yn intlal yn inchan ocatca ca ye onimechilhui amo nican Mexico Tenochtitlan auh ca çan uncan ocatca ytlan yn tepetl yn motenehua Popocatepetl yhuan yn oc ce y motenehua Yztaccihuatl auh ca oncan yn onoya yn catca yn itocayocan Chalchiuhmomozco ycpac yn onoya tepetl yn omoteneuh chalchiuhmomoztli yn axcan ye ytoca yn tepetl Amaqueme yhuan atl yn quimoteotiaya auh yn macehualtin yntoca catca Xochteca Olmeca Quiyahuizteca Cocolca nauhtlamantin auh cenca tlahuelliloque catca tequannahualleque quiyauhnahualleque tequanime catca o ca yehuantin in yn quinpanahuique Tlaxcalteca yn oncan onoya yn catca yn axca Amaquemecan auh no yehuantin yn Chichimeca yn Totollinpaneca yn Amaqmeque yn iquac acico ynic huallaq oncan axcan Amaquemecan ca oc no quimitztacico oc no ynpa acico yn omoteneuhque macehualtin auh ca ye quin yehuantin quinpeuhtacico ca ye quin yehuantin quintocaco yn Amaqmeque ynic quincuillitacico yn imaltepeuh yhuan yn intlal catca auh ca noço Chalchiuhmomozco ytoca catca yn achto yn ayamo huallacia Amaquemeq auh yn iquac acico Amaqmeque quipatlatacico yn itoca tepetl yn achto ytoca catca auh ca quin yehuantin quitocayotitacico ynic Amaquemeque ypampa yn camaquentiquentique yn tepetl ynic axcan mitohua Amaqmecan auh yn macehualtin omoteneuhq yn anchto oncan onoya yn Xochteca yn Olmeca yn Quiyahuizteca yn Cocolca ynic quintocaque ynic oncan quinpeuhque Amaquemecân ¨¨¨
Paleografía:
POPOCATEPETL
Grafía normalizada:
popocatepetl
Tipo:
r.n.
Traducción uno:
Montagne surplombant la vallée de Mexico.
Traducción dos:
montagne surplombant la vallée de mexico.
Diccionario:
Wimmer
Contexto:popôcatepêtl Montagne surplombant la vallée de Mexico. Sur la frontière actuelle entre les Etats de Mexico, de Morelos et de Puebla. Cf. Sah HG I 21,6 et Sah HG XI 12,43. " ihcuâc in ôquittaqueh yancuican in mexihcah in popôcatepêtl in ôpopôcac ", alors (1363) les Mexicains virent fumer pour la première fois le Popocatepetl (Chim.). Décrit et associé à Chalco et à l'Iztac Cihuâtl dans Sah11,258. " oncân monehtoltiâya inic têpiquiz, in quinpiquiz: quetzalcôâtl, in châlchihuitl îcuê, in tlaloc: popôcatepêtl, iztac tepêtl, poyauhtêcatl ", alors il faisait voeu de façonner de petits personnages, qu'il façonnerait (la figurine) de quetzalcoatl, de Chalchiuhtlicue, de Tlaloc, du Popocatepetl, de l'Iztac tepetl, du Poyauhtecatl - he would then vow that he would fashion images; that he would mold representations of Quetzalcoatl, Chalchihuitl icue, Tlaloc, Popocatepetl, Iztac tepetl, Poyauhtepetl. Sah1,47. Cité de même en tête d`une liste de montagnes et de divinités dont on faisait des figurines à l'occasion d'Atemôztli. Sah2,152. Cité en même temps que l'iztac tepêtl dans Sah3,67. (une note précise que l'Iztac tepêtl désigne ici l'Iztac Cihuâtl). " îtzalan iztac tepêtl îhuân popocatepêtl ", entre l'Iztac tepetl et le popocatepetl. Sah2,31 mais à la même page on trouve aussi " întzalan in popocatepêtl îhuân iztactepêtl " où les deux montagnes apparaissent comme des animés. Cf. Las Mapas de Cuauhtinchân y la Historia Tolteca-ohichimeca. Fig. 4 - Mapa de Puebla y Tlaxcala. Fuente:
2004 Wimmer
Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/60404
Paleografía:
çepayahuitl
Grafía normalizada:
cepayahuitl
Tipo:
r.n.
Traducción uno:
nieve
Traducción dos:
nieve
Diccionario:
Arenas
Contexto:NIEVE çepayahuitl = niene [nieue] (Nombres de cosas del cielo, y de ayre, y sus mudanças: 1, 63)
Fuente:
1611 Arenas
Notas:
çe--
Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/12174
Paleografía:
tepetl
Grafía normalizada:
tepetl
Tipo:
r.n.
Traducción uno:
cerro / sierra
Traducción dos:
cerro / sierra
Diccionario:
Arenas
Contexto:CERRO tepetl = cerro (Nombres de cosas del campo: 1, 40)
SIERRA tepetl = la sierra (Palabras que comunmente se suelen dezir nombrando diversas cosas: 2, 132)
Fuente:
1611 Arenas
Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/11534
Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/14312
Paleografía:
iztac
Grafía normalizada:
iztac
Traducción uno:
blanco
Traducción dos:
blanco
Diccionario:
Arenas
Contexto:BLANCO iztac amoxtli = libro blanco (Nombres de cosas necesarias para escrivir: 1, 28)
Iztac = Blanco (Nombres de diversas colores: 1, 29)
Fuente:
1611 Arenas
Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/10874
Tlachia [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [ref del 05-05-2025]. Disponible en la Web https://tlachia.iib.unam.mx/datos-glifos/popocatepetl