu Christo no murió en quanto Dios, sino en quanto hombre (5.3.1)

oc tächcäuh inic titlahuanqui = mayor borracho sois vos (4.7.1)

In tomio ca moch ïyèyeyän, ïçàçäliuhyan càcà, auh intlä cë chicopetöni, vel. chicoquïça, huel tëcocò, auh nö hueltëcocò inic occeppa ïyeyän moçäloa = todos nuestros huessos estan en su lugar, y encaje, pero si se desconcierta vno, y se sale à vn lado, duele mucho, como tambien duele mucho, quando se buelue à su lugar (5.1.5)

Inic huetzi in huëy tomähuac tlequíquiztli, yuhquin cencà huëi tlátlátzïniliztli, inic caquizti = la artilleria, al disparar, suena como si fuera vn trueno (lit.- la artilleria en quanto cae, suena como vn trueno), en quanto se oye (5.3.1)

chöca inic moteöchihua, vel. chöca in moteöchïhua = llora reçando ò reça llorando (2.8.1)

Inìquäc ömocäuh inïc ötlàtô = quando acabó de hablar (lit.- quando acabó en quanto habló) (5.3.1)

àtle ïhuïhuì inïc tëmauhtî = nada se le iguala en ser cosa espantosa (5.5.7)


COMO (MODO)
occeppa çan yenö ihui inictlaqualtilo = de la mesma suerte le dieron de comer otra vez (5.5.7)

mä titëch pïnäuhtì mocëloquichtle, tläxicnexti inic titiàcäuh, inic toquichtli = mira que no nos afrentes soldado, muestra que eres valiente, y hombre de valor (5.3.1)

O, yuhqui on nocniuhtze? huel occentlamantli inic nicmatia inmotenyo = valgame Dios, q esso passa? muy differente concepto hauia yo hecho de lo q se dize de ti (5.5.9)

ca ye ömöttac inïc chicähuaquè, inïc tiàcahuän = ya se ha visto, que son esforçados, y valerosos (5.3.1)

mä xinëchmotlapòpolhuili in àcaçomö yuhqui inïc öniquìcuilô = perdoname, que quiça no he acertado à escreuirlo (5.5.7)

àtel mochè in quimotzacuiltìtià inïc ömictilöc? = no esta claro que pago todas sus ruindades con la muerte, que le dieron? (5.5.4)

o, caihui in önemicò, in ötlamaniltïcò in huëhuetquè ötëchcäuhtihuì, çä cencà huëi inic ömotlacuitlahuïcô = mirad, desta manera viuieron, y se portaron los viejos nuestros antepassados, gouernaron con mucho cuidado (5.5.9)

çäyèhuätl in ximmïlli in tepëtlälli nëch tequipachoa: ca tel ye cemiztitl inïc hueyäc; ¿àmo çä tël càxilïz inin ätlälli? = sola la sementera de temporal me da cuidado; aun bien que va ya de vn geme: no es muy factible, que alcance à estotras de riego? (5.5.4)

in amèhuäntin in ampïpiltin in nënmanyän àmo anquihuälcaquì in ïmissàtzin Totëcuiyo, canel yè inïc ïtech anmotlamià in amotlähuäncatequiuh; tlácà önino tëmpatili in amotlàtòcätequiuh = vosotros los principales no venis à Missa entre semana, y es que os escusais con vuestra occupacion de borrachera; assi! que me equiuoquè, quise dezir con vuestra ocupacion de gouierno (5.5.1)

àçomà öticmomächïtì inïc ye ömàxitïco in Tlàtoäni? = has sabido como ha llegado ya el Gouernador? (5.4.2)


COMO (ADMIRATIVO)
inic = nota de admiracion (5.3.1)

Inïc ìiyäc! = lo que hiede! (5.3.1)

cänmach nocnopil, cänmach nomàcëhual, inic nopan timocalaquïco? = donde he merecido yo, q tu vengas à mi casa? (5.1.2)

Nomati (pro ninomati) inic ticnequi ticochiz = pareceme que te estas durmiendo (5.5.11)

mäcè ximotläli, inic àhuïc tiauh = acaba ya de estarte quedo, lo que hazes de andar de aqui para alli (5.1.4)

Inïc ticocolê! = que colerico, que eres! (5.3.1)

Inïc cëhua! = que lindo frío, que haze! (5.3.1)

inic tetecuica motleuh! äquin ye huïtz? àço acà ye huïtz cëmè in tohuänyölquê. = que de ruido q haze tu lumbre! quien viene? quiçà viene ya alguno de ntros parientes (Dijo una vieja supersticiosa) (4.6.1)

nomati [por ninomati] inic anquinequì antlàtözquê! = Que amigos sois de parlar! (5.5.11)


