Buscar:  
Diccionarios:
Alarcón
Arenas
Bnf_361
Bnf_362
Bnf_362bis
Carochi
CF_INDEX
Clavijero
Cortés y Zedeño
Docs_México
Durán
Guerra
Mecayapan
Molina_1
Molina_2
Olmos_G
Olmos_V
Paredes
Rincón
Sahagún Escolio
Tezozomoc
Tzinacapan
Wimmer
Palabra: Palabra exacta  Inicio Cualquier parte
En: Náhuatl Grafía normalizada Traducción
Resultados

aci 

Paleografía: aci, 3
Grafía normalizada: aci
Prefijo: 3
Traducción uno: llegar a (medida) / parecer
Traducción dos: llegar a (medida) / parecer
Diccionario: Docs_México
Contexto:LLEGAR A (MEDIDA)
§ Auh yn totlal yn ixquich ynic mani ynic patlahuac cenpohualmatl ypan chicuematl auh ynic hueyac honpohualmatl ypan chicuematl honpa onace yn acalotitech yni quiahualotica yn atl ynic ca huel taxca ca huel totlatqui yn tlalli ca topatrimonio tohuehuetlal. §
Y nuestra tierra en total de ancho tiene veintiocho brazas y de largo cuarenta y ocho brazas, llega allá junto al acalohtli, la rodea el agua, esta es precisamente nuestra, es precisamente nuestro bien la tierra, es nuestro patrimonio.
(Petición de don Luis de Santa María y su hermano don Martín Momauhti, sobre tierras que heredó de su abuelo Auizotzin y de su padre Acamapichtli. Año 1563, [133])


PARECER
§ Auh ynic otlananquili yn testigo oquito ca nicmelahua yn notlatol ca huel nicmati yntlal yn onca mani Cohuatlan yn itlal catca yn Acamapichtzin yn oncan mamanca yn ical ca huey ynic mani yn tlalli onpa acitica yn acalotenco ytech huallaci yn temazcaltontli catca yn oxixitin ynic patlahuac cenpohualmatl ypan chicuematl auh inic hueyac honpohualmatl ypan chicuematl. §
E siendo preguntado por el tenor de la dicha peticion e declaracion dixo que este testigo sabe que las dichas tierras o tierra que en la dicha peticion esta declarado en el dicho barrio de Coatlan fue e poseyo el dicho Acamapichtli padre que fue de los dichos gobernador e Martin Momauti en la qual dicha tierra el dicho Acamapichtly tuvo edificadas casas y baños como oy en dia parece por un baño que se nonbra temazcal que esta lo mas deshecho y desbaratado e las dichas tierras o tierra la qual llega hasta el acequia por donde pasa y van las canoas y tienen de ancho veinte y ocho brazas y de largo quarenta y ocho brazas.
(Información tomada a Baltazar Cotolcatl, Miguel Cehuanocatl, Martín Tecaahui, Miguel Achitomecatl y Francisco Conma, habitantes de Cohuatlan, sobre las tierras de don Luis de Santa María. Año 1563, [143])

Fuente: 1551-95 Docs_México


Entradas


aci - En: 1547 Olmos_G    aci - En: 1547 Olmos_G    aci - En: 1547 Olmos_G    aci - En: 1547 Olmos_G    aci - En: 1547 Olmos_G    aci - En: 1547 Olmos_G    aci - En: 1547 Olmos_V ?    aci - En: 1547 Olmos_V ?    aci - En: 1547 Olmos_V ?    aci - En: 1547 Olmos_V ?    aci - En: 1547 Olmos_V ?    aci - En: 1547 Olmos_V ?    aci - En: 1547 Olmos_V ?    aci - En: 1547 Olmos_V ?    aci - En: 1551-95 Docs_México    aci - En: 1551-95 Docs_México    aci - En: 1551-95 Docs_México    aci - En: 1551-95 Docs_México    aci - En: 1565 Sahagún Escolio    aci - En: 1565 Sahagún Escolio    aci - En: 1565 Sahagún Escolio    aci - En: 1571 Molina 1    aci - En: 1571 Molina 1    aci - En: 1571 Molina 1    aci - En: 1571 Molina 1    aci - En: 1571 Molina 1    aci - En: 1571 Molina 1    aci - En: 1571 Molina 1    aci - En: 1571 Molina 1    aci - En: 1571 Molina 2    aci - En: 1571 Molina 2    aci - En: 1571 Molina 2    aci - En: 1571 Molina 2    aci - En: 1580 CF Index    aci - En: 1580 CF Index    aci - En: 1595 Rincón    aci - En: 1595 Rincón    aci - En: 1595 Rincón    aci - En: 1611 Arenas    aci - En: 1611 Arenas    aci - En: 1611 Arenas    aci - En: 1611 Arenas    aci - En: 1611 Arenas    aci - En: 1629 Alarcón    aci - En: 1629 Alarcón    aci - En: 1645 Carochi    aci - En: 1645 Carochi    aci - En: 1645 Carochi    aci - En: 1692 Guerra    aci - En: 1692 Guerra    aci - En: 1692 Guerra    aci - En: 1780 ? Bnf_361    aci - En: 1780 ? Bnf_361    aci - En: 1780 ? Bnf_361    aci - En: 1780 ? Bnf_361    aci - En: 1780 ? Bnf_361    aci - En: 1780 ? Bnf_361    aci - En: 1780 ? Bnf_361    aci - En: 1780 ? Bnf_361    aci - En: 1780 Clavijero    aci - En: 1780 Clavijero    aci - En: 17?? Bnf_362    aci - En: 17?? Bnf_362bis    aci - En: 1984 Tzinacapan    aci - En: 1984 Tzinacapan    aci - En: 1984 Tzinacapan    aci - En: 2002 Mecayapan    aci - En: 2002 Mecayapan    aci - En: 2002 Mecayapan    aci - En: 2002 Mecayapan    aci - En: 2002 Mecayapan    aci - En: 2002 Mecayapan    aci - En: 2002 Mecayapan    aci - En: 2004 Wimmer    

