Buscar:  
Diccionarios:
Alarcón
Arenas
Bnf_361
Bnf_362
Bnf_362bis
Carochi
CF_INDEX
Clavijero
Cortés y Zedeño
Docs_México
Durán
Guerra
Mecayapan
Molina_1
Molina_2
Olmos_G
Olmos_V
Paredes
Rincón
Sahagún Escolio
Tezozomoc
Tzinacapan
Wimmer
Palabra: Palabra exacta  Inicio Cualquier parte
En: Náhuatl Grafía normalizada Traducción
Resultados

ilamatzin 

Paleografía: yllamatzin
Grafía normalizada: ilamatzin
Traducción uno: vieja
Traducción dos: vieja
Diccionario: Docs_México
Contexto:VIEJA
§ Auh yn axcan oncan tlachallania in Pedro Mazaquen yhoan Ynes Tiacapan yhoan Anan Mocel ca niman namo yntlatuayan ca moch quimati yn tlaxilacalequen inic amo niztlacati ca yxquich onicac inic omonanahoatitia yllamatzin yc nicneltilia nomatica nicquetza cruz. Pasó ante mi Diego Leonardo escrivano. §
Y que agora Pedro Mazaquen e Ynes Tiacapan contradizen y Ana Mocel que en ninguna manera tienen que dezir por saberlo a todos los del barrio [tlaxilacalleque] y porque no es al contrario de la verdad y esto entendi yo y lo que dexó mandado la vieja y por verdad hize con mis manos la cruz. Pasó ante mí Diego Leonardo escrivano.
(Información sobre la propiedad de casas de Juana Xoco. Testigos : 8 tlaxilacaleque de Yopico. Año 1578, [331])

§ Auh in Pedro Luys ca zan tlahueliloc ca amo quitoua in motolinia yllamatzin yhoan yn no quimonamictiz cihuatzintli atle ma ytla yntlatol oncan quituz quemania auh in Pedro Luys in tla nemiz yn achitun tlamanquiztica oncan quimotlaliliz tepantzintli ipanpa ca quimotlachcuitlaxili auh in calli monamacaz misa yc topan mitoz yn ipantiuh mochihuaz yn tla onimomiquili teyxtin yc misa mitoz. §
Y pues Pedro Luis es vellaco y no dezía pobre de la vieja y se casó con esta mujer que en ningun tiempo no tenga que dezir y si el dicho Pedro Luis biviere [F. 16r.] un pedazo de tierra [tlamantli] edifique alguna pared porque lo cego con cespedes y las casas se an de vender para que se digan misas, por nosotros, [si muero se dirán misas por nosotros tres].
(Información sobre la propiedad de casas de Juana Xoco. Testigos : 8 tlaxilacaleque de Yopico. Año 1578, [300])

§ Niman nimixpantzinco onecico regidores Pedro Geronimo, Pedro de Sant Francisco oquinmocaquitilli yn intlaneltililiz in testigos ceceyaca omotocayotique in tlaxillacaleque yn iuh otlatolmelauhque yn itechcopa yllamatzin Maria Xoco ynic huel nelli yxcoyan yn ical yniquitlalpan mochintin quineltilique yhoan ynic nelli yn aocac oncan yn tepilhoan omochimomiquilique yhoan inic nelli monamacaz in calli yn iuh quineltilian in testigos. §
Luego parecieron ante ellos los regidores Pedro Gerónimo y Pedro de San Francisco, dieron noticia sobre el averiguacion de testigos nonbrados cada uno de por si de cada barrio [tlaxilacalleque] sobre aber dicho la verdad en lo que toca a la vieja Maria Xoco y constar las casas fueron suyas y el suelo y todos lo certificaron y que ansí es verdad y no aver ningunos decendientes y aver fallecido todos y tanbién ser verdad que se vendan las casas [F. 18r.] como consta por certificación de testigo.
(Orden del gobernador y los alcaldes para que Pedro Mazaquen e Inés Tiacapan presenten sus testigos. Año 1578, [333])