COMO (COMPARATIVO)
Aoctle yuhqui inïc tëmauhtì in miquiztli, vel, tlacempanahuia inïc tëmauhtì in miquiztli = omnium terribilissimum est mors [no hay nada que espante más como la muerte, vel, excede en todo como espanta la muerte] (4.7.2)

In cépayahuitl tlacempanahuia inïc iztäc, aoctle yuhqui inïc iztäc = la nieue es blanquissima, no ai cosa que se le iguale en blancura (4.7.2)

Intläïxquich netolïniliztli topan mochïhua in äxcän, quen oc yè cencà huälcà, cencà tlapanahuia in mochïhuaz inìquäc tlamiz izcemanähuatl, cencà hualcà, cencà tlapanahuia inic tëmauhtìyez = si al presente passamos tantas miserias, quanto mayores seran las que passaremos en el fin del mundo? seran mucho mas espantosas (4.7.1)

In ilhuicac cihuäpillàtoäni màcitzinòtica, .vel. mocemàcitzinòtica, .vel. motlacempanahuilia inïc chipähuacätzintli, çäcencà huel mahuizticätzintli = la Reyna del cielo es perfectissima en pureça, es en gran manera admirable, y preciosa (4.7.2)

motlacempanahuilia in Totëcuiyo Dios inïc cenhuelitilicècätzintli = es omnipotentissimo Dios Nuestro Señor (4.7.2)

Huel huëy quäquahuè in, in àcan yuhqui oniquittac, in mä yuhqui inïc huëy = Muy gran toro es este, en ninguna parte he visto otro semejante, que sea deste tamaño (5.5.9)

In huèhuëy tlàtòcäcalli inic quàquáuhtic, inïc huèhuècapan yuhquin ilhuicatl quiçòçotimani = los grandes palacios son tan altos, que parece, que tocan y punçan el cielo (sílaba doblada, pluralidad de lugares) (3.16.1)


PORQUE (CAUSA)
niman mïxco nëci in àquën timomati in àtle ïpan titlachia: intlä tlaçòpilli ïhuïc timotlàpaloa, inïc tictlälcuïlïznequi, quën yëquénè tiquinchïhua tiquinpoloa in icnötläca? = se te echa de ver, que eres vn desvergonçado, y atreuido: si te atreues à vn principal, y le quieres quitar sus tierras, quanto mas mal haras à los pobres? (5.5.3)

inïc nicän amältepëuh ipan önihuällà, ca çan ïpampa inïc anmoyolcuitïzquê = la raçon, y causa, por que he venido à vuestro pueblo, es solamente para que os confesseis (5.3.1)

Inic nicän önihuällà, huel yèhuätl inic namëch machtïz = la causa por que vine aqui, es para enseñaros (5.3.1)

cayèhuätl in inic noço quemmanian noconìtlacòtiuh in ilhuitl = esta es la raçon, por que algunas vezes quebranto las fiestas. (5.4.1)

Inic ömonacayötìtzinò in ilhuicac Tlàtoäni Dios, ca çan ïpampa inïc techmomäquïxtïliz = la causa por que encarnó el Rey del cielo, fue solamente por saluarnos (5.3.2)

inic = la causa y raçon por que (5.3.1)


DESDE QUE
Iuh oninomat in ca àmo onihuècähuac, ca çan onixquichcähuitì inïc tlathuinähuac öniquïz, inïc yeimmanin = pensé que no me hauia tardado, sino que solo me auia detenido, desde que sali al amanecer hasta estas horas (5.3.1)

Inïc öhuälquïz in tönatiuh, ihuän inïc oncalac, niman àmo tepiton oninocëhuî = desde que salió hasta que se puso el Sol, no he descansado vn punto (5.3.1)

Inic iz öniquïz, izcatqui in önopan mochïuh = esto es lo que me ha sucedido, desde q sali de aqui (5.3.1)

inic = desde que, ò hasta que ; sirue tambien el ?ic? (5.3.1)


QUE
inic = que (5.3.1)

an ca çäneltiz inïc miquizquè in nonäntzin, in notàtzin = segun parece, infaliblemente se cumplirá, el que se mueran mis padres (5.3.2)

omìtò ca ye öyàquê in Caxtiltëcà, aocmo ceppa huälläzquè: auh in öquïz onxihuitl, yenöcuël ceppa omìtò, inic yenöcuëlhuïtzê = corrió voz, dixose, que ya se auian ido los Españoles, y que no boluerian mas: pero despues de dos años se boluió à dezir con calor, q venian otra vez (5.2.12)


(ANTE NUMERAL, NÚMERO ORDINAL)
inic expa ye niquitta, ca ìquäc in yectel yancuicän amixpantzinco ninëcico = la tercera vez, que le vi, fue el otro dia, quando pareci delante de V. mercedes, la primera vez (5.2.6)

inic expa = la tercera vez [inic + ëyi-pa] (5.2.6)


