Buscar:  
Diccionarios:
Alarcón
Arenas
Bnf_361
Bnf_362
Bnf_362bis
Carochi
CF_INDEX
Clavijero
Cortés y Zedeño
Docs_México
Durán
Guerra
Mecayapan
Molina_1
Molina_2
Olmos_G
Olmos_V
Paredes
Rincón
Sahagún Escolio
Tezozomoc
Tzinacapan
Wimmer
Palabra: Palabra exacta  Inicio Cualquier parte
En: Náhuatl Grafía normalizada Traducción
Resultados

tomatl 

Paleografía: TOMATE
Grafía normalizada: tomatl
Traducción uno: tomate
Traducción dos: tomate
Diccionario: Tezozomoc
Contexto:6r=] Y ansí, amanesçido otro día, todo lo tenía puesto por orden el Teomama, que en el camellón estaua puesto ya la maçorca de maíz florido y con maçorca entera berde, sazonado, y chile, tomate, calabaça, frisol, y en ella echada una culebra biua y un pato rreal sobre los güebos, y le lleuaron arrastrando los mexicanos, como quier que todo era laguna de agua hasta junto a las caserías de Azcapuçalco (f:005v.)

Y tendido esto por los mexicanos, esta rresoluçión y promesa, juntáronse uno todos los mexicanos, dixeron: "Ya, mexicanos y hermanos nros, ya abéis oydo y bisto las promesas y suxeçión, dominio con que se someten a nosotros estos tepanecas azcapuçalcas, ofreçiéndose darnos para nras casas madera, tablazón, piedra, cal, y senbrarnos maíz, frisol, calabaça, espeçia de la tierra (chile, tomate), y ser nros criados y los mayores de ellos nros mayordomos (f:011v.)

Muertos y pelados, cozidos en especia de chile y tomate, estando hirbiendo y sentado junto a la lumbre el biexo y un perrito suyo, habló el perrito, dixo: "Agüelo mío, mirá si es agüero, si están ay la olla los páxaros atzitzicuilome, porque bolaron y tornaron a la olla, y es [56v¾] y están en grandes pláticas y rruido (f:056v.)

Y asimismo de los pueblos çercanos a ellos mandaron lleuasen maíz, frisol, huauhtli, chile, tomate, pepita y sus xícaras, cántaros, metates, tecomates, esteras (petates (f:104v.)

Y luego dio abiso el Tlilpotonqui Çihuacoatl a los chinanpanecas y dentro de la çiudad sembrasen los camellones mucha cantidad de maíz, frisol, calabaças, rrosas de çempoalxochitl, acaxuchitl, chile, tomate y muchos arboles, floresçiese la gran çiudad de Mexico desde lexos, y así fue hecho, que no paresçia la çiudad desde tres quatro leguas sino un laberintio huerto florido, deleitoso, alegre, contento al beerle (f:112v.)

Y dio a los demás naturales de sus tributos mucha cantidad de mantas, güeipiles, de los rreales tributos y hizo traer ochoçientas mill cargas de maíz para los mexicanos de todas las partes y lugares çercanas [115r=] de Mexico, por tributo, y mucha cantidad de chile, tomate, abes, caça del monte, benados, conexos, liebres, gallinas monteses, codornizes para dar contento a los mexicanos (f:114r.)

Manda el general de mexicanos a los de Chalco los tributos se dan a la corona mexicana de maíz, frisol, y a los de Tierra Caliente traigan mucho chile, tomate, fruta para los señores prençipales, los quales mantenimientos lleuaron a Huexoçingo los de los pueblos todos de Chalco y chinanpanecas (f:141r.)


Fuente: 1598 Tezozomoc


Entradas


tomatl - En: 1571 Molina 1    tomatl - En: 1571 Molina 2    tomatl - En: 1579 Durán    tomatl - En: 1580 CF Index    tomatl - En: 1598 Tezozomoc    tomatl - En: 1780 ? Bnf_361    tomatl - En: 1984 Tzinacapan    tomatl - En: 2004 Wimmer    