§ Auh inic onicpolo in tlacpac oncan no ninotlapololti auh nican nictlalia in huel neltiliztli in Maria Xoco yllamatzin in ipillo ytoca catca Anan Tlaco huecapa ypilo auh niman no hualla Miguel Ocelotl oquimonamicti Anan Tlaco auh niman oncan otlacat Maria Anan auh niman no quimonamictico in Pedro Luys chane Quauhchinanco zan ce in iconeuh oquichtli ytoca Estevan omomiquili auh cepa oquimonamictin yn itoca Magdalena auh niman no momiquili in Pedro Luys Quauhchinanco yc nictlalia nofirma Diego Leonardo escribano. §
Y aver testado lo de arriba donde herre y me trascorde pongo aquí la verdad : Maria Xoco vieja, la sobrina llamada Ana Tlaco es sobrina lexana y vino Miguel Ocelotl y casó con Ana Tlaco y ovieron por su hija a Mariana y después casó con Pedro Luis natural de Guauchinango y no fue mas de un hijo llamado Estevan el qual falleció y después casó con Madalena y luego murió el Pedro Luis en Guachinango yc nictlalia no firma [sic pro : por esto pongo mi firma] Diego Leonardo escrivano. Pasó ante mí Diego Leonardo escrivano.
(Información sobre la propiedad de casas de Juana Xoco. Testigos : 8 tlaxilacaleque de Yopico. Año 1578, [302])

§ VI.- Francisco Sanchez yc tlananquilia conitohua ca huel tixpan muchiuh in iquac omonanahuatitia Maria Xoco yllamatzin yn iuh conitotia monamacaz yn ical nauhtequiztimani yhoan in itlallo yn otetl ychinayo misa yc topan mitoz yn y nopillo catca yhoan nomicamon Miguel Ocelotl teyxtin yc topan mitoz misa. §
Francisco Sanchez respondió y dixo delante de nosotros quando se hizo lo que Maria Joco vieja dexó mandado y dixo que se vendiesen las casas que heran quatro aposentos con sus tierras con sus dos camellones para que se digan de misas y una sobrina mia y mi yerno difunto Miquel Ocelotl para que por nosotros tres se digan de misas.
(Información sobre la propiedad de casas de Juana Xoco. Testigos : 8 tlaxilacaleque de Yopico. Año 1578, [318])

Fuente: 1551-95 Docs_México
Notas: yl-- illa--


Entradas


ilamatzin - En: 1547 Olmos_G    ilamatzin - En: 1551-95 Docs_México    ilamatzin - En: 1551-95 Docs_México    ilamatzin - En: 1551-95 Docs_México    ilamatzin - En: 1551-95 Docs_México    ilamatzin - En: 1565 Sahagún Escolio    ilamatzin - En: 1571 Molina 1    ilamatzin - En: 1580 CF Index    ilamatzin - En: 1580 CF Index    ilamatzin - En: 1629 Alarcón    ilamatzin - En: 1692 Guerra    ilamatzin - En: 1765 Cortés y Zedeño    ilamatzin - En: 1765 Cortés y Zedeño    ilamatzin - En: 1780 ? Bnf_361    ilamatzin - En: 2002 Mecayapan    ilamatzin - En: 2004 Wimmer    

Descomposición


ilama-tzin

Palabras


ilama    ilama +    ilama teuctli    ilama tototl    ilamachihua    ilamahuehuecho    ilamahyotl    ilamaiciuhqui    ilamaja    ilamamicoa    ilamanemiliztli    ilamapil    ilamapio    ilamapipil    ilamapol    ilamat    ilamatcatontli    ilamateuccholoa    ilamateuctli    ilamati    


ac nimitznomachitia, nictlatlacahuiloa inmoyollotzin    acacitzin    acatzin    achiquentzin    achitetzin    achitotzin    achitzin    achitzitzin    acolhuatzin    acolnahuacatzin    acoltzin    acuechetzin    acxitzin    ahuacatzin    ahuacatzitzin    ahuatzitzin    ahuelitoctzin    ahuitzin    ahuitzotzin    aicuitlaxcoltzin    


ilamatzin huehuentzin    ilamatzitzin    

Paleografía


ILAMAHTZIN - En: 2004 Wimmer    ilamajtzîn - En: 2002 Mecayapan    Ilamazi - En: 1765 Cortés y Zedeño    Ilamazi - En: 1765 Cortés y Zedeño    illamatzin - En: 1551-95 Docs_México    jlamatzin - En: 1580 CF Index    ylamatzin - En: 1571 Molina 1    ylamatzin - En: 1551-95 Docs_México    ylamatzin - En: 1547 Olmos_G    Ylama[t]zin. - En: 1780 ? Bnf_361    Yllamatzin - En: 1692 Guerra    yllamatzin - En: 1551-95 Docs_México    

