Buscar:  
Diccionarios:
Alarcón
Arenas
Bnf_361
Bnf_362
Bnf_362bis
Carochi
CF_INDEX
Clavijero
Cortés y Zedeño
Docs_México
Durán
Guerra
Mecayapan
Molina_1
Molina_2
Olmos_G
Olmos_V
Paredes
Rincón
Sahagún Escolio
Tezozomoc
Tzinacapan
Wimmer
Palabra: Palabra exacta  Inicio Cualquier parte
En: Náhuatl Grafía normalizada Traducción
Resultados

itoa 

Paleografía: itoa, nitla
Grafía normalizada: itoa
Prefijo: nitla
Tipo: v.t.
Traducción uno: hablar / hablan
Traducción dos: hablar / hablan
Diccionario: Docs_México
Contexto:HABLAR
§ Auh yn axcan yn oncan tlatua in Pedro Mazaquen yhoan Ynes Tiacapan ca amo yntlatohuayan yn oncan tlatoznequi zan quellehuiznequi in miccacalli ca amo ytlamatia. Yuh oquito ini testigos yc oquineltili ymatica oquiquetz cruz. Nixpan nehuatl Diego Leonardo escribano. Pasó ante mi Diego Leonardo escribano. §
Y pues que agora Pedro Mazaquen habla aqui e Ynes Tiacapan no tiene que dezir [F. 17r.] ni que entrometerse y querer tomar las casas de los difuntos ni parte para ello y esto dixo este testigo y por verdad con su propia mano hizo la cruz. Ante mí Diego Leonardo, escrivano. Pasó ante mí Diego Leonardo escrivano.
(Información sobre la propiedad de casas de Juana Xoco. Testigos : 8 tlaxilacaleque de Yopico. Año 1578, [317])

§ Auh yn axcan oncan tlatoa Pedro Mazaque yhoan Ynes Tiacapan zan quelehuiznequi. Auh in icoppan omonanahoati Maria Xoco yllamatzin conito y nopilotzin Maria Anan Mocel ca nel imac yn ye no nehua in iquac tla monamacaz in cali ma ytlatzin tlaocoliloz. §
Y que agora hablan Pedro Mazaquen e Ynes Teacapan sólo porque cudician las casas a manera de querellas hurtar ; y segunda vez la dicha vieja María Xoco dixo : mi sobrina María Ana pues me tengo de partir en sus manos, vendidas, que se vendan las casas, se le dé algo.
(Información sobre la propiedad de casas de Juana Xoco. Testigos : 8 tlaxilacaleque de Yopico. Año 1578, [321])


HABLAN
§ Auh in axcan oncan tlatoa in Pedro Mazaquen yhoan yn Ines Tiacapan yhoan Anan Mocel ca amo yntlatohuayan zan quelehuia yxquichin in tlatol testigos yc oquineltili ymatica oquiquetz cruz nixpan escrivano. §
Y agora y agora [sic] Pedro Mazaquen e Ynes Tiacapan y Ana Mocel hablan que no tienen que dezir y sólo querer cudiciar las casas y esto responde este testigo y por verdad con sus propias manos hizo la cruz. Ante mí el escrivano.
(Información sobre la propiedad de casas de Juana Xoco. Testigos : 8 tlaxilacaleque de Yopico. Año 1578, [327])