Descomposición


toma-tl

Palabras


toma    toma +    tomac    tomacehual    tomacehualtiz    tomacehualtiznequi    tomach    tomachilli    tomachizoa    tomachtzin    tomacohua    tomacpa    tomacpal    tomacpalacaliuhca    tomacpalix    tomacpalixnacayo    tomacpaltilahuaca    tomacpalxoxotca    tomacpalyollo    tomacpalyolloco    


aaccayotl    ac mach tlacatl    acacalotl    acacapacquilitl    acacatl    acachachacatl    acachatl    acachiquihuitl    acacocoyotl    acacoyotl    acacuahuitl    acacueyatl    acacuiyatl    acahuatototl    acaiyetl    acalcuachpancuahuitl    acalcuachpanitl    acalcuauhyollotl    acalmaitl    acalpatiotl    


tomahua intlahuelilocayotl    tomahuacayotl    tomaquilitl    tomazquitl    

Paleografía


tomat - En: 1984 Tzinacapan    TOMATE - En: 1598 Tezozomoc    

Traducciones


Tomate - En: 1984 Tzinacapan    tomate - En: 1598 Tezozomoc    cierta fruta que sirue de agraz en los guisados o salsas. - En: 1571 Molina 2    II-66, III-8, VI-239, IX-48, X-178, XI-141 - En: 1580 CF Index    Fruta que echan en los guisados en lugar de agraz - En: 1780 ? Bnf_361    fruta que echan enlos guisados en lugar de agraz. - En: 1571 Molina 1    "Tomate" - En: 1579 Durán    Tomate ou Tomatille (Physalis philadelphica ou Physalis ixocarpa). - En: 2004 Wimmer    

Textos en Temoa

6v 49

] no motolinia vel vmpa onqujça in netoliniliztli vel totoneoa vel chichichina yn jniollo in jnnacaio vel iniacacpa quiqujça in jnnetoliniliz injc ce xivitl quitlaça moçaoa injc mocexiuhcaoa ice tlacatl ceiola quitlaça in tlatlatia in tlavia cenca miec in polivi intlatlatil quavitl iceioal yoan miec in ocotl tzomonquj injc tlaviloia yoã quinextiaia chilli tomatl iztatl aiooachtli yoan atl tlaqualli


Elementos en Tlachia

MH: ACXOTLAN - 387_631r

Elemento: tomatl


Sentido: tomate

Valor fonético: aoc

https://tlachia.iib.unam.mx/elemento/03.02.22

tomatl 

Paleografía: TOMATL
Grafía normalizada: tomatl
Tipo: r.n.
Traducción uno: Tomate ou Tomatille (Physalis philadelphica ou Physalis ixocarpa).
Traducción dos: tomate ou tomatille (physalis philadelphica ou physalis ixocarpa).
Diccionario: Wimmer
Contexto:tomatl Tomate ou Tomatille (Physalis philadelphica ou Physalis ixocarpa).
Espèce de tomate plus petite que celle qu'on connait communément en Europe. Launey II 296.
Citée dans une liste de plantes cultivées. Launey II 196 = W.Lehmann 1938,84.
Allem., Arten der Gattung Solanum, Gruppe Lycopersicum. SIS 1950,385.
Angl., a plump thing i.e. a tomato. R.Andrews Introd 474.
" iuhquin tomatl ", comme une tomate.
Métaphor. d'une personne sans défaut. Sah2,66.
* à la forme possédée.
" in îtomayo, in ihcuâc iucci cencah côzahuia ", ses tomates deviennent très jaunes lorsqu'elles mûrissent. Cod Flor XI 145v = ECN9,152.
" in îtomayo ahmo no cualôni ", ses tomates ne sont pas comestibles non plus.
Est dit de la plante tepêtomatl.
Cod Flor XI 164r = ECN9,184 = Sah11,173.
Note: Launey transcrit tomâtl.