Traducciones


Vieille dame. - En: 2004 Wimmer    ancianita, viejecita - En: 2002 Mecayapan    VI-206, VIII-71, X-11(2) 188, XI-70 - En: 1580 CF Index    viejas - En: 1629 Alarcón    vieja, ca. nilamatcauh (23) - En: 1565 Sahagún Escolio    vieja - En: 1551-95 Docs_México    Vieja muger - En: 1765 Cortés y Zedeño    Anciana - En: 1765 Cortés y Zedeño    vieja - En: 1551-95 Docs_México    X-194, XI-70 - En: 1580 CF Index    vieja muger de edad. - En: 1571 Molina 1    vieja - En: 1551-95 Docs_México    vieja honrada, o viejezita; plural ylamatcatzitzintin - En: 1547 Olmos_G    Vieja muger de edad. - En: 1780 ? Bnf_361    La vieja - En: 1692 Guerra    vieja - En: 1551-95 Docs_México    

Textos en Temoa

175v 650

Inantzin ma xiqualmanjli ilamatzin maca quen xicmuchivili in piltzintli ma xiciamanjli njman ic conteca in coçulco in piltontli in iehoatl ticitl auh vncan qujcujque in pilhoaque in jquac qujncoçulteca in pilhoa muchipa qujtoa inantzin ma xiqualmanjli in piltzintli


Glifos en Tlachia

METLALTOYUCA - M_J

Glifo - M_J_14

Lectura: ilamatzin


Morfología: vieja respetada

Descomposicion: ilama-tzin

Contacto: cabeza

Cita: ilamatzin CX lám.7,10

https://tlachia.iib.unam.mx/glifo/M_J_14

ilamatzin 

Paleografía: ylamatzin
Grafía normalizada: ilamatzin
Traducción uno: vieja honrada, o viejezita; plural ylamatcatzitzintin
Traducción dos: vieja honrada, o viejecita; plural ilamatcatzitcintin
Diccionario: Olmos_G
Fuente: 1547 Olmos_G
Folio: PARTE 1
Columna: CA
Notas: ylamatzin yl-- Esp: onra-- Esp: yl-- Esp: zin-- Esp: ezi-- Esp: hh--

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/20946

METLALTOYUCA - M_J

Elemento: cihuatl


Sentido: mujer

Valor fonético: ilama

https://tlachia.iib.unam.mx/elemento/01.02.11

cihuatl 

Paleografía: cihuatl
Grafía normalizada: cihuatl
Tipo: r.n.
Análisis: r.n. + -suf. abs. (tl)
Forma: cihua + -tl
Traducción uno: Matrona Anciana, y de honor; Hembra en cualquier especie; Ramera
Traducción dos: matrona anciana, y de honor; hembra en cualquier especie; ramera
Diccionario: Bnf_362
Fuente: 17?? Bnf_362

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/12882

METLALTOYUCA - M_J

Elemento: xolochauhqui


Sentido: arrugado

Valor fonético: ilama

https://tlachia.iib.unam.mx/elemento/01.02.10

xolochauhqui 

Paleografía: XOLOCHAUHQUI
Grafía normalizada: xolochauhqui
Traducción uno: Ridé, plié, plissé.
Traducción dos: ridé, plié, plissé.
Diccionario: Wimmer
Contexto:xolochauhqui, pft. sur xolochahui.
Ridé, plié, plissé.
" in oncân tixolochauhqueh ", là où nous sommes ridés - place where we are wrinkled. Sah10,136.
Fuente: 2004 Wimmer

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/76950

Xolotl - X.070

Glifo - X.070.D.16

Lectura: ilamatzin


Morfología: vieja respetada

Descomposicion: ilama-tzin

Contacto: ?