Fuente: 1551-95 Docs_México


Entradas


itoa - En: 1547 Olmos_G    itoa - En: 1551-95 Docs_México    itoa - En: 1551-95 Docs_México    itoa - En: 1551-95 Docs_México    itoa - En: 1551-95 Docs_México    itoa - En: 1551-95 Docs_México    itoa - En: 1551-95 Docs_México    itoa - En: 1551-95 Docs_México    itoa - En: 1551-95 Docs_México    itoa - En: 1551-95 Docs_México    itoa - En: 1551-95 Docs_México    itoa - En: 1551-95 Docs_México    itoa - En: 1551-95 Docs_México    itoa - En: 1551-95 Docs_México    itoa - En: 1551-95 Docs_México    itoa - En: 1551-95 Docs_México    itoa - En: 1551-95 Docs_México    itoa - En: 1551-95 Docs_México    itoa - En: 1551-95 Docs_México    itoa - En: 1551-95 Docs_México    itoa - En: 1551-95 Docs_México    itoa - En: 1551-95 Docs_México    itoa - En: 1565 Sahagún Escolio    itoa - En: 1565 Sahagún Escolio    itoa - En: 1571 Molina 1    itoa - En: 1571 Molina 1    itoa - En: 1571 Molina 1    itoa - En: 1571 Molina 1    itoa - En: 1571 Molina 1    itoa - En: 1571 Molina 2    itoa - En: 1571 Molina 2    itoa - En: 1595 Rincón    itoa - En: 1598 Tezozomoc    itoa - En: 1611 Arenas    itoa - En: 1611 Arenas    itoa - En: 1611 Arenas    itoa - En: 1611 Arenas    itoa - En: 1611 Arenas    itoa - En: 1611 Arenas    itoa - En: 1611 Arenas    itoa - En: 1611 Arenas    itoa - En: 1611 Arenas    itoa - En: 1611 Arenas    itoa - En: 1645 Carochi    itoa - En: 1645 Carochi    itoa - En: 1692 Guerra    îtoa - En: 1759 Paredes    itoa - En: 1765 Cortés y Zedeño    itoa - En: 1765 Cortés y Zedeño    itoa - En: 1780 ? Bnf_361    itoa - En: 1780 ? Bnf_361    itoa - En: 1780 Clavijero    itoa - En: 17?? Bnf_362    itoa - En: 1984 Tzinacapan    itoa - En: 1984 Tzinacapan    itoa - En: 1984 Tzinacapan    itoa - En: 2002 Mecayapan    itoa - En: 2004 Wimmer    

Paleografía


Ictoa - En: 1765 Cortés y Zedeño    Ictoa - En: 1765 Cortés y Zedeño    IHTOA - En: 2004 Wimmer    ihtoa, nic - En: 1611 Arenas    ihtohua, nic - En: 1611 Arenas    ihtohuà, nic - En: 1611 Arenas    ihtohuá, nic - En: 1611 Arenas    ihtohuâ, nic - En: 1611 Arenas    ihtohua, nino - En: 1611 Arenas    ihto[a], nic - En: 1611 Arenas    ihto[a], nino - En: 1611 Arenas    itoa, m - En: 1551-95 Docs_México    ìtoa, m - En: 1645 Carochi    itoa, mo - En: 1551-95 Docs_México    itoa, mo - En: 1565 Sahagún Escolio    itoa, nic - En: 1551-95 Docs_México    itoa, nic - En: 1611 Arenas    itoa, nic - En: 1565 Sahagún Escolio    itoa, nic ipanpa - En: 1551-95 Docs_México    itoa, nic yn itlatol - En: 1551-95 Docs_México    Itoa, nin - En: 1571 Molina 2    îtoa, niqu - En: 1759 Paredes    Itoa, nite - En: 1571 Molina 2    itoa, nitla - En: 1551-95 Docs_México    ìtoa, nitla - En: 1645 Carochi    Itoa, nitla - En: 1780 Clavijero    itoa, tla - En: 1551-95 Docs_México    itohoa, nic - En: 1551-95 Docs_México    itohoa, nic yn -tlatol - En: 1551-95 Docs_México    itohua, nic - En: 1551-95 Docs_México    itohua, nic - En: 1611 Arenas    itohua, nic ?tlatol - En: 1551-95 Docs_México    itohua, nic notlatol - En: 1551-95 Docs_México    itohua, tla - En: 1551-95 Docs_México    itoua, nic - En: 1551-95 Docs_México    ito[a] - En: 1551-95 Docs_México    ito[a], mo - En: 1551-95 Docs_México    ito[a], mo misa - En: 1551-95 Docs_México    ito[a], nic - En: 1551-95 Docs_México    ito[a], nic ?tlatol - En: 1551-95 Docs_México    ito[a], nitla - En: 1551-95 Docs_México    kijtoa - En: 1984 Tzinacapan    MITOZ - En: 1598 Tezozomoc    ni, quitoa - En: 1571 Molina 1    nin, itoa - En: 1571 Molina 1    ninitoa - En: 1547 Olmos_G    niquitoa - En: 1692 Guerra    nite, itoa - En: 1571 Molina 1    nite, ytoa - En: 1571 Molina 1    nite, ytoa - En: 1571 Molina 1    quijtohua - En: 2002 Mecayapan    tajtoa - En: 1984 Tzinacapan    tëijijtoa - En: 1984 Tzinacapan    ytoa - En: 17?? Bnf_362    ytoa, nic, - En: 1595 Rincón    Ytoa, nin. - En: 1780 ? Bnf_361    Ytoa, nite. - En: 1780 ? Bnf_361    

