Buscar:  
Diccionarios:
Alarcón
Arenas
Bnf_361
Bnf_362
Bnf_362bis
Carochi
CF_INDEX
Clavijero
Cortés y Zedeño
Docs_México
Durán
Guerra
Mecayapan
Molina_1
Molina_2
Olmos_G
Olmos_V
Paredes
Rincón
Sahagún Escolio
Tezozomoc
Tzinacapan
Wimmer
Palabra: Palabra exacta  Inicio Cualquier parte
En: Náhuatl Grafía normalizada Traducción
Resultados

polihui 

Paleografía: poliui, ni
Grafía normalizada: polihui
Prefijo: ni
Tipo: v.i.
Traducción uno: desaparecerse, pre. onipoliuh. (3)
Traducción dos: desaparecerse, pre. onipoliuh. (3)
Diccionario: Sahagún Escolios
Contexto:DESAPARECERSE, PRE. ONIPOLIUH. (3)

Citlalpul.(1)
Vey citlalin. Mitoa yn iquac yancuican valcholoa (2), valquiça nappän poliui (3), popoliuhtiuetzi: auh çatepan (4) vel cueponi (5) cuepontimotlalia, cuepontica, tlanextitica yuhquin (6) metztona (7) yc tlanextia. Auh yn iquac yancuican valcholoa, cenca maviztli (8) motecaya, nemauhtiloya, noviyan (9) motzatzacuaya (10) yn tlecalli (11) yn puchquiavatl, mitoaya aço cocolizço (12) ytla (13) ahqualli (14) quitquitiuitz (15) yn oq'çaco: auh yn quënman (16) quiqualittaya (17). Auh no micoaya (18) yn iqüec valcholoa, yzcaltiloya (19), quitlaqualiaya (20) ymezçotica ÿn mamalti: contlatzitzicuiniliaya (21), contlatlatlaxiliaya (22). contlayyauiliaya (23).
=
A la estrella de Venus la llamava esta gente citlalpul, uei citlalin; y dezian que cuando sale por el oriente haze cuatro arremetidas, y a las tres luze poco, y buelvese a esconder, y a la cuarta sale con toda su claridad y procede por su curso; y dizen de su luz que parece a la de la luna. En la primera arremetida tenianla de mal agüero, diziendo que traia enfermedad consigo, y por esto cerravan las puertas y ventanas, porque no entrase su luz. Y a las vezes la tomavan por buen agüero, al principio del tiempo que començava a aparecer por el oriente.

1: el luzero de la mañana.
2: saltar. o arremeter. o huyr. p. onicholo.
3: despararecerse. pre. onipoliuh.
4: a la postre.
5: salir. la estrella. o brotar. o reuêtar. pre. onicuepon. onicuepontimotlali. onicueponticatca.
6: ansi como
7: esplandecer la luna. p. ometztonac.
8: imprimir temor. o espanto. p. mauiztli omotecac.
9: en todo lugar.
10: encerrarse. pre. oninotzatzacu.
11: humero. ca. notlecal. nopuchquiauauh
12: cosa enferma. o que cavsa d? enfermedad.
13: algo.
14: cosa mala. o cosa dañosa.
15: trayer. aca. p. oniquitquitza. oniquiq?tiuitza.
16: algûas vezes.
17: cosa buena.
18: murir. o matar. p. omicoac.
19: manteñer. o cevar. p. oizcaltiloc.
20: ruziar con sangre a los ydolos. p. onictlaquali.
21: ruziar con sangre, con el golpe del dedo medio resoltido sobre el pulgar. p. onitlatzitzicuini.
22: arrojar por mode de ofrenda. p. onitlatlatlaz.
23: alçar algo en reuerencia del que esta lexos ofreciendoselo. Y tambien q.d. alçar el pie o la mano andando haziendo areyte o dança. Tambien q.d. yrse presto a algun lugar, o estar poco en el. Y para alçar otra cosa no se vas. pre. onitlaiyauh. oniniyauh. onôniyavato.