Cita: totzintzin D. 91

https://tlachia.iib.unam.mx/glifo/X.070.D.16

ilamatzin 

Paleografía: ylamatzin
Grafía normalizada: ilamatzin
Traducción uno: vieja honrada, o viejezita; plural ylamatcatzitzintin
Traducción dos: vieja honrada, o viejecita; plural ilamatcatzitcintin
Diccionario: Olmos_G
Fuente: 1547 Olmos_G
Folio: PARTE 1
Columna: CA
Notas: ylamatzin yl-- Esp: onra-- Esp: yl-- Esp: zin-- Esp: ezi-- Esp: hh--

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/20946

Xolotl - X.070

Elemento: cihuatl


Sentido: mujer

Valor fonético: ilama

https://tlachia.iib.unam.mx/elemento/01_02_11

cihuatl 

Paleografía: cihuatl
Grafía normalizada: cihuatl
Tipo: r.n.
Análisis: r.n. + -suf. abs. (tl)
Forma: cihua + -tl
Traducción uno: Matrona Anciana, y de honor; Hembra en cualquier especie; Ramera
Traducción dos: matrona anciana, y de honor; hembra en cualquier especie; ramera
Diccionario: Bnf_362
Fuente: 17?? Bnf_362

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/12882

Xolotl - X.070

Elemento: xolochauhqui


Sentido: arrugado

Valor fonético: ilama

https://tlachia.iib.unam.mx/elemento/01_02_10

xolochauhqui 

Paleografía: XOLOCHAUHQUI
Grafía normalizada: xolochauhqui
Traducción uno: Ridé, plié, plissé.
Traducción dos: ridé, plié, plissé.
Diccionario: Wimmer
Contexto:xolochauhqui, pft. sur xolochahui.
Ridé, plié, plissé.
" in oncân tixolochauhqueh ", là où nous sommes ridés - place where we are wrinkled. Sah10,136.
Fuente: 2004 Wimmer

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/76950

Xolotl - X.100

Glifo - X.100.B.52

Lectura: ilamatzin


Morfología: vieja respetada

Descomposicion: ilama-tzin

Contacto: coiffure

Cita: icn....ite... X.

Cita: ....tecuhtli D. 111

https://tlachia.iib.unam.mx/glifo/X.100.B.52

ilamatzin 

Paleografía: ylamatzin
Grafía normalizada: ilamatzin
Traducción uno: vieja honrada, o viejezita; plural ylamatcatzitzintin
Traducción dos: vieja honrada, o viejecita; plural ilamatcatzitcintin
Diccionario: Olmos_G
Fuente: 1547 Olmos_G
Folio: PARTE 1
Columna: CA
Notas: ylamatzin yl-- Esp: onra-- Esp: yl-- Esp: zin-- Esp: ezi-- Esp: hh--

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/20946

Xolotl - X.100

Elemento: cihuatl


Sentido: mujer

Valor fonético: ilama

https://tlachia.iib.unam.mx/elemento/01_02_11

cihuatl 

Paleografía: cihuatl
Grafía normalizada: cihuatl
Tipo: r.n.
Análisis: r.n. + -suf. abs. (tl)
Forma: cihua + -tl
Traducción uno: Matrona Anciana, y de honor; Hembra en cualquier especie; Ramera
Traducción dos: matrona anciana, y de honor; hembra en cualquier especie; ramera
Diccionario: Bnf_362
Fuente: 17?? Bnf_362

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/12882

Xolotl - X.100

Elemento: xolochauhqui


Sentido: arrugado

Valor fonético: ilama

https://tlachia.iib.unam.mx/elemento/01_02_10

xolochauhqui 

Paleografía: XOLOCHAUHQUI
Grafía normalizada: xolochauhqui
Traducción uno: Ridé, plié, plissé.
Traducción dos: ridé, plié, plissé.
Diccionario: Wimmer
Contexto:xolochauhqui, pft. sur xolochahui.
Ridé, plié, plissé.
" in oncân tixolochauhqueh ", là où nous sommes ridés - place where we are wrinkled. Sah10,136.
Fuente: 2004 Wimmer

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/76950

Tlachia [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [ref del 03-05-2024]. Disponible en la Web https://tlachia.iib.unam.mx/datos-glifos/ilamatzin