Buscar:  
Diccionarios:
Alarcón
Arenas
Bnf_361
Bnf_362
Bnf_362bis
Carochi
CF_INDEX
Clavijero
Cortés y Zedeño
Docs_México
Durán
Guerra
Mecayapan
Molina_1
Molina_2
Olmos_G
Olmos_V
Paredes
Rincón
Sahagún Escolio
Tezozomoc
Tzinacapan
Wimmer
Palabra: Palabra exacta  Inicio Cualquier parte
En: Náhuatl Grafía normalizada Traducción
Resultados

mictlan 

Paleografía: mictlan
Grafía normalizada: mictlan
Traducción uno: infierno. (25)
Traducción dos: infierno. (25)
Diccionario: Sahagún Escolios
Contexto:INFIERNO. (25)

Mamalhuaztli (1).
Yn iquac valneci, valmotema tlenamacoya. tlatotoniloya. yc mitoaya, ovalhuetz in yoaltecutli (2), in yacauiztli: quen vetziz in youalli quen tlathuiz. Auh yn hin tlenamacoya expa ÿn muchiuaya, yqüac yn tlapoyava (3), tlaquauhtlapoyaua (4), yoan netetequizpän (5), tlatlapitzalizpan (6), yquac hin neçoaya (7) neuitzmanaloya (8): yc expa tlenamacoya, yquac yn tlavizcalleua (9), tlauizcalli (10) moqüetza, yn tlatlalchipaua (11), yn ye tlathuinavac (12). Auh ynic mitoa mamalhuaztli, ytech moneneuilia (13) yn tlequavitl (14): yehica yn iquac tlequauhtlaxo (15), ca momamali (16) yn tlequavitl, ynic (17) vetzi (18), ÿnyc xotla (19), ynic mopitza (20) tletl. No yoan ynic nematlatiloya (21), ynic momatlatiaya toquichti, yehoatl quimacacia (22), mimacacia (23), ymacaxoya, mitoaya quilmach yn aq'n amo (24) nematlatile, ymac tlequauhtlaxoz ÿn mictlan (25) yn iquac omic. Yehica yn toquichti muchi tlacatl momatlatiaya, nenecoc (26) ynmac (27) quiuiuipanaya (28), quitetecpanaya yn innematlatil (29): yc quitlayehecalhuiaya (30) yn mamalhuaztli, ÿn iuh vipäntoc (31), tecpantoc, no yuh q'uiuipanaya, quitetecpanaya yn ïnmac ynnematlatil.
= Capitulo tercero
De las estrellas llamadas Mastelejos
Hazia esta gente particular reverencia y particulares sacrificios a los Mastelejos del cielo que andan cerca de las Cabrillas, que es en el signo del Toro. Hacian estos sacrificios y cerimonias cuando nuevamente parecian por el oriente, despues de la fiesta del sol. Despues de haver ofrecidole encienso, dezian: "Ya ha salido Yoaltecutli y Yacauiztli. ¿Que acontecera esta noche? o ¿Que fin havra la noche, prospero o adverso?" Tres vezes ofrecian encienso, y deve ser porque ellas son tres estrellas: la una vez a prima noche, la otra vez a hora de las tres; la tercera cuando comiença a amanecer.
Llaman a estas estrellas mamalhoaztli, y por este mismo nombre llaman a los palos con que sacan lumbre, porque les parece que tienen alguna semejança con ellas, y que de alli les vino esta manera de sacar fuego. De aqui tomaron por costumbre de hazer unas quemaduras en la muñeca los varones, a honra de aquellas estrellas; dezian que el que no fuesse señalado de aquellas quemaduras, cuando se muriese, que alla en el infierno havian de sacar el fuego de su muñeca, barrenandola como cuando aca sacan el fuego del palo.