Paleografía


aci, 3 - En: 1551-95 Docs_México    Aci, anon - En: 1571 Molina 2    aci, mo - En: 1565 Sahagún Escolio    àci, n - En: 1645 Carochi    Aci, n - En: 1780 ? Bnf_361    Aci, n - En: 1780 ? Bnf_361    Àci, n - En: 1780 Clavijero    Aci, n - En: 1571 Molina 2    aci, n- - En: 1551-95 Docs_México    àci, ni - En: 1629 Alarcón    aci, ni - En: 1629 Alarcón    aci, ni - En: 1551-95 Docs_México    aci, ni - En: 1611 Arenas    àci, nic - En: 1645 Carochi    aci, nic - En: 1565 Sahagún Escolio    àci, nin - En: 1645 Carochi    Aci, nite - En: 1780 ? Bnf_361    Aci, nite - En: 1780 ? Bnf_361    Aci, nite - En: 1780 ? Bnf_361    Aci, nite - En: 1571 Molina 2    Àci, nitla - En: 1780 Clavijero    aci, non - En: 1551-95 Docs_México    Aci, non - En: 1780 ? Bnf_361    Aci, non - En: 1780 ? Bnf_361    Aci, non - En: 1571 Molina 2    Aci, nonte - En: 1780 ? Bnf_361    aci. nino. - En: 1595 Rincón    Aci.ni. - En: 1595 Rincón    aci.nic. - En: 1595 Rincón    aci; pret. perfecto oacic - En: 1547 Olmos_G    AHCI - En: 2004 Wimmer    ahçi, n - En: 1611 Arenas    ahci, ni - En: 1611 Arenas    ahçi, ni - En: 1611 Arenas    ahçi, nic - En: 1611 Arenas    ajsi - En: 1984 Tzinacapan    asi - En: 2002 Mecayapan    azi - En: 17?? Bnf_362    casi - En: 2002 Mecayapan    casi - En: 2002 Mecayapan    kajsi - En: 1984 Tzinacapan    masi - En: 2002 Mecayapan    masi - En: 2002 Mecayapan    moasi - En: 2002 Mecayapan    n, aci - En: 1571 Molina 1    n, aci - En: 1571 Molina 1    naaçi - En: 1547 Olmos_V ?    Naatzi - En: 1547 Olmos_V ?    naci - En: 1547 Olmos_G    naci - En: 1547 Olmos_G    ni-te, aci - En: 1571 Molina 1    niazi - En: 1692 Guerra    nicazi - En: 1692 Guerra    nitazia - En: 1692 Guerra    nite, aci - En: 1571 Molina 1    nite, a_ci - En: 1571 Molina 1    niteaci - En: 1547 Olmos_G    niteaçi - En: 1547 Olmos_V ?    niteatzi - En: 1547 Olmos_V ?    non, a-ci - En: 1571 Molina 1    non, aci - En: 1571 Molina 1    nonaçi - En: 1547 Olmos_V ?    nó[n]_te, aci - En: 1571 Molina 1    qui-asi - En: 2002 Mecayapan    tëajsi - En: 1984 Tzinacapan    tetech naçi - En: 1547 Olmos_V ?    tetech naçi - En: 1547 Olmos_V ?    tetech naçi - En: 1547 Olmos_V ?    