Traducciones


Decir - En: 1765 Cortés y Zedeño    Descubrir revelando - En: 1765 Cortés y Zedeño    v.t. tla-., dire, parler de, mentionner. / v.réfl. à sens passif, se nommer, être dit, se dire, être proclamé. / v.réfl., être officieux, complaisant, s'offrir pour faire une chose. - En: 2004 Wimmer    decir - En: 1611 Arenas    decir / tener razón - En: 1611 Arenas    decir - En: 1611 Arenas    decir - En: 1611 Arenas    decir - En: 1611 Arenas    decir - En: 1611 Arenas    decir - En: 1611 Arenas    decir - En: 1611 Arenas    decir - En: 1551-95 Docs_México    decir - En: 1551-95 Docs_México    correr la voz / decirse / tratarse - En: 1645 Carochi    decirse / mandar - En: 1551-95 Docs_México    decirse, pt. omito (8) - En: 1565 Sahagún Escolio    decir / declarar / [decir] / mandar / confesar / dar fe / decir (algo) / decir y dejar mandado / deponer / responder / tratar - En: 1551-95 Docs_México    decir - En: 1611 Arenas    decir algo, pt. oniquito (35) - En: 1565 Sahagún Escolio    decir que - En: 1551-95 Docs_México    declarar - En: 1551-95 Docs_México    comedirse, o ofrecerse a hazer alguna cosa. pret: oninito. - En: 1571 Molina 2    decir - En: 1759 Paredes    dezir bien, o mal de otro. pr: oniteito. - En: 1571 Molina 2    hablar / hablan - En: 1551-95 Docs_México    decir / hablar / favorecer / mandar - En: 1645 Carochi    Decir - En: 1780 Clavijero    decir - En: 1551-95 Docs_México    decir / declarar / confesar - En: 1551-95 Docs_México    decir y declarar - En: 1551-95 Docs_México    decir / declarar / mandar / mandar y decir - En: 1551-95 Docs_México    decir - En: 1611 Arenas    declarar - En: 1551-95 Docs_México    decir y declarar / ordenar - En: 1551-95 Docs_México    decir - En: 1551-95 Docs_México    decir / declarar - En: 1551-95 Docs_México    decir - En: 1551-95 Docs_México    decirse / hablar - En: 1551-95 Docs_México    decirse misa - En: 1551-95 Docs_México    decir / declarar / mandar y decir / responder - En: 1551-95 Docs_México    declarar - En: 1551-95 Docs_México    decir - En: 1551-95 Docs_México    Decir, pensar - En: 1984 Tzinacapan    "decirse" - En: 1598 Tezozomoc    dezir algo. - En: 1571 Molina 1    combidarse o comedirse a hazer algo. - En: 1571 Molina 1    soi nombrado, o nombrome yo - En: 1547 Olmos_G    yo digo - En: 1692 Guerra    encartar. - En: 1571 Molina 1    hablar contra otro. - En: 1571 Molina 1    esclarecer o afamar a otro. - En: 1571 Molina 1    decir - En: 2002 Mecayapan    hablar - En: 1984 Tzinacapan    Criticar a la gente - En: 1984 Tzinacapan    Decir - En: 17?? Bnf_362    dezir. - En: 1595 Rincón    Convidarse, o comedirse a hazer algo. - En: 1780 ? Bnf_361    Encartar ; ablar contra otro ; esclarecer, o afamar a otro. - En: 1780 ? Bnf_361    