(P_166v)

Fuente: 1565 Sahagún Escolio
Notas: iui --


Entradas


polihui - En: 1547 Olmos_G    polihui - En: 1547 Olmos_G    polihui - En: 1551-95 Docs_México    polihui - En: 1551-95 Docs_México    polihui - En: 1565 Sahagún Escolio    polihui - En: 1565 Sahagún Escolio    polihui - En: 1571 Molina 1    polihui - En: 1571 Molina 1    polihui - En: 1571 Molina 1    polihui - En: 1571 Molina 1    polihui - En: 1571 Molina 1    polihui - En: 1571 Molina 2    polihui - En: 1580 CF Index    polihui - En: 1580 CF Index    polihui - En: 1580 CF Index    polihui - En: 1595 Rincón    polihui - En: 1611 Arenas    polihui - En: 1611 Arenas    polihui - En: 1629 Alarcón    polihui - En: 1645 Carochi    polihui - En: 1692 Guerra    polihui - En: 1759 Paredes    polihui - En: 1780 ? Bnf_361    polihui - En: 1780 ? Bnf_361    polihui - En: 1780 Clavijero    polihui - En: 1984 Tzinacapan    polihui - En: 2002 Mecayapan    polihui - En: 2004 Wimmer    

Paleografía


ni, poliui - En: 1571 Molina 1    ni, poliui - En: 1571 Molina 1    ni, poliui - En: 1571 Molina 1    ni, poliui - En: 1571 Molina 1    nipolihui - En: 1692 Guerra    non, poliui - En: 1571 Molina 1    polihui, 3 - En: 1759 Paredes    polihui, 3 - En: 1551-95 Docs_México    polihui, ni - En: 1611 Arenas    Polihui, ni - En: 1780 Clavijero    polihui, ni - En: 1629 Alarcón    polihui, ni - En: 1551-95 Docs_México    polihui, ni - En: 1645 Carochi    polihui. - En: 1595 Rincón    poliui - En: 1547 Olmos_G    poliui - En: 1547 Olmos_G    poliui - En: 1580 CF Index    poliui - En: 1565 Sahagún Escolio    poliui - En: 1984 Tzinacapan    Poliui, ni - En: 1571 Molina 2    poliui, ni - En: 1565 Sahagún Escolio    Poliui, ni. - En: 1780 ? Bnf_361    Poliui, non. - En: 1780 ? Bnf_361    poliuj - En: 1580 CF Index    polivi - En: 1580 CF Index    

Traducciones


fenecer, acabarse. - En: 1571 Molina 1    faltar no estar en casa. - En: 1571 Molina 1    perecer desaparecer o perderse. - En: 1571 Molina 1    morir. - En: 1571 Molina 1    yo falto - En: 1692 Guerra    trasponerse. - En: 1571 Molina 1    faltar / hacer falta / perder - En: 1611 Arenas    v.i. ou v.inanimé, périr, disparaître. / v.t. tla-., perdre une chose. / v.impers., avec préf. tla-., " tlapolihui ", tout se perd (Car.). - En: 2004 Wimmer    faltar; perderse - En: 2002 Mecayapan    borrarse / faltar / perder - En: 1759 Paredes    faltar / gastarse - En: 1551-95 Docs_México    faltar - En: 1611 Arenas    Acabarse o faltar - En: 1780 Clavijero    partirse - En: 1629 Alarcón    andar perdido - En: 1551-95 Docs_México    perderse / faltar / perecer - En: 1645 Carochi    perderse. - En: 1595 Rincón    perderse - En: 1547 Olmos_G    destruyese - En: 1547 Olmos_G    I-82(2), V-192, VII-3 11 19 24 41 63, IX-42 - En: 1580 CF Index    desparecer, pt. opoliuh (44-) - En: 1565 Sahagún Escolio    Desaparecer, hacer falta - En: 1984 Tzinacapan    perecer, o desaparecer, operderse y destruirse. prete: onipoliuh. - En: 1571 Molina 2    desaparecerse, pre. onipoliuh. (3) - En: 1565 Sahagún Escolio    Fenecer o acabarse; faltar no estar en casa; morir; perder, desaparecer, o perderse. - En: 1780 ? Bnf_361    Trasponerse - En: 1780 ? Bnf_361    VI-2 12(2), VIII-7 - En: 1580 CF Index    III-8 47 65, IV-44, VI-36 39 175 176 244(2), X-165 181, XI-31 181 254 - En: 1580 CF Index    

Textos en Temoa

26r 475

Nocniuh nocniuh ye y aço nellin nocniuh çan itlatoltzin çan ic tontonequi y yehuaya ye ica noconelnamiqui oa ma iuhta man polihui a yz can toxochiuh a ohuaya ohuaya

475. Amigo mío, amigo mío, ¿acaso en verdad mi amigo? Que sólo por su palabra nos necesitamos. Por esto lo recuerdo, ojalá que así no perezcamos;cdlxxii he aquí nuestras flores.