Traducciones


ser cabal y perfecto (verbo). Sirve de superlativo - En: 17?? Bnf_362bis    allegar - En: 1547 Olmos_G    allegar - En: 1547 Olmos_G    IV-41, VIII-30 72, XI-254 - En: 1580 CF Index    I-19 61, II-75 97 103 141 170, III-20 49, IV-78 122 124, V-171, VI-2 114 125 149 197 206, VII-25, XI-68 71 221 - En: 1580 CF Index    cumplirse o perfeccionarse, pt.oacic (36-) / llegar, pt. oacic. (85) - En: 1565 Sahagún Escolio    llegar a (medida) / parecer - En: 1551-95 Docs_México    biuir en pobreza y necessidad, o no llegar, ni alcançar con la mano adonde esta la cosa. preterito: aononacic. - En: 1571 Molina 2    cumplirse o perfeccionarse, pt.oacic. omaci. (36+) / perfeccionarse, pt. omacic (10) - En: 1565 Sahagún Escolio    llegar - En: 1645 Carochi    Allegar ã lugar - En: 1780 ? Bnf_361    Alcanzar ô llegar â lo que està en alto - En: 1780 ? Bnf_361    Llegar, arribar - En: 1780 Clavijero    llegar con la mano, o alcançar conella a dó[n]de algo esta, o llegar al lugar dó[n]devoy. preterito: onacic. - En: 1571 Molina 2    llegar - En: 1551-95 Docs_México    llegar / venir - En: 1629 Alarcón    llegar - En: 1629 Alarcón    llegar - En: 1551-95 Docs_México    llegar - En: 1611 Arenas    alcanzar / coger / coger algo - En: 1645 Carochi    prender, pres. nicaci, pt. onicacic. (50) - En: 1565 Sahagún Escolio    estar entero / estar perfecto / ser cabal - En: 1645 Carochi    Alcanzar al que camina, ô al que huye - En: 1780 ? Bnf_361    Igualar con otro - En: 1780 ? Bnf_361    Tomar prendiendo - En: 1780 ? Bnf_361    alcançar al que camina, o va huyendo, o ala caça. preterito: oniteacic. - En: 1571 Molina 2    Coger, alcanzar - En: 1780 Clavijero    llegar a (lugar) - En: 1551-95 Docs_México    Allegar â lugar - En: 1780 ? Bnf_361    Alcanzar ô llegar â lo que està en alto - En: 1780 ? Bnf_361    idem. preteri: ononacic. (Aci, n: llegar con la mano, o alcançar conella a dó[n]de algo esta, o llegar al lugar dó[n]devoy. preterito: onacic.) - En: 1571 Molina 2    Alcanzar al que camina, ô al que huye - En: 1780 ? Bnf_361    estar alguna cosa entera y perfecta. - En: 1595 Rincón    llegar - En: 1595 Rincón    alcançar. - En: 1595 Rincón    allegar - En: 1547 Olmos_G    v.i., atteindre, arriver. / v.t. tla-., atteindre, capturer quelque chose. / v.t. tê-., capturer (un homme ou un animal), le faire prisonnier. / v.réfl., arriver à maturité. / v.réfl. avec négation, n'être pas mûr. - En: 2004 Wimmer    allegar - En: 1611 Arenas    llegar - En: 1611 Arenas    ir / llegar - En: 1611 Arenas    alcanzar - En: 1611 Arenas    Llegar - En: 1984 Tzinacapan    llegar - En: 2002 Mecayapan    Acercarse à donde quiera; Alcanzar - En: 17?? Bnf_362    encontrar - En: 2002 Mecayapan    encontrar; obtener - En: 2002 Mecayapan    alcanzar - En: 1984 Tzinacapan    encontrarse; completarse - En: 2002 Mecayapan    encontrarse; completarse - En: 2002 Mecayapan    encontrarse, completarse - En: 2002 Mecayapan    allegar a lugar. - En: 1571 Molina 1    alcançar o llegar alo que esta en alto. - En: 1571 Molina 1    allegar al lugar - En: 1547 Olmos_V ?    Allegar al lugar - En: 1547 Olmos_V ?    allegar - En: 1547 Olmos_G    allegar - En: 1547 Olmos_G    ygualar con otro. - En: 1571 Molina 1    yo llego - En: 1692 Guerra    yo alcanso - En: 1692 Guerra    yo pesco - En: 1692 Guerra    alcançar al que camina, o al que huye. - En: 1571 Molina 1    tomar prendiendo. - En: 1571 Molina 1    prender - En: 1547 Olmos_G    Alcançar [alcanzar] - En: 1547 Olmos_V ?    alcançar - En: 1547 Olmos_V ?    alcançar o llegar alo que esta en alto. - En: 1571 Molina 1    allegar a lugar. - En: 1571 Molina 1    allegar al lugar - En: 1547 Olmos_V ?    alcançar al que camina, o al que huye. - En: 1571 Molina 1    encontrar; obtener - En: 2002 Mecayapan    Encontrar a mucha gente. - En: 1984 Tzinacapan    saltar a la hembra - En: 1547 Olmos_V ?    hazer hembra - En: 1547 Olmos_V ?    saltar a la hembra - En: 1547 Olmos_V ?    

Textos en Temoa

23v 418

Çan moquetzalahtlapal o çan timoçoçoa tzinitzcan yhuitica timilacatzoa in tayopalquechol xontlachichina nican aya y ye xochitl in tlalpan aci ye nica ohuaya ohuaya

418. Extiendes tus alas preciosas, ave tzinitzcan, con plumas finas haces giros, ave quéchol color violeta, liba ya aquí de la flor, a la tierra llega, aquí. ±