Fuente: 2004 Wimmer

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/74196

MH: CECALACOHUAYAN - 387_747r

Elemento: tomatl


Sentido: tomate

Valor fonético: te

https://tlachia.iib.unam.mx/elemento/03.02.22

tomatl 

Paleografía: TOMATL
Grafía normalizada: tomatl
Tipo: r.n.
Traducción uno: Tomate ou Tomatille (Physalis philadelphica ou Physalis ixocarpa).
Traducción dos: tomate ou tomatille (physalis philadelphica ou physalis ixocarpa).
Diccionario: Wimmer
Contexto:tomatl Tomate ou Tomatille (Physalis philadelphica ou Physalis ixocarpa).
Espèce de tomate plus petite que celle qu'on connait communément en Europe. Launey II 296.
Citée dans une liste de plantes cultivées. Launey II 196 = W.Lehmann 1938,84.
Allem., Arten der Gattung Solanum, Gruppe Lycopersicum. SIS 1950,385.
Angl., a plump thing i.e. a tomato. R.Andrews Introd 474.
" iuhquin tomatl ", comme une tomate.
Métaphor. d'une personne sans défaut. Sah2,66.
* à la forme possédée.
" in îtomayo, in ihcuâc iucci cencah côzahuia ", ses tomates deviennent très jaunes lorsqu'elles mûrissent. Cod Flor XI 145v = ECN9,152.
" in îtomayo ahmo no cualôni ", ses tomates ne sont pas comestibles non plus.
Est dit de la plante tepêtomatl.
Cod Flor XI 164r = ECN9,184 = Sah11,173.
Note: Launey transcrit tomâtl.

Fuente: 2004 Wimmer

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/74196

MH: TEPETZINCO - 387_704v

Elemento: tomatl


Sentido: tomate

Valor fonético: toma

https://tlachia.iib.unam.mx/elemento/03.02.22

tomatl 

Paleografía: TOMATL
Grafía normalizada: tomatl
Tipo: r.n.
Traducción uno: Tomate ou Tomatille (Physalis philadelphica ou Physalis ixocarpa).
Traducción dos: tomate ou tomatille (physalis philadelphica ou physalis ixocarpa).
Diccionario: Wimmer
Contexto:tomatl Tomate ou Tomatille (Physalis philadelphica ou Physalis ixocarpa).
Espèce de tomate plus petite que celle qu'on connait communément en Europe. Launey II 296.
Citée dans une liste de plantes cultivées. Launey II 196 = W.Lehmann 1938,84.
Allem., Arten der Gattung Solanum, Gruppe Lycopersicum. SIS 1950,385.
Angl., a plump thing i.e. a tomato. R.Andrews Introd 474.
" iuhquin tomatl ", comme une tomate.
Métaphor. d'une personne sans défaut. Sah2,66.
* à la forme possédée.
" in îtomayo, in ihcuâc iucci cencah côzahuia ", ses tomates deviennent très jaunes lorsqu'elles mûrissent. Cod Flor XI 145v = ECN9,152.
" in îtomayo ahmo no cualôni ", ses tomates ne sont pas comestibles non plus.
Est dit de la plante tepêtomatl.
Cod Flor XI 164r = ECN9,184 = Sah11,173.
Note: Launey transcrit tomâtl.

Fuente: 2004 Wimmer

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/74196

MH: TOCUILLAN - 387_618r

Elemento: tomatl


Sentido: tomate

Valor fonético: aoc

https://tlachia.iib.unam.mx/elemento/03.02.22

tomatl 

Paleografía: TOMATL
Grafía normalizada: tomatl
Tipo: r.n.
Traducción uno: Tomate ou Tomatille (Physalis philadelphica ou Physalis ixocarpa).
Traducción dos: tomate ou tomatille (physalis philadelphica ou physalis ixocarpa).
Diccionario: Wimmer
Contexto:tomatl Tomate ou Tomatille (Physalis philadelphica ou Physalis ixocarpa).
Espèce de tomate plus petite que celle qu'on connait communément en Europe. Launey II 296.
Citée dans une liste de plantes cultivées. Launey II 196 = W.Lehmann 1938,84.
Allem., Arten der Gattung Solanum, Gruppe Lycopersicum. SIS 1950,385.
Angl., a plump thing i.e. a tomato. R.Andrews Introd 474.
" iuhquin tomatl ", comme une tomate.
Métaphor. d'une personne sans défaut. Sah2,66.
* à la forme possédée.
" in îtomayo, in ihcuâc iucci cencah côzahuia ", ses tomates deviennent très jaunes lorsqu'elles mûrissent. Cod Flor XI 145v = ECN9,152.
" in îtomayo ahmo no cualôni ", ses tomates ne sont pas comestibles non plus.
Est dit de la plante tepêtomatl.
Cod Flor XI 164r = ECN9,184 = Sah11,173.
Note: Launey transcrit tomâtl.

Fuente: 2004 Wimmer

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/74196