1: Las estrellas que se llaman mastelexos.
2: este es el nombre de aquellas estrellas.
3: p?ma noche. escurecerse la noche. p. otlapoyauac.
4: mucho. o rezio.
5: la hora de echarse a dormir. ca. nonetequizpan
6: la hora de tocar las bozinas. ca. notlapitzalizpâ.
7: la hora de ofrecer sangre de las orejas.
8: la hora de ofrecer puntas de maguey ensangrentadas.
9: asuma el alua. p. otlauizcallleuac.
10: quando el alua esta ya bien demostrado. p. otlauizcalli moquetz.
11: parecerse la tierra con la luz del alua ya muy clara. p. otlatlalchipauac.
12: ante amanecer. o junto al alua.
13: comparse. o semejarse. pre. onitlaneneuili. onitlaneuiuili.
14: instrumêto de palo pa sacar fuego. ca. notlequauh.
15: sacar fuego cô aquel instrum[ento]. p. onitlequauhtlaz.
16: barrenarse. p. oninomamal.
17: con que.
18: salir. p. ouetz.
19: brotar. p. oxotlac.
20: encenderse. p. omopitz.
21: quemar la moneca en vnas ptes. p. oninomatlati.
22: temer a otro. p. oniquimacaz.
23: temerse. p. omimacaz. oymacaxoc.
24: el q? no tiene aquestas quemaduras ê la moneca.
25: infierno.
26: de ambas ptes.
27: mano o moneca. ca. nomac.
28: ordenar en rencle. p. onicviuipan. onictetecpan.
29: quemadura de la moneca. ca. nonematlatil.
30: ymitar. o remedar. o arentar. p. onictlayehecalhui.
31: estar alguna cosa puesta en rencle.

(P_166r-v)

Fuente: 1565 Sahagún Escolio


Entradas


mictlan - En: 1565 Sahagún Escolio    mictlan - En: 1571 Molina 1    mictlan - En: 1571 Molina 2    mictlan - En: 1580 CF Index    mictlan - En: 1580 CF Index    mictlan - En: 1580 CF Index    mictlan - En: 1645 Carochi    mictlan - En: 1759 Paredes    mictlan - En: 1780 ? Bnf_361    mictlan - En: 1780 Clavijero    mictlan - En: 17?? Bnf_362    mictlan - En: 1984 Tzinacapan    mictlan - En: 2004 Wimmer    

Descomposición


mic-tlan

Palabras


mic    mic +    micali    micalini    micalini +    micalizque    micaltihuitze    micamon    micampa    micati    micauhcayauh    micauhtiuh    micaziliniztli +    micca    micca cayolin    micca huemmana    micca quimiliuhcayotl    micca quimiloani    micca tepetlacalli    micca tilmahua    


aaztitlan    acapichtlan    acapixtlan    acatemalacatitlan    acatitlan    acatlan    acatzintlan    acatzitzintlan    acaxochitlan    aceltitlan    achcatlan    achiyotlan    aciltitlan    acocotlan    acpatitlan    acxotlan    ahatlan    ahaztitlan    ahuacatitlan    ahuachtlan    


michtlan    micquetlan    mictlancuauhtlan    

Paleografía


Mictlan. - En: 1780 ? Bnf_361    mictlän - En: 1645 Carochi    miktan - En: 1984 Tzinacapan    mjctlan - En: 1580 CF Index    mjctlän - En: 1580 CF Index    

Traducciones


ynfierno, lugar de dañados. - En: 1571 Molina 1    Lugar de muertos, infierno - En: 1780 Clavijero    infierno - En: 1759 Paredes    dans la région des morts. / acception coloniale, (en) enfer. / région, lieu où règne la mort. / toponyme, communauté rattachée à la province tributaire de Tochpan. - En: 2004 Wimmer    infierno, o enel infierno, o al infierno. - En: 1571 Molina 2    infierno. (25) - En: 1565 Sahagún Escolio    Ynfierno, este nombre usan mucho en sus imprecaciones, y maldiciones - En: 17?? Bnf_362    I-62 65 67(2), II-49, III-41 44, VI-190, VII-61, X-29, XII-5 - En: 1580 CF Index    Ynfierno lugar de dañados. - En: 1780 ? Bnf_361    infierno - En: 1645 Carochi    Cementerio, el más allá - En: 1984 Tzinacapan    I-58 62 65 67 69(2), II-150(2) 180 181, III-37 41(4) 43(2) 44 45, IV-38 49, V-163(3), VI-2 3 4(2) 11(2) 13 21 27(3) 31(3) 32 33 37(2) 38 48(2) 49 58 62 80 81 82 88 103 136 141 144 152 154(2) 162 163(4) 195 237 239, VII-11, VIII-3, XI-268 276(2) 277, XII-26 - En: 1580 CF Index    III-41(2), XI-277 - En: 1580 CF Index    

Textos en Temoa

9r 114

Quennel conchihuazque atl popoca ytlacoh in teuctli tlalli mocuepa ya Mictlan onmati a Cacamatl on teuctli quennel conchihuazque ohuaya ohuaya

114. ¿Cómo en verdad lo harán? El agua humea, la vara del señor en tierra se convierte.clxviii Ya siente al Mictlanclxix el señor Cacámatl, ¿cómo en verdad lo harán? ±


Glifos en Tlachia

Tlachia [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [ref del 03-05-2024]. Disponible en la Web https://tlachia.iib.unam.mx/datos-glifos/mictlan