Textos en Temoa

0 38

¾038 atltepachiuhcan inic ompa onocca nauhxiuhtito, ø achto mocnomatico ixpan quitlatlauhtico in tlatohuani Tecocohuatzin, ihuan in tlatoque pipiltin Quauhtitlan calque. Auh in zatepan quin celique inic huallazque inic oncan motlalizque Toltitlan inimaltepepan. Ihuan cemixnahuatilloque in tlao occeppa ixco ehuazque altepetl Quauhtitlan, niman aocmo tlaocolilozque eta. Y contlallicoto in Toltitlan. Auh niman in tlatohuani Tecocohuatzin, quintequimacac in Toltitlan calque, inic yehuantin quitzaquato in atoyatl in ompa quitocayotiaya Tepolnexco : ica huapantli in quitzaquato amo ixtlapal zan eehuatemi in apanco in quahuitl zan quitotoca temi in apantli inic huel cenmayan camo tzauc inic miquani atl in monecuillo inic axcan ompa callaqui atoyatl in ompa Citlaltepec. Ipan in in xihuitl 6 calli momiquilli in Quauhtitlan tlatohuanicatca Tecocohuatzin, zan nauhxihuitl in tlatocat, on can in Quauhtla Huexocolco Ayactlacatzin {tlatocat}. 7 tochtli, ipan inin xihuitl nechicontochhuilloc mayanalloc, ø =50 no (fol. 49) yquac motlatocatlalli in tlatohuani Quauhtitlan in itoca Ayactlacatzin Xaquinteuctli oncan in Quauhtla huexocolco tlatocat ca omito in iuhca itlacatiliz inic itoca Ayactlacatl. Inipan in xihuitl 7. tochtli ipan occeppa yaotlato in Itzcohuatzin Tenochtitlan inic quinpehuaz Cuitlahuaca quimonnotz in Tetzcoca, auh in xihuitl zan quihuallaztoca amo hual moquetzaya in Tetzcocatl, auh in iquac in ye miec miqui Mexicatl iniquac huallollin in Tetzcocatl, ye ompa huallicatia in Mexico ipan in tlatocatia Tezozomoctzin in Cuitlahuac zan neneuhqui inintlahuiz ananacaztli, zan mananacaz namicque in Cuitlahuaca ihuan Tetzcoca. 8 acatl, ipan in in xihuitl hualcallacque in Cuitlahuaca inic mo Mexica pouhcatoca, atl. Inipan in 8 acatl xihuitl yequene ipan cen maya omotzauc in Atoyatl inic ye Citlaltepecpa callaqui ø omocenyectillin in apantli in acallotli chicon xihuitl in huel qualtix acallotli, ihuan in huelhuac calla icaca acallotli in axcan motocayotia Aytictli ye miltitoc. ¾038 In ipan xihuitl 8 acatl ipan in in motlallique in axcan in moxaltocameca itoa Acolhuantlaca Colhuaque, Tenochca ihuan Otomi zan tlacanechicoltin, auh aictlatocaiotl omotlalli in ixquich ica inic itech huallaci inic huallaque Españoles, iquac cen manyan poliuh in tlatocayotl inic xitinque Xaltocameca, in quin peuhque Quauhtitlan calque, inic callacque Metztitlan, ihuan Tlaxcallan, auh in oyuh Xitinque Xaltocameca cempohual xihuitl on matlactli ozce in cactimanca in ayac onoca Xaltocan. Auh yequene zatecamman miquanica in Xaltocameca ye ompa in Xitinque eta. ø In ipan in xihuitl 8 acatl, zan no ipan in quimachiotico Mexicatlalli in Tenochca, ihuan in Tlatilolca in oncan Toltepec, Tepeyacac, ihuan quimachiotique in omitoaya Tlatilolca atl yehuatl in quachilco in quiquaxochnamiqui tlachcuicalco ihuan tozquen itlal. Ipan in xihuitl Xochilhuitica chicome xochitl in oquetzanetoticoya. (7 dias) yaoyotl quitlanilito in Itzcohuatzin in Ecatepeca quitoto ca omochimalli quixnequi in Quauhtitlan calque quihuelcac in Itzcoatzin 80 itlapepenhuan quin huallihua tlapiaco eta. Tenextlica quinmopachihuico in Quauhtitlan calque eta. 9. tecpatl, 10 calli, ipanin in xihuitl in momanato yaoyotl in ompa acito Chalco Atenco Tlacochcalco in yaoyuh Mexica ø 43 xiuhtica in ompa acito Chalca yaoyotl. 