HASTA QUE
Iuh oninomat in ca àmo onihuècähuac, ca çan onixquichcähuitì inïc tlathuinähuac öniquïz, inïc yeimmanin = pensé que no me hauia tardado, sino que solo me auia detenido, desde que sali al amanecer hasta estas horas (5.3.1)

Inïc öhuälquïz in tönatiuh, ihuän inïc oncalac, niman àmo tepiton oninocëhuî = desde que salió hasta que se puso el Sol, no he descansado vn punto (5.3.1)


TAN (ANTE ADJETIVO)
àcan yuhqui oniquittac, in mä iuhqui inïc huëy = nunca he visto cosa que sea assi, que sea tan grande (5.5.7)

Fuente: 1645 Carochi
Notas: ï--


Entradas


inic - En: 1551-95 Docs_México    inic - En: 1551-95 Docs_México    inic - En: 1565 Sahagún Escolio    inic - En: 1571 Molina 2    inic - En: 1595 Rincón    inic - En: 1611 Arenas    inic - En: 1629 Alarcón    inic - En: 1645 Carochi    inic - En: 1780 Clavijero    inic - En: 1780 Clavijero    inic - En: 17?? Bnf_362bis    inic - En: 17?? Bnf_362bis    inic - En: 17?? Bnf_362bis    inic - En: 17?? Bnf_362bis    inic - En: 17?? Bnf_362bis    inic - En: 17?? Bnf_362bis    inic - En: 17?? Bnf_362bis    inic - En: 17?? Bnf_362bis    inic - En: 2004 Wimmer    

Paleografía


ynic - En: 1551-95 Docs_México    ynic - En: 1565 Sahagún Escolio    ynic, - En: 1595 Rincón    

Traducciones


(Conjunción) / como / de que - En: 1611 Arenas    pospuesto à Oc hualca, Oc tlapanahuia, Oc tachcauh, y antepuesto aun nombre: - En: 17?? Bnf_362bis    Para - En: 17?? Bnf_362bis    la causa, y razon de hacerse alguna cosa - En: 17?? Bnf_362bis    en quanto - En: 17?? Bnf_362bis    nota de admiracion - En: 17?? Bnf_362bis    Desde que. hasta que - En: 17?? Bnf_362bis    Que - En: 17?? Bnf_362bis    vide Ic, e Inic pospuesto à oc hualca - En: 17?? Bnf_362bis    para que / aunque - En: 1629 Alarcón    conjonction, introduit des complétives. / forme des nombres ordinaux. - En: 2004 Wimmer    con que, o paraque. aduerbio. - En: 1571 Molina 2    para (finalidad) / en cuanto (simultaneidad) / como (modo) / cómo (admirativo) / como (comparativo) / porque (causa) / desde que / (ante numeral, número ordinal) / hasta que / tan (ante adjetivo) - En: 1645 Carochi    Unas veces sirve de artículo... Otras veces sirve de preposición y significa hasta, desde - En: 1780 Clavijero     - En: 1780 Clavijero    para que / la causa porque / por que así / y - En: 1551-95 Docs_México    para que / cómo / y / porque / [para que] / como / con que / en manera de / en razón de que / esto es lo que / la dicha (tierra) / para que conste que / por el que / porque (para que) / si / y porque - En: 1551-95 Docs_México    con que. (17) - En: 1565 Sahagún Escolio    beuer. - En: 1595 Rincón    

Textos en Temoa

1v 6

Ca moch nicuito ya in nicuicani ic niquimicpaxochiti in tepilhuan inic niquimahpan in çan inmac niquinten niman niquehuaya yectli ya cuicatlxvii ic netimalolo in tepilhuan ixpan in Tloque in Nahuaque auh in ahtley ymahcehuallo can quicuiz can quittaz in huelic xochitl auh cuix nohuan aciz aya in Xochitlalpan in Tonacatlalpan yn ahtley ymahcehuallo in nentlamati in tlaytlacohua in tlalticpac ca çan quitemahcehualtia in Tloque in Nahuaque in tlalticpac ye nican ic chocan noyollo noconilnamiqui a in ompa onitlachiato y Xochitlalpan a nicuicani

6. Pues todo lo fui a recoger, yo cantor; así pongo flores en la cabeza de los príncipes, así los atavío, sólo con ellas lleno sus manos. Luego entono un bello canto, con el que son exaltados los señores, delante del Dueño del cerca y del junto. ¿Pero aquel cuyo merecimiento es nada, dónde ha de tomar, dónde ha de ver las fragantes flores? ¿Acaso conmigo se acercará a Xochitlalpan, a Tonacatlalpan? Aquellos cuyo merecimiento es nada,xviii los que sufren, los que echan a perder las cosas en la tierra. En verdad sólo el Dueño del cerca y del junto hace que alguien merezcaxix las flores aquí en la tierra. Por esto llora mi corazón, recuerdo que he ido allá a contemplar Xochitlalpan, yo cantor. ±