11 tochtli, 12 acatl, 13 tecpatl, ipaninin xihuitl in momiquilli in Tenochtitlan tlatohuani Itzcohuatzin, auh niman on motlatocatlalli in Tenochtitlan tlatohuani huehue Moteuczomatzin Ilhuicaminatzin. Auh zan no ipan inin xihuitl in motlatocatlalli in Colhuacan tlatohuani Xillomantzin yeyuh matlac xihuitl ozce in omic in tlatohuani catca Colhuacan initoca Acoltzin, iniquac motlatocatlalli ye itlamian in 13 tecpatl xihuitl. Ce calli, ipan in in xihuitl mixnamicque moyaochiuhque in Cuitlahuaca zan monetechhuique monamicque, atenchicalque iquac =51 oncan tlatocatia Acolmiztli, ipan in mochiuh cemilhuitonalli 4 Itzcuintli iniquac in yaoyotl mani in Chalco ¾039 ompa yaotito in ticica Cuitlahuaca, iquac tlatocati Tezozomoctli izacontlachialli in Atenchicalcatl quitoca yaotito in Chalco y ticicatl in huallaz on ocompollo in cihuatl in piltontli, niman (fol. 50) quipehualti in iyaoyuh Acolmiztli, ø niman ye micalli quin namiqui in ticica ca iyoque pipiltotontin, ihuan huehuentoton, auh in huallaque in ticica in oyaotito Chalco, ocalacque in inchan in Atenchicalque omotlallito niman ic otlaihua in Tezozomoctli in ompa Atenchicalcan quito xoconilhuitin in Acolmiztli tleicayucan nech ichtacapolloz nequi. Auh inin quin macuilli huel titomana mahuellon mochichihua ca ye huel non mochihua in niti‡acatl, auh quin caquiltito in atenchicalque, auh niman in ihuip tlayoc mochiuh zan moyohualpollo in Atenchicalqui, iquac huallathuic ipan 6 malinalli tonalli, ompa miquanique in Itztapallapan in illamatoton in huehuentoton, in pipiltotontin in tlapallihui ipan ic omilhuitique 7 acatl tonalli. Auh niman yaque qui nonotzato in Moteuczomatzin huehue yuhquilhuitoca oquicauhque in imaltepeuh ø in tlanonotzato itoca quauhtlatohua quilhuito nopiltzintzine tlatohuanie ca otechhualpeuh in nocoton ca in ticicatl ca axcan yecuel icomilhuitl in oncan monoltito Itztapallapan in momacehualtzin nopiltzintzine in axcan ca octley in quimoqualti yanica zan mochiquihual mocahuillitiquiz inicintzin. Auh in axcan azo titech mocahuilitiuh, ca izcatqui timitztomaquiliya totepetzin in tatenchicalque, auh niman quin notz inipilhuan in Moteuczomatzin inic ce citlalcohuatzin tlacochcalcatl ihuan iquehuacatzin tlacateccatl quimilhui xihualhuian in anteteuctin in anpipiltin ca izcatqui intechmaca initepeuh in atenchicalqui, auh inin intlato connotza can in acollihua can mach achi intictomacazque, auh inin mazan tehuantin in ti Mexica, ihuan Tlatilolca, ihuan tonauhteuc, Mexicatzincatl, Colhuacatl, Itztapallapanecatl m zan tiyoque toconcallaquitin inichan atenchicalqui : ø ipan in nenonotzalloc 8 ocellotl tonalli, auh inipan 9 quauhtli tonalli, ipan in callaquito ichan in Atenchicalqui iquac quitlatito ininteocal Cuitlahuaca inical mixcoatl Diablo, iquac Mexicatzinco yaocuixtli in achto tlecotihuetz in icpac